گسترش هوش مصنوعی و تأثیر ای پی آی (API) بر رشد اقتصادی

ای پی آی (API) صورت اختصاری واژه‌های Application Programming Interface است که در فارسی از آن بیشتر تحت عنوان «واسط برنامه‌نویسی کاربردی» و نیز گاه با عبارت «رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزار» یاد می‌کنند. منظور از API، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های تعریف‌شده و معیّن است که به وسیله آن‌ها، ارتباط میان نرم‌افزارها، سخت‌افزارها یا سایت‌های اینترنتی با یکدیگر میسّر می‌شود. در واقع ای پی آی ها در میان کتابخانه رایانشی یا سیستم عامل و برنامه‌هایی که متقاضی بهره‌گیری از آن کتابخانه یا سیستم عامل هستند نقش واسط و رابط را بازی می‌کنند.

نقش و عملکرد ای پی آی ها را با تشبیه و مثال عینی بهتر می‌توان درک کرد. مثالِ تشبیهی برای درک ای پی آی ها و نقش رابط این است که مشتری در رستوران از منو غذایی را برمی‌گزیند. برای اینکه سرآشپز از غذای مورد علاقه مشتری آگاه شود نیاز به رابطی است که نقش آن را پیشخدمت رستوران (گارسون) ایفا می‌کند. مثال عینی برای کاربرد ای پی آی ها در زندگی روزمره هم استفاده شما از هر اپلیکیشنی در گوشی همراهتان است. برنامه اطلاعات را از طریق اینترنت به سرور می‌فرستد. سرور بعد از اقداماتی چون بازیابی و تفسیر اطلاعات، آن‌ها را بار دیگر به محل ارسال اولیه بازمی‌گرداند. سپس برنامه اطلاعات دریافت‌شده را با تغییراتی بازخوانی می‌کند و به زبان قابل اجرا در گوشی همراه درمی‌آورد. در چنین فرایندی شما از ای پی آی‌ ها استفاده کرده‌اید.

بیشتر بخوانید: هر آنچه در طراحی API باید در نظر بگیرید

رشد و توسعه هوش مصنوعی و فناوری‌های رایانه‌ای، با گسترش ای پی آی ها همسو و همراه بوده است و ای پی آی ها نقش مهمی در عرصه‌های گوناگون جهان امروزی، از جمله در رشد اقتصادی ایفا می‌کنند. قبل از رواج یافتن استفاده از سیستم‌های رایانه‌ای در صنایع گوناگون، رابط و مسئول تعامل با نرم‌افزارها انسان شناخته می‌شد. انسان بود که با نرم‌افزارها بیشترین تعامل را داشت؛ به نحوی که گذشته از مسئولیت و وظایفی که توسط نرم‌افزار به مرحله اجرا می‌رسید، انسان به وسیله یوی‌آی (UI) که مخفف User Interface، یعنی «رابط کاربری» است، به کار و تعامل با نرم‌افزارها می‌پرداخت.

با پیشرفت فناوری‌هایی چون هوش مصنوعی، که کمرنگ‌تر شدن نقش انسان و نیاز به نیروی انسانی برای رسیدن به اهدافی چون رشد اقتصادی را در پی داشت، در زمینه تعامل با نرم‌افزار نیز تحولاتی به وجود آمد. پژوهشگران بر آن شدند تا کاری کنند که بدون نیاز به تعامل انسان با نرم‌افزار، نرم‌افزارها خودشان قادر به برقراری تعامل با یکدیگر شوند. مشکلی که برای نیل به این هدف وجود داشت این بود که رایانه مانند انسان قوه بینایی و شنوایی ندارد تا با دیدن رابط کاربری یا شنیدن پیام بتواند دست به اقدامی بزند یا تصمیمی اتخاذ کند. به همین منظور API به عنوان واسط برنامه‌نویسی کاربردی ایجاد شد و نقش تعامل‌کننده را بر عهده گرفت.

امروزه در انواع سیستم‌های رایانه‌ای ای پی آی‌های مدرن به تسهیل امور در چرخه توسعه، طراحی، آزمایش، ساخت و مدیریت یاری می‌رسانند. ای پی آی ها در جهان صاحب بازار گسترده‌ای شده‌اند و حتی گونه‌ای اقتصاد مختص به خود را ایجاد کرده‌اند. می‌توان گفت همان‌گونه که هوش مصنوعی در اقتصاد دنیا تأثیری شگرف داشته، گسترش کاربرد ای پی آی ها نیز در اقتصاد و رشد اقتصادی مؤثر واقع شده است که در این مقاله به بخشی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

کاربرد ای پی آی ها (API) در رشد اقتصادی کسب و کار

پیش از این کاربرد ای پی آی ها محدود به نر‌م‌افزارهای داخلی خاص، و به قصد کاهش هزینه‌های سربار عملیاتی بود؛ اما در جهان امروز ای پی آی ها به جریان اصلی کسب و کار وارد شده‌اند و به رشد اقتصادی انواع مختلف کسب و کار کمک می‌کنند.

شرکت‌های گوناگون حوزه کسب و کار برای رسیدن به رشد اقتصادی، با استفاده از ای پی آی‌های باز می‌توانند به ارائه خدمات بهتر به مشتریانشان بپردازند و همچنین از راه همانندسازی و توزیع مجددِ داده‌ها، محصولات و خدماتِ دیگر ارائه‌دهندگان، و بهره‌گیری مستقیم از ای پی آی‌های آنها، دست به آفریدن گونه‌های نوین کسب و کار بزنند.

نمونه بارز رشد اقتصادی شرکت‌ها و رونق کسب و کار با کاربرد ای پی آی ها را در خدمات جستجوی وب شرکت تریواگو (Trivago) می‌بینیم. یا در شرکت‌هایی‌ مانند ای‌بی (eBay) و آمازون (Amazon) علاوه بر امکان جستجوی آنلاین محصول، امکانات سفارش محصول و فروش گسترده نیز به وسیله ای پی آی ها فراهم آمده و رشد اقتصادی ویژه‌ای نصیب این شرکت‌ها شده است. به طور مثال رشد اقتصادی آمازون به شکلی بوده است که اخیراً این شرکت با رسیدن به عدد شگفت‌انگیز ۱۹۰ میلیارد دلار افزایش ارزش بازار فقط در یک روز، رکورد جدیدی را در رشد اقتصادی به ثبت رساند.

کسب و کار در شرکت‌های رایانش ابری نیز از طریق ای پی آی ها با رشد اقتصادی چشمگیری همراه بوده است که از میان آن‌ها می‌توان به سِیلزفورس.کام (Salesforce.com) اشاره کرد که طبق تخمین‌ها بیش از نیمی از درآمدهای آن از راه ای پی آی ها کسب شده است.

شرکت‌های تجهیزات مخابراتی و سخت‌افزارهای شبکه مانند سیسکو سیستمز (Cisco Systems) هم با استفاده از ای پی آی ها به رشد اقتصادی قابل توجهی در کسب و کار دست یافته‌اند؛ برای نمونه سود خالص سیسکو در سال ۲۰۱۷، با رشد اقتصادی ۲٫۸ درصدی نسبت به سال گذشته، به ۹٫۶ میلیارد دلار و درآمد سالانه‌اش به ۴۹٫۳ میلیارد دلار رسیده بود و در سال ۲۰۱۸ حجم بازار سیسکو به ۲۲۱٫۳ میلیارد دلار رسید.

بیشتر بخوانید: خدمات هوش مصنوعی خود را به صورت API ارائه کنید

اساس برخی شرکت‌ها و فین‌تک‌ها در کسب و کار به طور کلی مبتنی بر ای پی آی‌های گوناگون است؛ مثلاً شرکت تاکسی اینترنتی ‌لیفت (Lyft) که روزانه بیش از یک میلیون مسافر را در امریکا جابه‌جا می‌کند، با بهره‌‌گیری از گوگل مَپس (Google Maps) برای ناوبری از ای پی آی‌های مختلف سود می‌جوید. همچنین شرکت فناوری اطلاعات توئلیو (Twilio) برای تأیید ثبت نام، و فین‌تک استرایپ (Stripe) برای پرداخت هزینه از ای پی آی‌های مختلف استفاده می‌کنند و رشد اقتصادی آن‌ها کاملاً بر مبنای API‌ها ایجاد شده است.

نقش ای پی آی‌ها (API) در خدمات مالی و بانکداری

نقش ای پی آی‌ها در خدمات مالی و بانکداری به طور غیرمستقیم در رشد اقتصادی یک کشور مؤثر واقع می‌شود؛ زیرا بدیهی است که بهبود وضعیت بانکداری و خدمات مالی با رشد اقتصادی در پیوند است و ای پی آی ها می‌توانند در ارتقای سطح کیفی بانکداری و خدمات مالی اثر بسیار داشته باشند.

به دلایل مختلف، صنایع خدمات مالی و بانکداری، به لحاظ به‌کارگیری ای پی آی ها، از صنایع دیگر کمی عقب‌ مانده بود؛ اما این روند در حال دیگرگونی است و به‌کارگیری ای پی آی ها در خدمات مالی و بانکداری با شتابی روزافزون در حال افزایش است.

اکثر صاحب‌نظران توافق نظر دارند که بهره‌گیری از ای پی آی ها،‌ کارآمدترین روش برای دستیابی به «بانکداری باز» است. ایجاد بانکداری باز منشأ مهمی برای نوآوری در خدمات مالی و بانکداری شمرده می‌شود؛ چنان‌که به طور مثال، ای پی آی‌های بانکداری باز قادر به آسان‌سازیِ فرایند دشوار تغییر بهره‌وری از سرویس‌های حساب بانکی (تغییر حساب‌ها از بانکی به بانک دیگر) هستند.

شناسایی داده‌های تراکنش مصرف‌کننده به منظور شناسایی بهترین محصولات و خدمات مالی برای آن‌ها نیز از قابلیت‌های ای پی آی‌هاست. برای نمونه ای پی آی ها قادرند حساب پس‌انداز تازه‌ای را که نرخ بهره بالاتری نسبت به حساب پس‌انداز جاری یا کارت اعتباری ارائه می‌دهد برای مصرف‌کننده بیابند. در بانکداری باز بر اساس استفاده از ای پی آی ها و حساب‌های شبکه‌ای‌شده، تصویری دقیق از وضعیت مالی و ریسک موجود مشتری به وام‌دهندگان ارائه می‌شود. مشتریان نیز می‌توانند پیش از صرف بدهی، تصویری دقیق‌تر از منابع مالی خود به دست آورند.

امروزه مؤسساتی که در خدمات مالی و بانکداری از فناوری‌هایی چون هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و ابر استفاده می‌کنند، بدین نتیجه رسیده‌اند که ای پی آی ها با این فناوری‌ها همسویی دارند و امکان ایجاد یکپارچگی در خدمات مالی و بانکداری با بهره‌گیری از ای پی آی ها به‌آسانی فراهم می‌شود.

استفاده از ای پی آی ها در رمزارز

یکی از وجوه کاربردی ای پی آی ها در بخش مربوط به اقتصاد و رشد اقتصادی را در استفاده از ای پی آی ها در رمزارز یا ارز دیجیتال می‌بینیم. کنترل گونه‌های مختلف رمزارز، مثل بیت کوین، به طور معمول به شکل غیر متمرکز به انجام می‌رسد و به همین دلیل رمزارز را در بسیاری مواقع نقطه مقابل نظام‌ بانکداری متمرکز محسوب می‌کنند. در سال‌های اخیر رشد اقتصادی مبتنی بر رمزارز در برخی موارد خیره‌کننده بوده و از همین رو رمزارز محبوبیت زیادی در سراسر جهان پیدا کرده است. ای پی آی‌ها نیز به دلیل اینکه در تبادل و خرید و فروش رمزارز به کار می‌آیند، در این حوزه اهمیت ویژه‌ای یافته‌اند.

ای پی آی ها، چنان‌که پیش‌تر اشاره شد، به شیوه‌ای قابل اثبات، امکان تبادل داده و خدمات میان اپلیکیشن‌ها را فراهم می‌آورند؛ برای نمونه اگر یک صرافی رمزارزی از ای پی آی وب‌گاه کوین مارکت کپ بهره ببرد، می‌تواند اطلاعات لحظه‌ای بازار را در وب‌گاه یا اپلیکیشن گوشی همراه خود نمایش بدهد.

اهمیت و اعتبار کاربرد ای پی آی ها در رمزرارز را به طور مثال در رشد روزافزون تقاضاها برای دریافت آن‌ها باید جست. چنان‌که برای نمونه شبکه استکس (Stacks) با بیش از یک میلیارد دلار سرمایه قفل‌شده، پس از ارائه ایده جدید پشتیبانی از قراردادهای هوشمند مبتنی بر بیت کوین برای کاربران، تنها در نخستین سال تأسیس بلاک‌چین خود، با بیش از ۳۵۰ میلیون درخواست برای دریافت ای پی آی‌های مربوط به تبادل رمزارز مواجه شد. رشد اقتصادی ناشی از ثبت این حجم از تقاضای API برای استکس بسیار زیاد بوده است.