گیاه روباتیک با چگونگی رشد خود، سرنوشت مذاکرات سازمان ملل را نشان می‌دهد

درک دیپلماسی پیچیده زیست‌محیطی همیشه آسان نیست، آن‌هم در نشست سران سازمان ملل که آخرین امید بشریت برای نجات طبیعت نامیده‌شده است.

به همین دلیل است که یک دانشمند و هنرمند باهم متحد شده‌اند تا یک گیاه بزرگِ رُباتیک و مبتنی بر داده بسازند که بسته به تعهدات و سیاست‌های کشورهای گوناگون در برابر محیط‌زیست، پژمرده یا شکوفا می‌شود. این نمایشی ملموس است از این‌که چگونه اعمال انسان بر محیط‌زیست و دیگر گونه‌های جهان هستی تأثیر می‌گذارد.

این اثر هنری با ارتفاع ۵.۵ متر (۱۸ فوت) که «اِکوناریو » ECONARIO نام دارد، یک سال طول کشید تا از فولاد بازیافتی ساخته شود و در حال‌ حاضر در مرکز همایش‌های مونترال به نمایش گذاشته‌شده است.

سیاست‌گذاران بین‌المللی در نشست COP15، درحالی‌که تلاش می‌کنند برای حفاظت از اکوسیستم‌های طبیعی و محیط‌زیست زمین به ‌توافق برسند، از این درخت زندگانی رونمایی کرده‌اند.

هنرمند هلندی «تییِس بیِرستکِر »Thijs Biersteker  » این درخت رُباتیک را خلق کرده است، به‌ این امید که رشد و پژمردگی آن کمک کند تا سیاست‌مدارانِ همیشه در خوابِ جهان، بیدار شوند.

او به نشریه AFP گفته است: «ایده پشت این اثر بسیار ساده است. اگر ما در کلاس درس شرکت نکنیم، پس چطور می‌توانیم بیاموزیم؟ ما باید اطلاعاتی از آن‌چه در جریان است داشته باشیم، تا آن را درک کنیم. بدون اطلاعات که چیزی نمی‌فهمیم و کاری نمی‌کنیم. هنر همچون آینده کار می‌کند و بازتابِ زمان زندگی ماست، بسته به این که زندگی ما در چه شرایطی باشد، هنر نیز خود را روشن یا تاریک نشان می‌دهد. هنر جهانی که ما در آن هستیم را نشان می‌دهد و نتیجه کارهای ما را بازگو می‌کند.»

این گیاه از داده‌های شاخص دست‌نخوردگی تنوعِ زیستی (BII) تغذیه می‌کند؛ درصد تخمینی از تعداد اولیه گونه‌هایی که باقی‌مانده‌اند و فراوانی آن‌ها در هر منطقه خاص، علی‌رغم تأثیرات انسانی موجود، همه در فرم و شکوفایی این گیاه زندگانی نقش خواهد داشت.

دانشمند داده «آدریانا دی‌پالما» از موزه تاریخ طبیعی لندن، که به‌عنوان سرپرست تحقیقات BII عمل می‌کند، به نشریه AFP گفت: «داده‌های این پژوهش بر اساس یک روش قوی، بازبینی‌شده و از دسترسی باز، به‌دست‌آمده است. با انجام مذاکرات گوناگون، برای مثال، تیم پشتیبان ورودی BII، چند کشور متعهد به اجرای تعهد سنگ بنای حفاظت از ۳۰ درصد از زمین‌ها، جنگل‌ها و اقیانوس‌ها تا سال ۲۰۳۰ هستند. پس می‌توانیم بر اساس مذاکرات و نتایج گفتگوهای آن‌ها پیش‌بینی کنیم که این برای تنوع زیستی در ۲۰، ۵۰ یا ۱۰۰ سال آینده چه معنایی خواهد داشت.»

وعده‌های مالی جدید توسط کشورهای ثروتمند برای کمک به کشورهای کم‌درآمد در حفاظت از تنوع زیستی و محیط‌زیست خود کمک کرده است تا میانگین جهانی پیش‌بینی‌شده BII تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰.۷ درصد برسد. به این معنی که محیط‌زیست می‌تواند، درصد متوسطی از جامعه اکولوژیکی طبیعی خود را زنده نگه دارد؛ هرچند که متأسفانه باقی محیط‌زیست نابود خواهد شد.

رقم فعلی ۶۸.۵ درصد است که در صورت ادامه تجارت‌ها و فعالیت‌های صنعتی جهان، به ۶۶.۴ درصد کاهش می‌یابد، اما در صورت «اقدام واقعی» که قرار بود در اجلاس سازمان ملل انجام دهند، آن‌وقت به ۷۶.۴ درصد می‌رسد.

در حال‌ حاضر، ECONARIO در حال چرخش بین سناریوهای بدبینانه و خوش‌بینانه است تا نشان دهد چه چیزی ممکن است اتفاق بیافتد؛ اما اگر سیاست‌گذاران نتوانند به یک هدف مهم و مشترک دست‌یابند، این سناریو تنها پایانی تلخ و تاریک خواهد داشت.

استفاده از یک اثر هنری مانند این، به‌طوری‌که آن‌ها آسیب‌هایی را که دولت‌ها، سیاستمداران، شرکت‌ها و سرمایه‌داران بر جهان وارد می‌کنند را به مردم نشان دهند، بسیار ارزشمند است.