تور مجازی هرشیت آگراوال ؛ اولین نمایشگاه انفرادی هنر هوش مصنوعی در هند

کسانی که در کلکته بودند، این فرصت ناب را به دست آوردند که به تماشای اولین نمایشگاه انفرادی هنر هوش مصنوعی با نام «EXO-Stential – AI Musings on the Posthuman» در هند بروند. این نمایشگاه در گالری امامیِ کلکته برگزار شد. برای کسانی که این شانس را نداشتند، جای نگرانی زیادی نیست: مجله تحلیلی هند به سراغ هرشیت آگراوال، مردی که در پس هنر هوش مصنوعی قرار دارد، رفته است، تا شما را با یک تور مجازی در این نمایشگاه هنری همراهی کند. هرشیت که فارغ‌التحصیل IIT از دانشگاه گواهاتی و آزمایشگاه رسانه MIT است، هم‌اکنون به عنوان پژوهشگر طراحی در Adobe مشغول به کار است.

برای نخستین بار، هنر هوش مصنوعی به مضامینی از قبیل بی‌عدالتی اجتماعی و تبعیض روی آورده است. این اقدام به ایجاد حس همدلی کمک کرده است. این نمایشگاه هنری در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۱ به پایان رسید.

گفتگو با هرشیت آگراوال

هرشیت گفته است: «این نمایشگاه، یکی از مهم‌ترین نمایشگاه‌های هنر‌‌‌‌‌‌‌ هوش‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مصنوعی در تاریخ این رشته است، چراکه تقریباً تمامی جنبه‌های فرایند هنر‌‌‌‌‌‌‌ هوش‌‌‌‌‌‌ مصنوعی را پوشش داده است. برخی از این جنبه‌ها با هنرهای سنتی وجه‌اشتراک دارند و برخی دیگر منحصربه‌فرد هستند. این نمایشگاه نه‌تنها طیف وسیعی از موضوعات، رسانه (نقاشی، مجسمه، متن، ویدئو، رسانه تعاملی) و رویکردهای زیبایی‌شناختی (مفهومی، اجتماعی، هنری) را مدنظر قرار داده است، بلکه آزمایش‌هایی از خلق هنر از سوی خود هوش مصنوعی نیز پوشش داده شده‌اند.

پرسش: برای ما از نمایشگاه انفرادی هوش مصنوعی خود بگویید.

هرشیت: بسیار خرسندم که اولین نمایشگاه هنر هوش مصنوعی هندوستان را در گالری امامی برگزار کرده‌ام. مینا موکرجی متصدی نمایشگاه است، پروژه از سوی Engendered و با همکاری ۱/۶۴ (کارتیک کالیانارامان و راگاوا کی‌کی) به نمایش درآمده است. نمایشگاه شامل ۹ اثر هنری است. از نظر من که خودم را به عنوان یکی از فعالان انگشت‌شمار این حوزه از کشورهای جنوب می‌دانم، هنر هوش مصنوعی به قدری پیشرفت کرده که می‌تواند مسائل اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی را نیز بررسی کند. این حوزه ظرفیت کار با حجم بالایی از داده را دارد و همچون مجرایی عمل می‌کند، تا سوگیری‌های درونی‌مان را در سطح فردی و اجتماعی در نظر بگیریم.

پرسش: می‌شود به طور مختصر بگویی که چه چیزی باعث علاقه تو به هنر هوش مصنوعی شد؟

هرشیت: من همیشه شیفته فناوری بوده‌ام، اما شعر در صدر علاقه‌مندی‌های من قرار دارد. زمانی که در MIT تحصیل می‌کردم، با خودم فکر کردم چگونه می‌توانیم جنبه‌های شاعرانه‌ ماشین‌ها را بررسی کنیم؟ چون انسان‌ها به صورت شبانه‌روزی با فناوری سروکار دارند، پس نمی‌شود رابطه‌مان با فناوری تنها رابطه‌ای کاری باشد و به آن فقط به‌عنوان ابزاری برای افزایش بهره‌وری و کارایی نگاه کنیم، به‌خصوص که هوش مصنوعی دارد بر روی بسیاری از انتخاب‌ها و حتی تکالیف ذهنی ما تأثیر می‌گذارد. بنابراین، باید رابطه‌ای صمیمانه با فناوری برقرار کنیم. اینجا بود که کار من با هنر هوش مصنوعی آغاز شد، درست از لحظه شروع این رشته در سال ۲۰۱۵.

جنبه دیگری که برای من بسیار جالب بود، این است که چگونه هوش مصنوعی با توانایی منحصربه‌فردش در کار با حجم زیادی از داده، می‌تواند به‌عنوان مجرایی برای بررسی تعصبات درونی ما در سطح فردی و اجتماعی، عمل کند. آیا می‌توانیم از آن برای ارائه روایتی جایگزین و تجسم کامل تبعیض‌های عمیق و ریشه‌دار اجتماعی و مفاهیم به ظاهر جهانی مانند جنسیت، استفاده کنیم؟ مثلاً به جای اینکه با استفاده از فناوری‌هایی مانند تشخیص چهره برای پیش‌داوری نژادی به سوگیری‌ها تداوم ببخشیم، در عوض آیا می‌توانیم از آن برای ایجاد همدردی نسبت به بی‌عدالتی در کاست (نسل و نژاد) هندوستان استفاده کنیم؟

هرشیت آگراوال: «هوش مصنوعی در حال شکل دادن به واقعیت جمعی ما و چگونگی ورود سریع ما به فضای پساانسانی است.»

پرسش: جعبه ابزار یک هنرمند هوش مصنوعی چیست؟

هرشیت: داده‌های آموزش و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، به‌ویژه الگوریتم‌های زایشی مانند GAN، GAN‌های شرطی و LSTM‌ها. من برای کارم از الگوریتم‌های دیگر مانند تشخیص چهره و شبکه‌های طبقه‌بندی، شامل برنامه‌نویسی بینایی کامپیوتر (بدون یادگیری ماشین) استفاده می‌کنم.

پرسش: آیا فکر می‌کنید که کارهای هنری مبتنی بر هوش مصنوعی در هندوستان مورد استقبال بیشتری قرار گیرند؟

هرشیت: حتماً! بسیاری از کارهای من مرتبط با موضوعات و مسائل زیبایی‌شناختی هند هستند. من معتقدم که برای گسترش موقعیت فرهنگی هنر هوش مصنوعی، داشتن نمایندگان بیشتر از کشورهای جنوب در فضای هنری هوش مصنوعی، ضروری است. با هوش مصنوعی می‌توان به بسیاری از موضوعات بی‌عدالتی اجتماعی و تبعیض، با لنزی کاملاً جدید نگاه کرد و تجربیات و همکاری‌هایی خلق می‌شوند که تنها با هنر هوش مصنوعی ممکن هستند. هدف من از این نمایشگاه، انجام همین کار بود. من از میزان عشق، کنجکاوی و گفت‌وگوهایی که این نمایشگاه باعثش شده، بسیار هیجان‌زده هستم. مردم هندوستان بالاخره درگیر صحبت درباره این موضوع شده‌اند که چگونه هوش مصنوعی واقعیت جمعی ما را شکل می‌دهد و چطور به سرعت در حال ورود به فضای پساانسانی هستیم.

اولین نمایشگاه هنر هوش مصنوعی در هندوستان، پتانسیل شروع فصلی تازه را به نمایش گذاشته است. امیدواریم این نمایشگاه، راه را برای نمایشگاه‌های بزرگ‌تر و هوشمندانه‌تر در آینده باز کند. نمایشگاه‌هایی که نه‌تنها اهالی فناوری، بلکه مخاطب عام را هم در معرض شگفتی‌های هوش مصنوعی قرار دهد و روشن سازد که ریشه‌های آن در نهایت، با هنر مرتبط است.

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید