بومی‌سازی سامانه هوشمند ارزیابی مخازن نفتی
تیم تحریریه- ۲۹ فروردین ۱۴۰۱
با بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی و هوشمندسازی سامانه ارزیابی مؤلفه‌های مربوط به مخازن نفتی کشور بومی‌سازی شده است.
هوش مصنوعی در چند سال اخیر وارد حوزه‌های گوناگونی شده و با مزایا و ویژگی‌های فناورانه و پیشرفته ویژه خود تحولاتی چشمگیر را در آن‌ها ایجاد کرده است. در حوزه صنعت نفت و گاز نیز این فناوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها و هوشمندسازی در طیف وسیعی مورد استقبال فعالان صنعت نفت و گاز واقع شده است.
شرکت‌های نفت و گاز بزرگ جهان از هوش مصنوعی در زمینه‌هایی گوناگون مثل نظارت بر عملیات بهره‌وری کارخانه و بهبود زمان کار برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و روند تولید و مدیریت فرمول‌بندی و خروجی محصول بهره می‌برند. هوش مصنوعی شرکت‌ها را برای گرفتن تصمیم‌های بهتر و آگاهانه‌تر در خصوص منابع و دارایی‌ها یاری می‌کند و در عین حال استفاده از منابع جدیدی از داده‌ها را نیز از حسگرهای متصل مقدور می‌سازد. در حال حاضر توسعه میدان نفتی با هوش مصنوعی به سطوح بالاتری رسیده است.
همگام با تحولات جهانی و نفوذ هوش مصنوعی در صنعت نفت و گاز در کشورهای پیشرفته، متخصصان داخلی نیز دست‌به‌کار بومی‌سازی فناوری هوش مصنوعی و هوشمندسازی در حوزه صنعت نفت شده‌اند. هوشمندسازی سامانه ارزیابی مؤلفه‌های مربوط به مخازن نفتی کشور نیز گامی در همین زمینه است.
طبقه گفته‌های میثاقی، کارشناس صنعت نفت و مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان نفتی، تا امروز راه به دست آوردن اطلاعات سودمند در جهت ارزیابی مؤلفه‌های مربوط به مخازن نفت و گاز مثل تخلل سنگ‌های مخزن و میزان تراوایی آن‌ها برای تولید نفت، این بود که سنگ‌هایی را که از درون چاه‌های نفتی به دست می‌آمد مورد آزمایش قرار دهند. اجرای چنین آزمایش‌هایی بر روی سنگ‌ها پروسه‌ای وقتگیر بود و در بازه زمانی چند ماهه تا چند ساله به انجام می‌رسید. اما به‌تازگی با بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی شیوه‌ای نوین برای کاهش دادن زمان این عملیات به وجود آمده است.
میثاقی خاطرنشان کرد: البته دقت محاسبات به علت خارج شدن نمونه از درون چاه و تغییر شرایط واقعی آن، کمی دچار افت می‌شود. به همین دلیل و برای برطرف کردن این اشکال، سامانه‌ای به عنوان یک آزمایشگاه دیجیتال به وجود آمده است. در این آزمایشگاه، با سی تی اسکن کردن خلل و فرج نمونه به‌دست‌آمده، تصاویر سه بعدی توموگرافی (نوعی مطالعه تصویربرداری) و بازسازی‌شده از آن در اختیار ما قرار می‌گیرد که این تصاویر همان نمونه را به صورت دیجیتال شبیه‌سازی می‌کند.
سامانه هوشمند ارزیابی مخازن نفتی می‌تواند به جای آزمایش روی مغزه‌های نفتی (نمونه‌های استوانه‌ای مستخرج از مخزن)، محاسبات لازم را در محل حفاری روی خرده‌های حاصل از حفاری نیز به انجام برساند. در ضمن به جای اختصاص یافتن وقت زیاد به این کار، به یاری هوش مصنوعی این محاسبات در محدوده زمانی چند ساعته قابل اجراست.
قابل ذکر است که مشابه خارجی این آزمایشگاه هوشمند که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، به گسترش محاسبات عددی مخازن و ارائه مؤلفه‌های آن‌ها می‌پردازد، تنها نمونه‌ای آمریکایی است. گذشته از این نمونه، برای طراحی و ساخت آزمایشگاهی هوشمند با چنین مختصاتی، در برخی از کشورهای اروپایی فعالیت‌هایی محدود صورت پذیرفته است؛ اما متخصصان داخلی ما با تلاش و پیگیری توانسته‌اند به بومی‌سازی این سامانه هوشمند بپردازند.
جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید
