حس بویایی به تکنولوژی واقعیت مجازی اضافه می‌شود
تیم تحریریه- ۹ آبان ۱۴۰۱
ماشین بویایی یا بویایی‌سنج، ورود حس بویایی به محیط‌های واقعیت مجازی را امکان‌پذیر ساخته است و اولین محیطی که برای آزمایش این ماشین به کار رفته، بازی «چشیدن نوشیدنی» است که در آن، کاربران در یک انبار مجازی نوشیدنی قرار می‌گیرند و با تشخیص درست رایحه‌های موجود در هر نوشیدنی، امتیاز دریافت می‌کنند. این فناوری جدید را که محصول همکاری دانشگاه استکهلم و مالمو است، می‌توان از طریق پرینترهای سه‌بُعدی چاپ کرد. بنیاد Marianne and Marcus Wallenberg این پروژه را از نظر مالی پشتیبانی کرده است و مقاله نهایی در International Journal of Human-Computer Studies چاپ شده است. جوناس اولافسون، استاد روان‌شناسی دانشگاه استکهلم و سرپرست این پروژه، توضیح می‌دهد: «امیدواریم قابلیت‌های فنی جدید به بوها و رایحه‌ها اجازه بدهند، تا نقش پررنگ‌تری در صنعت گیمینگ ایفا کنند.»
در گذشته، بازیهای کامپیوتری عمدتاً بر عناصر دیداری، یعنی تصاویر و صحنه‌های متحرک، تمرکز داشتند و تاکنون، سایر حواس در این میان حضور نداشته‌اند؛ اما پژوهش میان‌رشته‌ای دانشگاه استکهلم و دانشگاه مالمو به ساخت یک ماشین بویایی انجامیده است که از طریق کامپیوترهای گیمینگ کنترل می‌شود. در این بازی، کاربران وارد یک انبار مجازی نوشیدنی می‌شوند، لیوان‌های مجازی را بر می‌دارند و رایحه‌های حاصل از نوشیدنی داخل این لیوان‌ها را حدس می‌زنند. ماشین بویایی به کنترل‌گر سیستم واقعیت مجازی متصل شده است و وقتی کاربر لیوان را بر می‌دارد، بوی خاصی را منتشر می‌کند.
سایمون نیدنتال، پژوهشگر تعامل و بازی دانشگاه مالمو، اضافه می‌کند: «پیشرفت و تحقق احساس بویایی در دنیای گیمینگ، مسیر را برای ساخت ماشین‌های جدید مبتنی بر بویایی هموار می‌کند که بر اساس حرکات و افکار کاربران کار می‌کنند.»
آیا حس بویایی به بازیهای کامپیوتری اضافه می‌شود؟
این ماشین بویایی‌سنج از چهار دریچه تشکیل می‌شود که هرکدام به یک کانال مختلف وصل هستند. فَن کوچکی که در قسمت میانی ماشین وجود دارد، هوا را وارد لوله می‌کند. به کمک کامپیوتر، بازیکنان این چهار کانال را کنترل می‌کنند، تا با زاویه خاصی باز شوند و بدین ترتیب، ترکیب‌های بویایی متفاوتی ایجاد کنند. این ترکیب‌ها می‌توانند پیچیدگی رایحه یک لیوان نوشیدنی را بازآفرینی کنند. بازی «چشیدن نوشیدنی» چهار سطح آسان تا دشوار دارد.
جوناس اولافسون در این راستا می‌گوید: «دقیقاً همان‌طور که بازیهای کامپیوتری معمولی مرحله‌به‌مرحله سخت‌تر می‌شوند، این بازی تکنولوژی واقعیت مجازی هم کاربرانی را که توانسته‌اند رایحه‌های قبلی را به‌خوبی تشخیص دهند، با چالش بزرگ‌تری روبه‌رو می‌کند. به همین دلیل، این ماشین بویایی را می‌توان برای آموزش افرادی به کار برد که به‌صورت تخصصی مسئول آزمایش نوشیدنی یا عطر هستند.»
کد بلوپرینت و دستورالعمل‌های مربوط به این ماشین به‌صورت آنلاین در دسترس عموم قرار گرفته‌اند و پژوهشگران امیدوارند تا قابلیت احساس بویایی در بازیهای کامپیوتری در راستای اهداف دیگر نیز مورد استفاده قرار بگیرند. به‌عنوان‌مثال، جوناس اولافسون به کاربرد ماشین برای افرادی اشاره می‌کند که حس بویایی خود را به‌خاطر کرونا یا به دلایل دیگر از دست داده‌اند. در این صورت، فناوری مذکور به کمک آموزش‌های بازی‌محور به آن‌ها کمک می‌کند، تا حس بویایی خود را بازیابند.
آموزش بویایی یکی از روش‌هایی است که پزشکان به بیمارانی که به‌خاطر ویروس یا سرماخوردگی حس بویایی‌شان را از دست داده‌اند، پیشنهاد می‌کنند. بااین‌حال، عده زیادی به دلیل خسته‌کننده بودن آموزش‌ها، آن را نیمه‌کاره رها می‌کنند. وی اضافه می‌کند: «امیدوارم انتشار نقاشی‌ها و کدها به شرکت‌های گیمینگ اجازه دهد، تا با تکیه بر این فناوری، محصولات تجاری جدید برای آموزش بویایی بسازند.»
به گفته سایمون نیدنتال، انتشار عمومی منابع، به دسترسی‌پذیری، تکرارپذیری و مقایسه نتایج پژوهش کمک می‌کند و به ایجاد جامعه‌ای یکپارچه از پژوهشگران، طراحان مشغول در صنعت گیمینگ می‌انجامد. بااین‌حال، وی خاطرنشان می‌کند که برای تحقق این اهداف، هزینه تجهیزات تکنولوژی واقعیت مجازی باید به‌شدت کاهش یابد.
جوناس اولافسون می‌گوید: «ما به علم آزاد و عمومی معتقد هستیم و برای تحقق آن تلاش می‌کنیم. سایر پژوهشگران باید این نتایج را تکرار کنند و بر اساس آن‌ها، ماشین‌های بویایی دیگری بسازند و به دنبال راه‌های دیگر استفاده از حس بویایی در بازی‌ها باشند.» پیتر لاندن، مهندس و پژوهشگر دانشگاه استکهلم، مسئولیت ساخت ماشین بویایی‌سنج را بر عهده داشته است.
جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید
