چرا روسیه به دنبال ساخت جنگنده رادارگریز با دو سرنشین است؟

مبرهن است که نیروی هوای روسیه تمایل زیادی برای ساخت نسخه دوسرنشین جنگنده رادارگریز Su-57 دارد. تلفیق Su-57 با پهپاد S-70 در دستور کار قرار دارد. اما این جنگنده قابلیت عملکرد مستقل ندارد. به عبارت دیگر، خلبان Su-57 باید کنترل S-70 را نیز بر عهده گیرد. اگر این هدف تحقق پذیرد، جنگنده با دوسرنشین در آسمان روسیه جولان خواهد داد.

یوری بوریسوف – معاون نخست وزیر روسیه – چندی پیش این سخنان را در گفتگو پیرامون Su-57 به زبان آورد: «وزارت دفاع و شرکت هواپیماسازی سوخو در صددِ ساخت جنگنده دوسرنشین هستند. این جنگنده می‌تواند جذابیت صادراتی قابل توجهی نیز به ارمغان بیاورد. بی‌تردید، خود روسیه نیز از قابلیت‌های این جنگنده بهره‌مند خواهد شد.»

مدتی پس از سخنان معاون نخست وزیر روسیه، خبرهایی مبنی بر تلاش روسیه برای هدایت دو تا چهار S-70 با Su-57 منتشر شد. حسگرهای و سلاح‌های این پهپادهای جنگنده می‌تواند در Su-57 تعبیه شود. در حال حاضر، جنگنده‌های رادارگریز بسیاری در جهان وجود دارد و بسیاری دیگر نیز مراحل طراحی و ساخت را پشت سر می‌گذارند. خلبان‌ها هدایت این جنگنده‌ها را در شبیه‌سازها و جت‌های دوسرنشین (مخصوص آموزش) یاد می‌گیرند. سرنشین دومِ Su-57 می‌تواند مسئولیت کنترل پهپادها را بر عهده گیرد؛ بنابراین، خلبان آزادی عمل بالایی برای هدایت جت جنگنده خواهد داشت. سرنشین دوم می‌تواند پهپادها را روی رادار زیر نظر بگیرد، دستورها را از طریق دیتالینک رادیویی به آنها ارسال کند و مسیر را از دید دوربین‌های جنگنده مورد بازبینی قرار دهد.

پهپاد wingman

این اولین بار نیست که شاهد همکاری جنگنده‌های با و بدون سرنشین هستیم. نیروی هوایی آمریکا نیز در حال ساخت پهپاد «wingman» است. اما ساخت نسخه‌های دوسرنشین از جنگنده رادارگریز F-22 و F-35 در دستور کار این کشور قرار ندارد. پهپاد جدید آمریکا از فناوری پیچیده هوش مصنوعی بهره می‌برد که قدرت تصمیم‌گیری بالایی را برایش به ارمغان می‌آورد. عامل انسانی می‌تواند فرمان‌های کلی را برای این جنگنده صادر کند. اما جنگنده می‌تواند خود را به خوبی هدایت کند.

جنگنده‌های روسی و آمریکایی تفاوت‌هایی به لحاظ قابلیت‌های هوش مصنوعی دارند. نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در ساخت جنگنده Skyborg اصل «خودمختاری» را در اولویت قرار داده است. پهپاد روسی کماکان به طور مستقیم به دست خلبان (انسان) کنترل می‌شود. عملکرد مستقل تنها مشکل S-70 نیست. این پهپاد با بال‌های 46 فوتی خود از جثه بزرگی برخوردار است که قطعاً هزینه‌های بالایی به بار می‌آورد. بنابراین، کرملین باید برای دستیابی به پهپاد مورد نظرش قدری صبور باشد. بنا به گزارش‌ها، قیمت S-70 بالغ بر 20 میلیون دلار است. پهپاد والکِری آمریکا با پهنای بال 22 فوتی‌اش فقط 2 میلیون دلار قیمت دارد. Okhotnik به لحاظ اقتصادی به‌صرفه نیست.

ساموئل بنِت – تحلیل‌گر مرکز امنیت آمریکا در واشنگتن و مرکز تحلیل دریانوردی در ویرجینیا – اظهار داشت: «S-70 قیمت سرسام‌آوری دارد و نسخه اولیه‌ی آن قادر نیست به طور کاملاً مستقل عمل کند. تولید آن با چالش‌های بسیاری همراه خواهد بود. روسیه می‌داند که کارهای زیادی در پیش دارد تا شرایط را برای پرواز مستقل این جنگنده فراهم کند.»

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید