نگاهی به هوش مصنوعی در خودروسازی

اگر پیش از این خودروهای بدون راننده یا خودران را تنها در داستان‌های علمی-تخیلی می‌دیدیم، امروز به یاری فناوری پیشرفته و هوش مصنوعی صنعت خودروسازی در آستانه تحولی عظیم قرار گرفته و به نظر می‌رسد، مانند رؤیای دیرین پرواز که با اختراع هواپیما حقیقی شد، یکی دیگر از رؤیاهای بشر نیز با بهره‌گیری از هوش مصنوعی در خودروسازی به واقعیت بدل شده است. البته هنوز کمی زمان تا فراگیر شدن جهانی خودروهای مبتنی بر هوش مصنوعی باقی مانده و شرکت‌های قدرتمند و مشهور خودروسازی جهان همچون تسلا، بنز، بوش، تویوتا و فولکس‌واگن در راه توسعه هرچه بیشتر فناوری هوش مصنوعی در ساخت خودرو می‌کوشند.

ازآنجاکه پذیرش و پیاده‌سازی فناوری هوش مصنوعی در خودرو‌‌‌‌‌‌‌سازی در مقایسه با دیگر صنایع کندتر صورت پذیرفته است خودروسازی را در گروه پذیرندگان جدید (new adopters) هوش مصنوعی دسته‌بندی کرده‌اند. با این‌همه به‌تازگی رشد و توسعه هوش مصنوعی در خودروسازی شتاب بیشتری گرفته است.

هوش مصنو‌‌‌‌‌عی در خودروسازی، به عنوان یکی از کلیدهای جدید موفقیت در این صنعت، با بهره‌گیری از داده‌ها و الگوریتم‌ها همانند انسان‌ها قدرت تفکر و تصمیم‌گیری پیدا می‌کند و همین الگوریتم‌ها به خودروی ساخته‌شده با هوش مصنوعی، توانایی عملکرد مستقل از هوش انسانی را می‌بخشد و نیز باعث تحول در فرآیندهای تحقیق، طراحی و ساخت خودروها می‌شود. سازندگان خودرو در سراسر دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که آینده صنعت خودروسازی از آنِ‌ وسایل نقلیه هوشمند است و بدون هوش مصنوعی نمی‌توانند در بازار رقابت دوام بیاورند.

در حال حاضر هوش مصنوعی در تمامی بخش‌های صنعت خودروسازی کاربردهایی گوناگون دارد و در مراحل مختلف از طراحی، زنجیره تأمین و تولید گرفته تا پس از تولید و حتی خدمات پس از فروش و بیمه نیز بهره‌گیری از هوش مصنوعی دیده می‌شود.

از میان زمینه‌های کاربرد بسیار هو‌‌‌‌ش مصنوعی در خودروسازی می‌توان به این موارد به صورت فهرست‌وار اشاره کرد: سامانه‌های کمک راننده و ارزیابی ریسک و تجربه‌ راننده، یادگیری و تحلیل عادت‌های رانندگی، کاهش رانندگی با حواس‌پرتی، دسترسی مشتری، ارتقا تجربه‌ مشتری و سرنشینان خودرو، دسترسی شخصی‌سازی‌شده، مسیریابی خودکار و تصمیم‌گیری خودکار برای مدیریت زنجیره تأمین، پیش‌بینی حجم بازار، پیش‌بینی و تأمین مجدد، تولید و مونتاژ خودرو، حسگرهای اطلاعات برای بهبود عملکرد خودرو، بهینه‌سازی زنجیره تولید، استفاده از ربات برای کارهای سخت و پرخطر، کنترل کیفیت، تشخیص خطاها با دقت بالا و نظارت سازنده. از این میان در مقاله حاضر به بخشی از تأثیرات هوش مصنوعی در صنعت خودروسازی اشاره می‌کنیم.

خودرو خودران مبتنی بر هوش مصنوعی

جذاب‌ترین دستاورد فناوری هوش مصنوعی در زمینه خودروسازی، ساخت خودرو خودران است. هوش مصنوعی با استفاده از تکنیک‌هایی همچون رادار، لیدار، جی‌پی‌اس، و بینایی رایانه‌ای مبنای اصلی شکل‌گیری خودرو خودران در صنعت خودروسازی را شکل داده است. خودرو خودران که با نام‌های خودروی بی‌راننده و خودروی خودگردان هم شناخته می‌شود، بر اساس فناوری هوش مصنوعی با درکی که توسط حسگرها از محیط اطراف به دست می‌آورد قادر به ناوبری است. به عبارت دیگر هوش مصنوعی در خودروسازی اقدام به شبیه‌سازی فرایندهای ادراکی و تصمیم‌گیری انسان می‌کند و در سیستم‌های کنترل راننده خودرو خودران، مانند فرمان و ترمز، وارد عمل می‌شود.

سامانه‌های کنترل پیشرفته خودرو خودران به یاری هوش مصنوعی اطلاعات کسب‌شده از محیط را برای انتخاب صحیح مسیرهای ناوبری، و شناسایی موانع و علامت‌های راهنمایی و رانندگی تفسیر می‌کنند و به کار می‌گیرند. از آنجا که خودرو خودران توانایی به‌روزرسانی نقشه‌های خود را با استفاده از ورودی حسی داراست برای انتخاب مسیر و حرکت در محیط‌‌های کاملاً ناشناس نیز دچار مشکل نمی‌شود.

در خودروسازی مبتنی بر هوش مصنوعی، نرم‌افزار هوش مصنوعی در خودرو خودران گاه با حسگرهای راداری عمل می‌کند و گاه از دوربین‌های هوشمند چندمنظوره با گستره دید ۳۶۰ درجه‌ای بهره می‌برد.

در بهترین و پیشرفته‌ترین حالتی که برای خودرو خودران متصور می‌توان شد راننده بدون نیاز به انجام دادن هرگونه کار فیزیکی و مکانیکی‌ بر روی خودرو خودران، فقط مقصد خود را انتخاب می‌کند و باقی کار را به خودرو خودران می‌سپارد.

شرکت‌های خودروسازی بزرگی در سطح جهان با استفاده از هوش مصنوعی به ساخت و طراحی و توسعه قابلیت‌های خودرو خودران همت گماشته‌اند. به طور مثال در ۴ ژانویه ۲۰۱۳ شرکت تویوتا خودرو خودرانی را با قابلیت ارزیابی محیط اطراف خود و واکنش نشان دادن نسبت به اتفاقات پیرامونی معرفی کرد. این خودرو خودران همچنین می‌توانست در نقش هشداردهنده برای راننده خود ظاهر شود و با دیگر وسایل نقلیه ارتباط برقرار کند.

شرکت تسلا هم در زمینه استفاده از هوش مصنوعی در خو‌‌‌‌‌‌دروسازی و ساخت خودرو خودران از شرکت‌های پیشرو به شمار می‌رود. خودرو خودران تسلا با بهره‌گیری از هوش مصنوعی دارای امکانات بسیاری است که از میان آن‌ها می‌توان به فناوری شناسایی و تشخیص نقاط کور، فناوری سازگاری با شرایط جوی نامناسب، فناوری شناسایی اجسام در فاصله خیلی نزدیک، قابلیت شناسایی حرکات غیر مترقبه سایر خودروها، کنترل علائم راهنمایی و رانندگی، تابلوی ایست برای راننده، دسترسی به ویژگی‌های مخصوص برای رانندگی در بزرگراه و همچنین امکان قرار گرفتن در وضعیت تمام‌خودران در نسخه بتا اشاره کرد.

البته با وجود پیشرفت فناوری هوش مصنوعی در خود‌‌‌‌‌‌روسازی و تولید خودرو خودران، در حال حاضر شمارِ اندکی از کشورها زیرساخت‌های پشتیبانی لازم، ازجمله جاده‌ها، مقررات و استانداردها برای رانندگی خودکار و استفاده از خودرو خودران را دارا هستند و طبق پیش‌بینی‌ها کشورهای پیشرفته‌ای مثل آمریکا، کانادا، چین، انگلیس، آلمان و ژاپن تا سال ۲۰۲۵ به زیرساخت‌های تکامل‌یافته برای وسایل نقلیه مستقل و خودرو خودران مجهز خواهند شد.

هوش مصنو‌‌‌‌‌عی در مرحله ساخت خودرو

در مرحله ساخت خودرو، ربات‌های هوشمند که کارکردشان مبتنی بر یادگیری ماشین است، نقش هوش مصنوعی را برجسته کرده‌اند. این ربات‌ها به یاری هوش مصنوعی در مرحله ساخت خودرو به طور همزمان با انسان کار می‌کنند و مهارت‌های مختلف ساخت خودرو، یعنی طراحی، ساخت قطعه و مونتاژ را فرامی‌گیرند. هرچند در حال حاضر نقش هوش مصنوعی در ساخت خودرو بیشتر محدود به تولید اسکلت‌های بیرونی است در آینده‌ای نه چندان دور ربات‌های هوش مصنوعی قابلیت اداره کل کارخانه ساخت خودرو را نیز به دست خواهند آورد.

هوش مصنوعی در خودروسازی همچنین می‌تواند در مرحله ساخت خودرو باعث کاهش هزینه‌ها و تولید محصولات ایمن‌تر نیز بشود. برای نمونه شرکت خودروسازی آلمانی آئودی از هوش مصنوعی برای ساخت دستگاهی استفاده کرده که به یاری بینایی ماشین و بدون نیاز به نیروی انسانی در ساخت خودرو، فقط با صرف چند ثانیه قدرت تشخیص ترک‌های ریز ورق فلز را داراست. بدیهی است این دقت و سرعت عمل مبتنی بر هوش مصنوعی در مرحله ساخت خودرو برای فعالان عرصه خودروسازی بسیار ارزشمند است.

هوش مصنو‌‌‌‌‌‌عی در مرحله حمل و نقل صنعت خودرو

تحولات گسترده‌ای که هوش مصنوعی در مرحله حمل و نقل صنعت خودرو به وجود آورده در فناوری کمک راننده و وسایل نقلیه مدرن نقشی پررنگ دارد. از دیگر قابلیت‌های هوش مصنوعی در حمل و نقل امکان نظارت بر چشم راننده است؛ به این صورت که اگر راننده دچار خواب‌آلودگی یا خستگی شده باشد هوش مصنوعی به کنترل ماشین نظارت می‌کند. بدین ترتیب حمل و نقل نیز با هوش مصنوعی بسیار ایمن‌تر می‌شود تا جایی که پیش‌بینی می‌شود شرکت‌های بیمه حمل و نقل به علت کاهش یافتن خطرات حمل و نقل با استفاده از هوش مصنوعی، و در‌نتیجه بی‌رغبت شدن مسئولان شرکت‌های حمل و نقل به بیمه، در این زمینه دچار چالش جدی شوند.

ارتقای سیستم‌ اطلاع‌رسانی خودرو با هوش مصنوعی

هوش مصنوعی در صنعت خودروسازی امکان ارتقای قابل توجه سیستم‌ اطلاع‌رسانی و سرگرمی موجود در خودرو را نیز فراهم می‌کند. به همین دلیل و برای سازگار کردن سیستم‌ اطلاع‌رسانی با فناوری هوش مصنوعی تقاضا برای راهکارهای سخت افزاری و نرم‌افزاری باکیفیت در صنعت خودروسازی افزایش پیدا کرده است.

در سیستم‌ اطلاع‌رسانی و سرگرمی خودرو با وجود هوش مصنوعی ویژگی‌هایی مانندِ تشخیص صدا، دنباله‌روی مسیر حرکت چشم، بازبینی رانندگی، تشخیص حرکات بدن و پایگاه داده زبان‌های طبیعی در خودروسازی امروزی به منصه ظهور رسیده است. همچنین هوش مصنوعی با ارتقای سیستم‌ اطلاع‌رسانی و دریافت اطلاعات مربوط به درجه حرارت بدن و محیط، و تلاش برای همسان‌سازی محیط درونی و بیرونی، قادر است در سفرهای درون‌شهری و برون‌شهری محیطی مطبوع را برای سرنشینان خودرو فراهم کند.

هوش مصنوعی در بخش خدمات خودروسازی

بخش خدمات صنعت خودروسازی هم با استفاده از هوش مصنوعی، مانند بخش خدمات سایر کسب و کارها، کارایی بهتری می‌یابد. به طور مثال در خدمات پس از فروش، هوش مصنوعی به علت برخورداری از دقت و سرعت بالا و پردازش داده‌ها و دسته‌بندی آنها برحسب نیاز مشتریان نقشی بسزا ایفا می‌کند. همچنین شرکت‌های بیمه در زمینه خدمات خودرو با هوش مصنوعی امکان ارائه خدمات سریع‌تری را به دست می‌آورند. در بخش خدمات فنی نیز بسیاری از برنامه‌های هوش مصنوعی امکان پیش‌بینی مشکلات مربوط به عملکرد موتور، عملکرد باتری و… را دارند و بدین‌وسیله از بروز اشکال در بخش خدمات جلوگیری می‌کنند.

انواع کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف را در هوشیو بخوانید