تجارت الکترونیک و نقش هوش مصنوعی در شکل گیری آینده آن

امروزه در کمتر صنعتی به اندازه حوزه تجارت الکترونیک رقابت شدید و تنگاتنگ است. نه تنها فروشگاه‌های آنلاین و فیزیکی، بلکه کل فضای اینترنت با خرده‌فروشی‌های آنلاین در رقابت هستند. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که میزان صبر و توجه مصرف‌کنندگان به‌شدت کاهش یافته است. اگر بارگذاری یک وب‌سایت بیشتر از ۳ ثانیه طول بکشد، ۴۰% از مردم آن صفحه را می‌بندند. همچنین در ۶۸% از موارد افراد پیش از تکمیل خرید و انجام تراکنش، از وب‌سایت‌ها خارج می‌شوند. نمی‌توان وب‌سایتی در حوزه تجارت الکترونیکی پیدا کرد که مدام در حال تلاش برای جلب‌نظر مشتریان و افزایش میزان فروش خود نباشد.

سرانجام به نظر می‌رسد که فناوری به کمک این وب‌سایت‌ها شتافته است. هوش مصنوعی که پیش از این نیز در حوزه‌های بازاریابی، سلامت و امورمالی، بسیار توانمند ظاهر شده بود، حال قدم به دنیای تجارت الکترونیک خواهد گذاشت.

آنتونی بلوندو مدیرعامل شرکت Sentient Technologies که تاکنون بیشترین سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی را به خود جذب کرده است، چنین اظهار دارد:

طی ۵ سال آینده، شاهد پررنگ‌تر شدن نقش هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری‌ها، ارائه راه‌حل‌های پیش‌گیرانه و تحلیل داده‌ها خواهیم بود و درنتیجه آن، کارآیی در جامعه افزایش خواهد یافت. حوزه‌های تدارکات، تجارت الکترونیک، سلامت و امورمالی و بسیاری دیگر از صنایع از هوش مصنوعی منتفع خواهند شد. در آینده به کمک هوش مصنوعی قادر خواهیم بود بسیاری از کارها را سریع‌تر و با هزینه کم‌تری انجام دهیم. همچنین می‌توان امکان مشاهده و خرید اقلامی را فراهم آورد که افراد نه از وجود آن‌ها آگاه هستند و نه حتی به آن‌ها نیاز دارند.

۱- جست‌وجوی تصویری

خریدران به زودی می‌توانند خریدهای هیجانی و بی‌هدف را از زندگی خود حذف کنند. سامانه‌های نرم‌افزاری که در وب‌سایت‌های تجارت آنلاین استفاده می‌شوند، در آینده‌ای نه چندان دور امکان جست‌وجوی تصویری را برای مصرف‌گنندگان فراهم خواهند کرد. مصرف‌کنندگان با استفاده از این قابلیت خواهند توانست تنها با بارگذاری یک تصویر از محصول موردنیاز خود، محصولات مشابه و مکمل آن را مشاهده نمایند. در جست‌وجوی تصویری توسط گوشی‌های همراه، ویژگی‌های محصول از جمله رنگ، شکل، سایز، جنس و برند آن به اصطلاح «خوانده» می‌شوند. بدین ترتیب، مصرف‌کنندگان می‌توانند به سرعت، دقیقاً همان چیزی که دنبالش هستند را پیدا کنند. آکاش بهاتیا ، مؤسس و مدیرعامل شرکت Infinite Analytics که یک سامانه مبتنی بر یادگیری ماشینی عمیق و پیش‌بینی تحلیلی است، اظهار کرد:

در عصر دیجیتالی حاضر که میزان توجه و صبر مصرف‌کنندگان به شدت کاهش یافته و نرم‌افزارهای اسنپ‌چت، اینستاگرام بسیار شهرت یافته‌اند، سامانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای موفقیت در عرصه تجارت الکترونیک یک عامل حیاتی به‌شمار می‌آیند.

دیگر نیازی نیست که مصرف‌کنندگان برای انتخاب و پسندیدن یک محصول به ویترین مغازه‌ها نگاه کنند، بلکه ممکن است یک جفت کفش نایک در باشگاه ورزشی یا پیراهن جدید یک دوست، توجه فرد را جلب کند و موردپسند وی واقع شود. سپس این مصرف‌کننده می‌تواند با استفاده از قابلیت جست‌وجوی تصویری، محصولات مشابه با آن را در فروشگاه اینترنتی شما پیدا کند.

۲- ادغام دنیای واقعی با دنیای مجازی

قابلیت‌ جست‌وجوی تصویری، دنیا واقعی و مجازی را به‌طور بی‌سابقه‌ای به یک‌دیگر پیوند خواهد داد. خرده‌فروشان با تغییر استراتژی‌های جلب‌نظر مصرف‌کنندگان، اطلاعات بیشتری درخصوص خریداران خواهند داشت. بدین ترتیب، خدمت‌رسانی به مشتریان بهبود خواهد یافت و سرانجام نیز فرصت‌های بیشتری برای فروش محصولات در اختیار خرده‌فروشان قرار خواهد داد. حرکت از سوی بازارهای واقعی به سوی بازارهای مجازی باید با کم‌ترین تغییرات در تجربه خرید و فروش اتفاق بیافتد تا حس استقلال و داشتن قدرت تصمیم‌گیری به مصرف‌کنندگان القاء شود.
سامانه‌های خرید آنلاین با استفاده از هوش مصنوعی اطلاعاتی که در بخش‌های مختلف وب‌سایت‌ها از جمله بخش نظرات و بررسی محصول به اشتراک گذاشته‌ایم را جمع‌آوری می‌کنند تا بتوانند در فروشگاه‌های فیزیکی خود بهترین خدمات و پیشنهادات را به ما ارائه دهند.

۳- شخصی‌سازی

شخصی‌سازی در عرصه تجارت الکترونیک موضوع جدید نیست. اما به لطف هوش مصنوعی و فن‌آوری‌های نوظهور مبتنی بر آن، برندهای آنلاین نیز بیش از پیش به ابزارهای شخصی‌سازی دسترسی خواهند داشت.
درحال‌حاضر، بسیاری از خرده‌فروشان برای ارائه پیشنهادات مناسب با سلیقه هر مشتری از سیستم‌های پالایش گروهی استفاده می‌کنند. نتایج این سیستم‌ها براساس تاریخچه‌ جست‌وجوی آنلاین، پرفروش‌ترین محصولات روز، محصولات مد روز و سایر پارامترهای کلی ارائه می‌شوند. اما این سیستم‌های پالایش گروهی به دلیل جمع‌آوری داده‌ها از یک منبع واحد، دارای محدودیت‌های زیادی هستند. منبع داده‌های جمع‌آوری‌شده برای پالایش گروهی می‌تواند یکی از این موارد باشد: تاریخچه فروشگاه‌های آنلاین، سوابق خرید از فروشگاه‌های فیزیکی یا نرم‌افزارهای موبایلی. در مقابل، هوش مصنوعی با دسترسی هم‌زمان به همه این منابع و تلفیق اطلاعات به‌دست‌آمده از آن‌ها، تجربه بهتری برای مشتریان رقم خواهد زد.
آکاش بهاتیا می‌گوید:

شخصی‌سازی یک مسئله چندبعدی است. جمع‌آوری اطلاعات مربوط به عادت‌های خریداران پیچیدگی‌های زیادی دارد؛ درعین‌حال، شخصی‌سازی مناسب و دقیق، نیازمند تجزیه‌ و تحلیل حجم زیادی از داده‌ها است. به کمک الگوریتم‌های یادگیری عمیق، خرده‌فروشان آنلاین می‌توانند به سرعت از تغییرات بازار اطلاع پیدا کنند و محصولات خود را به بهترین شکل ممکن با نیاز مشتری تطبیق داده و شخصی‌سازی کنند.

۴- دستیار مجازی خرید

جولی بُرن‌اِشتاین ، مدیر ارشد عملیات شرکت Stitch Fix که شرکتی مبتنی بر هوش مصنوعی است، چنین می‌گوید:

خرده‌فروشان سنتی همچنان بر این باورند که مصرف‌کنندگان عاشق خرید هستند و زمان کافی برای خرید کردن را دارند. اما امروزه افرادی هستند که در خرید کردن تبحر دارند و می‌توانند در وقت صرفه‌جویی کنند.

به همین دلیل می‌توان گفت که رویای داشتن یک دستیار شخصی برای خرید کردن، از همیشه به ما نزدیک‌تر است. درحال‌حاضر سامانه‌هایی چون Stitch Fix، Trunk Club و Brichbox به کاربران خود خدماتی در این حوزه ارائه می‌دهند. اما امروزه با افزایش روزافزون شمار فروشگاه‌های الکترونیکی مواجه هستیم که هر یک به کمک فن‌آوری‌های هوش مصنوعی پیچیده‌ خود، سعی دارند تا در خرید محصولات موردنیاز کاربران به آن‌ها کمک کنند. از این قبیل فروشگاه‌ها می‌توان به فروشگاه The North Face اشاره کرد. این برند اخیراً یک فن‌آوری مبتنی بر هوش مصنوعی به بازار معرفی کرده‌ است که در یافتن «مناسب‌ترین لباس برای سفر بعدی‌تان» به شما کمک می‌کند.

هم‌اکنون برندهای مطرح در حال ایجاد سیستم‌های تعاملی فروش هستند تا براساس داده‌های شناختی جمع‌آوری‌شده توسط هوش مصنوعی و با شبیه‌سازی یک گفتگوی حقیقی، با استفاده از سیستم های توصیه گر پیشنهادات خود را به مشتریان ارائه دهند. دستیارهای هوشمند خرید، با تحلیل حجم وسیعی از داده در کمترین زمان ممکن، می‌توانند بسیار سریع‌تر از رقبای انسانی خود عمل کنند. تعامل با این دستیارها کاملاً مشابه تعامل با انسان‌ها است و شخصیت مجازی آن‌ها بازتابی از اهداف و اولویت‌های برند مربوطه می‌باشد. دستیارهای مجازی خرید برقراری ارتباط با پشتیبانان سایت را برای کاربران، به تجربه‌ای جذاب تبدیل خواهد کرد.

۵-استقبال مصرف‌کنندگان از هوش مصنوعی

نتایج مطالعه انجام گرفته توسط مؤسسه تحقیقاتی جی. والتر تامپسون حاکی از این است که مصرف‌کنندگان به کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت خرده‌فروشی علاقه‌مندند. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، ۷۰ درصد از شهروندان آمریکایی که در اواخر قرن بیستم متولد شده‌اند، از به‌کارگیری هوش مصنوعی توسط برندها و خرده‌فروشی‌ها برای معرفی محصولات استقبال می‌کنند و ۷۲ درصد نیز بر این باورند که با پیشرفت فن‌آوری، برندها می‌توانند به کمک هوش مصنوعی، نیازهای آن‌ها را بهتر از قبل پیش‌بینی کرده و پاسخ‌گوی این نیازها باشند.

آکاش بهاتیا در این خصوص اظهار داشت:

حال که فرصت استفاده از هوش مصنوعی در حوزه خدمات مشتریان برای خرده‌فروشی‌ها فراهم شده است، آن‌ها باید از این فرصت برای شخصی‌سازی تجربه خرید استفاده کنند. روش‌های نسل سوم شخصی‌سازی بسیار جالب‌توجه هستند. استفاده از این ابزارها صرفا به خرده‌فروشان آنلاین بزرگ و سرشناس محدود نمی‌شود، بلکه همه‌ی برندهای فعال در عرصه تجارت الکترونیک در هر شکل و سایزی می‌توانند با به‌کارگیری فن‌آوری هوش مصنوعی از مرزها و محدودیت‌ها عبور کنند و به کمک قابلیت‌ شخصی‌سازی هوشمند، میزان فروش خود را افزایش دهند.