رونق بازار اتوماسیون فرایندهای رباتیک (RPA)

باتوجه‌به رقابتی که میان شرکت‌های جدید بهره‌مند از متخصصین بنام RPA Robotic process automation و غول‌های فناوری بر سر خودکارسازی فرایندهای کاری شرکت‌ها شکل گرفته، انتظار می‌رود ارزش بازار RPA، امسال به سه‌میلیارد دلار برسد.

این روزها شرکت‌ها به‌دنبال ابزارهایی هستند تا گردش‌های کاری دیجیتالی کارآمدتری ایجاد کنند و همین امر راه را برای رونق و شکوفایی بازار RPA هموار کرده است.

شرکت‌ها در تلاش‌اند تا هرچه سریع‌تر فرایندهای دستی هزینه‌بر را، چه در واحد پشتیبانی و چه در بخش‌هایی که به‌نوعی با مشتری ارتباط دارند (مثلاً مدیریت فروش و مدیریت ارتباط با مشتری)، با فرایندهای خودکار جایگزین کنند. در این میان، همه‌گیری ویروس کرونا نیز تا حدودی به تسریع این روند دامن زده است.

فورستر ریسرچ ارزش بازار اتوماسیون فرایندهای رباتیک (RPA) را میلیارد دلار برآورد کرده است. دست‌کم دویست شرکت‌، ازجمله تعدادی از غول‌های فناوری همچون مایکروسافت، در حوزه RPA فعالیت دارند و بر سر شرکت‌هایی که به‌دنبال خودکارسازی فرایندهای دستی خود هستند با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.

کریگ لو کلر، معاون فورستر و تحلیل‌گر ارشد، در گزارشی که سیزدهم ماه اوت پیرامون وضعیت بازار منتشر شد، بر اهمیت هوش مصنوعی در آینده فناوری RPA تأکید کرد.

گاردنر نیز در گزارشی که پیرامون RPA منتشر کرده است، برآورد مشابهی از ارزش این بازار داشته است.

لو کلر، که کتابی نیز حول موضوع هوش مصنوعی، اتوماسیون و RPA نوشته است، از RPA هوشمند به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین محرکه‌هایی یاد می‌کند که شرکت‌ها را به‌سمت تمام‌دیجیتالی‌شدن سوق می‌دهد.

در این پرسش و پاسخ، لو کلر برای ما از اتوماسیون هوشمند و تحول دیجیتال مبتنی بر RPA می‌گوید و به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا ارائه‌دهندگان تخصصی RPA همچون UiPath و WorkFusion شایسته ارزش و اعتبار بالایی که دارند هستند یا خیر.

پرسش و پاسخ با معاون فورستر ریسرچ در خصوص RPA

چه تفاوتی میان اتوماسیون هوشمند و RPA وجود دارد؟

فناوری RPA امور را خودکار می‌سازد و عملیات‌های واحد پشتیبانی را در مدت زمان کمتری انجام می‌دهد. RPA برای اثبات ارزش خود می‌بایست اجزای هوشمندتری داشته باشد، زیرا RPA سنتی به یادگیری ماشین مجهز نبود. اتوماسیون هوشمند به ربات‌های RPAای گفته می‌شود که بر پایه یادگیری ماشین و هوش مکالمه‌ای Conversational intelligent استوار هستند. اتوماسیون هوشمند مفهوم گسترده‌تری است که علاوه بر RPA، اتوماسیون سنتی گردش کار یا همان BPM (مدیریت فرایند کسب‌وکار business process management)، ربات‌های سخن‌گو، یادگیری ماشین و تحلیل متن با هدف استخراج اطلاعات را نیز در بر می‌گیرد.

آینده اتوماسیون گردش کاری را در شرکتی که با تکیه بر RPA دستخوش تحول دیجیتالی شده است، طی پنج سال آینده چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اصطلاح اتوماسیون نیروی کار ترکیبی از منابع انسانی و نیروی کار دیجیتالی است. در چنین شرایطی است که UiPath می‌تواند در یک مرحله 35میلیارد دلار سرمایه‌ جذب کند، به دلیل وجود این تصور که روزی تمامی نیروهای کار انسانی یک دستیار دیجیتالی یا یک ربات خواهند داشت که با تکیه بر سایر فناوری‌های هوش مصنوعی، هوشمندتر از ربات‌های RPA امروزی عمل خواهند کرد و به‌نوعی در نقش ربات‌های شخصی نیروهای کار فعالیت می‌کنند.

دلیل استفاده از ربات‌ها این است که در آینده فرایندهای کاری به شیوه‌ای متفاوت انجام خواهند شد. گردش‌های کاری امروزی ساده هستند. در آینده، با نیروی کاری دوگانه‌ای (انسان + نیروی کار دیجیتال) سروکار خواهیم داشت که مدیریت آنها مستلزم درکی همه‌جانبه و غنی از فرایندهای کاری است. بدین منظور باید از تحلیل‌های پیشرفته و یادگیری ماشین استفاده کنیم که درک منطق زیربنایی آنها امکان‌پذیر نیست. سپس از الگوریتم‌های یادگیری ماشین تطبیق الگو pattern matching of machine learning استفاده می‌کنیم تا بفهمیم در زمانی خاص چه عملی باید انجام شود. بدین ترتیب می‌توانیم افراد یا نیروهای کاری دیجیتالی را مأمور انجام امور مورد نظر کنیم.

استفاده از سرویس‌های ارائه‌دهندگان‌ تخصصی RPA یا شرکت‌های بزرگ‌تری که در کنار خدمات دیگر، سرویس‌های RPA  نیز ارائه می‌دهد چه سودی برای شرکت‌ها دارد؟

ارزش RPA به کاربردهایی است که می‌تواند در طیف گسترده‌ای از صنایع داشته باشد، صنایعی که می‌توانند از اتوماسیون یا نیروی کار دوگانه به نفع خود استفاده کنند. اگر جزء شرکت‌هایی هستید که به اهمیت و سودمندی RPA واقف هستید، لازم است این فناوری را استانداردسازی و از آن پشتیبانی کنید.

اگر کاربران شما در زمینه‌های خاصی فعالیت دارند و تمامی داده‌ها در همان مرکز داده ابری پردازش می‌شوند، بهتر است از سرویس‌های ارائه‌دهندگان تخصصی RPA استفاده کنید. شرکت‌ها بر سر این دوراهی قرار می‌گیرند که برای خودکارسازی فرایندهای خود از RPA مایکروسافت استفاده کنند یا از یک راهکار نقطه‌ای.

ممکن است ترجیح دهید مایکروسافت تمامی امور مربوط به توسعه کسب‌وکارتان را انجام دهد، چرا که فرایند خودکارسازی وقتی بر عهده نیروی کار ماهر باشد آسان‌تر می‌شود. اما در موقعیت‌های پیچیده‌تر، پیشنهاد من این است که از UiPath استفاده کنید. شرکت‌ها و ابزارهای RPA بی‌شماری وجود دارد. البته استفاده از ربات‌ها در سیستم‌های اصلی مخاطره‌هایی به همراه دارد و همین امر موجب پییچده‌تر شدن شرایط می‌شود.

با توجه به گستردگی بازار RPA و اینکه گفتید ارزش آن تا سال آینده به سه‌میلیارد دلار می‌رسد، آیا فکر می‌کنید ارائه‌دهندگان RPA بیش از ارزش واقعی‌شان ارزش‌گذاری می‌شوند؟

فکر نمی‌کنم. من همه‌روزه با شرکت‌ها سروکار دارم. RP‌‌‌‌‌A می‌تواند بسیاری از موانعی را که بر سر راه پیشرفت این شرکت‌ها وجود دارد برطرف کند. شصت تا هفتاد درصد از برنامه‌ها فاقد رابط برنامه‌نویسی اپلیکیشن (API) هستند. و یکی از راه‌های دسترسی به آن استفاده از رابط کاربریهایی (UI) است که RPA آنها را ارائه می‌دهد.

بدهی فنی مانعی بر سر راه تحول است. معماری RPA به گونه‌ای است که می‌تواند هزاران ربات را مدیریت و کنترل کند. در آینده برای هماهنگ‌سازی نیروی کار به این معماری نیاز پیدا خواهید کرد. امور بی‌شماری وجود دارند که باید به‌صورت خودکار درآیند. در این میان، همه‌گیری ویروس کرونا موجب ارزشمندتر شدن این بازار شده است. افراد زیادی وجود دارند که به دنبال کاهش ارزش این بازار هستند، اما من کماکان معتقدم این بازار روند صعودی خواهد داشت.

به عقیده شما آیا شرکت‌ها نیروی کافی و مناسب را برای مدیریت موج عظیم ربات‌های RPA در اختیار دارند؟

فکر می‌کنم پاسخ این سؤال «خیر» است و به همین دلیل است که موج تقاضا در صنعت RPA افزایش یافته است. در حال حاضر، شرکت‌ها تخصص کافی در این زمینه ندارند. آیا شرکت‌ها نیروهایی را که در زمینه تحلیل متن و  پردازش زبان طبیعی (NLP) تجربه داشته باشند در اختیار دارند؟ آیا آن‌ها درکی از مدیریت تصمیمات مبتنی بر پایتون دارند؟ اگر قصد دارید ربات‌ها را درون‌سازمانی مدیریت کنید، از صد نیروی تمام‌وقت، باید هشت تا ده درصد آنها را به مدیریت ربات‌ها اختصاص دهید. به‌جای استفاده از نیروی انسانی می‌توان وظیفه خودکارسازی، تعمیر، نگهداری و پشتیبانی را به ربات‌ها محول کرد. حتی اگر همچنان از نیروی انسانی در این فرایند استفاده کنیم، سامانه اتوماسیون بر کار آنها نظارت خواهد داشت و آن را بازبینی می‌کند.

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید