توافق اتحادیۀ اروپا بر سر قوانین جامع هوش مصنوعی برای نخستین بار در جهان

مذاکره‌کنندگان اتحادیۀ اروپا برای نخستین بار بر سر قوانین جامع هوش مصنوعی به توافق رسیده‌اند. این توافق باعث شده است که از این پس بر فناوری‌های هوش مصنوعی که زندگی روزمره را به طور فاحشی تغییر داده‌اند، نظارت قانونی صورت گیرد. همچنین از خطرات بالقوه‌ای که ممکن است این فناوری‌ها برای زندگی بشر در پی داشته باشند، پیشگیری به عمل آید.

در این مذاکره که میان پارلمان اروپا و ۲۷ کشور دیگر که عضو این اتحادیه هستند، صورت گرفته است، اختلافات بزرگی که میان این کشور‌ها بر سر نحوۀ استفاده از هوش مصنوعی مولد بوده، به حداقل رسیده و تا حدودی از میان رفته است. یکی از این اختلافات بر سر استفادۀ پلیس از نظارت تشخیص چهره برای امضای یک توافق‌نامۀ سیاسی آزمایشی بوده است.

تیری برتون، کمیسر اروپایی، در توییتر خود عنوان می‌کند که اتحادیۀ اروپا اولین قاره‌ای است که بهره‌گیری از هوش مصنوعی در صنایع گوناگون را در چارچوب استانداردهایی خاص، قانونی می‌داند. پیش از این، زمانی که از روی کار آمدن ChatGPT یک سال گذشت، برای آمریکایی‌ها این سؤال مطرح شد که این ابزار تا چه اندازه قادر است مشاغل آن‌ها را تغییر دهد. آن‌ها مقامات را مجبور به وضع قوانینی در این زمینه کردند؛ اما این قوانین به قدری جزئی نبودند که آن‌ها را اقناع کنند. گروه‌های جامعۀ مدنی قوانین ابزارهای هوش مصنوعی را پذیرفتند؛ بااین‌حال معتقد بودند که به اندازۀ کافی از مردم در برابر آسیب‌های احتمالی هوش مصنوعی محافظت نمی‌کنند.

دنیل فریدلندر، رئیس دفتر اروپایی انجمن صنعت ارتباطات و کامپیوتر، می‌گوید:«توافق سیاسی‌ای که امروز صورت گرفته است، در واقع کاری فنی و ضروری‌ را بر جزئیات مهم قانون هوش مصنوعی که تاکنون نادیده گرفته شده‌اند، آغاز می‌کند.» براندو بنیفی، قانون‌گذار ایتالیایی که یکی از رهبران این مذاکره محسوب می‌شود، در طی جلسه‌ای که برگزار شد به آسوشیتدپرس گفت:«توافق بر سر قوانین جامع هوش مصنوعی به‌طور کامل به پایان نرسیده است و پارلمان اروپا باید در اوایل سال آینده مجدداً درمورد این قانون رأی‌گیری کند. با‌این‌حال این توافق، توافقی کاملاً رسمی است.»

همچنین از او پرسیده شد که آیا این توافق‌نامه مطابق با خواسته‌های او بوده است یا خیر. بنیفی در پاسخ گفت که بدیهی است برای رسیدن به قوانینی جامع، مجبور به پذیرش برخی مصالحه‌ها شویم؛ اما درمجموع از نتایج به‌دست‌آمده، تا حدود زیادی رضایت دارد. لازم به ذکر است که قانون نهایی تا سال ۲۰۲۵ به طور کامل به اجرا درنمی‌آید. جریمۀ تخلف از آن نیز تا ۳۵ میلیون یورو (۳۸ میلیون دلار) یا ۷ درصد از گردش مالی جهانی یک شرکت، برآورد شده است. درحال‌حاضر ایالات متحده، بریتانیا و چین نیز پیشنهاداتی برای تنظیم مقررات هوش مصنوعی ارائه کرده‌اند؛ اما هنوز به توافق نرسیده‌اند.

در مذاکره‌ای که میان کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا صورت گرفته، قوانین جامع هوش مصنوعی با جزئیات تمام به توافق همگان رسیده است. این مذاکره برای نخستین بار در جهان با هدف جلوگیری از آسیب‌های هوش مصنوعی به زندگی بشر و نظارت بر نحوۀ استفادۀ کشورها از این ابزار پرکاربرد است. قوانینی که تاکنون وضع شده بود، به‌درستی نمی‌توانست جزئیات بهره‌گیری از ابزارهای هوش مصنوعی را مشخص سازد؛ ازاین‌رو نمی‌توانست خطرات آن را از میان ببرد. این توافق‌نامه مجدداً در اوایل سال آینده رأی‌گیری می‌شود.