تنظیم مقررات سختگیرانه‌تر در حوزه هوش مصنوعی از سال ۲۰۲۲

شرکت Deloitte پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۲۲، بحث‌هایی درباره تنظیم مقررات در حوزه هوش مصنوعی مطرح شده و به دنبال آن، در سال‌های بعدی قوانین واقعی شکل می‌گیرند.

تاکنون هوش مصنوعی به این دلیل که در دنیای کسب‌وکار پدیده جدیدی بوده است، از دستان پرتوان سازمان‌های تنظیم مقررات و  استاندارد گریخته است؛ اما بر اساس پیش‌بینی‌های شرکت مشاوره Deloitte، با افزایش نگرانی‌ها درباره حریم خصوصی و دیگر حوزه‌های حساس، این دوران به سر رسیده است.

شرکت Deloitte با در نظر گرفتن کل حوزه هوش مصنوعی که شامل یادگیری ماشین، یادگیری عمیق و شبکه‌های عصبی می‌شود، به این باور رسیده است که در سال ۲۰۲۲، بحث‌های بیشتری درباره قانونمند کردن این فناوری‌های محبوب اما گاهی مشکل‌آفرین، مطرح می‌شوند و این بحث‌ها موجب می‌شوند که تنظیم مقررات در سال ۲۰۲۳ و پس از آن به‌صورت جدی انجام شود.

در چندین حوزه، نگرانی‌هایی پیرامون هوش مصنوعی، شکل گرفته‌اند. از آنجایی که این فناوری متکی بر یادگیری است، طبیعی است که طی این فرایند، دچار اشتباهاتی بشود؛ اما این اشتباهات، تأثیراتی واقعی دارند. همچنین هوش مصنوعی، به‌خصوص زمانی که در مکان‌های عمومی به کار می‌رود، می‌تواند به حریم خصوصی تجاوز کند و همین عامل ایجاد ترس‌هایی شده است. به علاوه، مجرمان سایبری، از هوش مصنوعی برای جعل هویت افراد و انجام کلاهبرداری‌های دیگر و سرقت پول، سوءاستفاده کرده‌اند.

در حال حاضر، تلاش‌ها برای تنظیم مقررات هوش مصنوعی آغاز شده‌اند. امسال، اتحادیه اروپا و کمیسیون فدرال تجارت ایالات متحده (FTC) طرح‌های پیشنهادی و مقالاتی را با هدف تنظیم سختگیرانه‌تر مقررات هوش مصنوعی ارائه کرده‌اند. چین هم مجموعه‌ای از قوانین اداره شرکت‌های فناوری را تنظیم کرده است که بعضی از آن‌ها شامل قوانین هوش مصنوعی هم می‌شوند.

بر اساس بررسی‌های شرکت Deloitte، چند دلیل باعث شده‌اند که قانون‌گذاران به عرصه هوش مصنوعی توجه بیشتری کنند.

اول اینکه این فناوری نسبت به چند سال قبل، بسیار قدرتمندتر و تواناتر است. پردازنده‌های سریع‌تر، نرم‌افزارهای ارتقایافته و مجموعه‌های بزرگ‌تری از داده، به هوش مصنوعی کمک کرده‌اند، تا فراگیرتر شود.

دوم اینکه قانون‌گذاران نسبت به سوگیری‌های اجتماعی، تبعیض و مشکلات مربوط به حریم خصوصی که بیشتر ناشی از کاربرد یادگیری ماشین هستند، نگران‌تر شده‌اند. شرکت‌هایی که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، به‌دلیل خطاهای شرم‌آوری که گاهی این فناوری مرتکب می‌شود، دچار مناقشه شده‌اند.

ربکا کِلی اسلاتر، عضو کمیسیون فدرال تجارت ایالات متحده در مقاله‌ای که در آگوست ۲۰۲۱ منتشر شده، نوشت: «شواهد روزافزون نشان می‌دهند که تصمیم‌های الگوریتمی می‌توانند در انواع گوناگون حوزه‌های پرمخاطره اقتصادی از جمله اشتغال، اعتبار، مراقبت بهداشتی و مسکن، باعث ایجاد نتایج مغرضانه، تبعیض‌آمیز و ناعادلانه بشوند.»

در یک نمونه که در پژوهش شرکت Deloitte به آن اشاره شده است، شرکتی در تلاش بود که زنان بیشتری را استخدام کند، اما ابزار هوش مصنوعی، بر استخدام مردان پافشاری می‌کرد. با اینکه این شرکت تلاش کرد که این سوگیری را حذف کند، اما مشکل همچنان باقی ماند. در نهایت، شرکت به‌طور کلی استفاده از ابزار هوش مصنوعی را کنار گذاشت.

سومین دلیل این است که اگر یک کشور یا حکومت، قوانین هوش مصنوعی مخصوص به خود را تنظیم کند، کسب‌وکارهای آن منطقه بر کسب‌وکارهای مشابه در دیگر کشورها، یک برتری پیدا می‌کنند.

با تمام این‌ها، به گزارش Deloitte هم‌اکنون چالش‌هایی درباره نحوه تنظیم قوانین هوش مصنوعی پدیدار شده‌اند.

همیشه نمی‌توان دلیل تصمیم یک ابزار یادگیری ماشین را به‌راحتی فهمید. به همین خاطر محدود کردن این فناوری در مقایسه با برنامه‌های مرسوم‌تر، دشوارتر است. همچنین مدیریت کیفیت داده مورد استفاده در آموزش هوش مصنوعی در یک چارچوب نظارتی نیز کار دشواری است. در پیش‌نویس سند قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا گفته شده است: «مجموعه داده‌های آموزشی، اعتبارسنجی و سنجش باید مرتبط، همه‌شمول، بدون خطا و کامل باشند.» اما ماهیت هوش مصنوعی به‌گونه‌ای است که هنگام یادگیری، دچار خطا می‌شود و بنابراین، رسیدن به این معیار غیرممکن است.

Deloitte درباره نحوه تأثیر مقررات هوش مصنوعی بر دنیای کسب‌وکارها در چند سال آینده پیش‌بینی‌هایی کرده است:

• خرده‌فروشان و سازمان‌هایی که در کشورها یا مناطقی مشغول به کار هستند که قوانین سخت‌گیرانه وضع کرده‌اند، استفاده از هوش مصنوعی را کنار می‌گذارند یا اینکه ممکن است به وضعیت فعلی خود ادامه دهند و در عوض جریمه‌های قانونی را به‌عنوان بخشی از هزینه‌های کسب‌وکار، پرداخت کنند.
• ممکن است که منطقه‌های بزرگ مانند اتحادیه اروپا، ایالات متحده و چین، قوانین مخصوص به خود را وضع کنند که گاهی با یکدیگر هم در تضاد باشند و در نتیجه برای کسب‌وکارهایی که می‌خواهند به تمام آن‌ها پایبند باشند، دشواری‌هایی به وجود می‌آید.
• ممکن است یک مجموعه از قوانین هوش مصنوعی به‌عنوان معیار مطرح شوند؛ مانند نقشی که قوانین عمومی حفاظت از داده (GDPR) اتحادیه اروپا ایفا می‌کند. در این صورت، شرکت‌های بین‌المللی راحت‌تر می‌توانند از قوانین پیروی کنند.
• در نهایت ممکن است که خرده‌فروشان و دیگر شرکت‌ها برای گردن ننهادن به هر گونه مقررات سختگیرانه، متحد شده و به‌نوعی خودتنظیمی دست بزنند. این امر ممکن است قانون‌گذاران را وادار به عقب‌نشینی کند، البته این عقب‌نشینی کامل نخواهد بود.

طبق گزارش Deloitte، حتی اگر آخرین سناریوی بالا به وقوع بپیوندد، قانون‌گذاران کاملاً میدان را خالی نمی‌کنند. تقریباً بر همه واضح و روشن است که در آینده نزدیک، قوانین بیشتری در خصوص هوش مصنوعی وضع خواهند شد. با اینکه چگونگی این قوانین کاملاً مشخص و واضح نیست، احتمالاً تأثیر ملموسی بر کاربرد هوش مصنوعی خواهند داشت.

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید