معدن کاری دیجیتال تنها راه استفاده از ظرفیت‌های فوق‌العاده معدن کاری کشور

در نخستین همایش و نمایشگاه معدن کاری دیجیتال که از تاریخ ۲۱ شهریور‌ماه آغاز شده و تا به امروز چهارشنبه ۲۳ شهریور‌ماه ادامه داشته، به بررسی سه چالش مهم و پیش روی صنعت معدن برای داشتن مدیریتی هوشمند در این فضاها پرداخته شد. در این همایش بر به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوینی همچون هوش مصنوعی در صنعت معدنکاری و استفاده از پتانسیل‌های شرکت‌ها و استارتاپ‌ها در این زمینه تأکید شد.

به گزارش هوشیو به نقل از دنیای اقتصاد، اولین دوره این همایش در هتل المپیک در حالی برگزار شد که، فعالان عرصه معدن و بازیگران حوزه فناوری‌های مرتبط با معدن، مدت‌هاست با چالش‌هایی چون امنیت اطلاعات و حریم خصوصی، تعامل‌پذیری شبکه، محیط‌های خشن و آلوده و تجزیه و تحلیل متناسب با فعالیت‌های معدنی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. این چالش‌ها ابهامات بسیاری را در آینده فناوری‌های نوین در عرصه معدنکاری رقم زده است.

ایرج رخصتی، مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان و یکی از سخنرانان این همایش، با اشاره به اینکه یکی از علت‌های اصلی کند پیش‌رفتن فرایندهای تحولی در بخش معادن، رشد اندک زیر‌ساخت‌های معدنکاری هوشمند است، افزود: این موضوع در کنار مسائل امنیتی و ریسک‌های آن، سرمایه‌گذاری اندک در تحول دیجیتال و هوشمند‌سازی معادن، فرهنگ سازمانی، پیچیدگی‌های مدیریت فناوری‌های جدیدی همچون هوش مصنوعی، در کنار دیدگاه ضعیف نسبت به تجربیات کاربران نهایی و عدم مشارکت تصمیم‌گیرندگان این حوزه در روند تحول، همگی دست به دست هم داده‌اند، که امروزه در کشور ما مقوله اکتشاف و کیفیت آن مسئله‌آفرین باشد.

تنها از ۵ درصد از ظرفیت‌های معدنکاری استفاده می‌کنیم

رخصتی در ادامه آماری مقایسه‌ای از وضعیت ایران در زمینه معدنکاری ارائه داد و افزود: اگرچه کشور ما با دشتن ۹۶۰ هزار کیلومترمربع فضای قابل اکتشاف معدنی در وضعیت خوبی قرار دارد، اما متأسفانه از این میان ما تنها توانسته‌ایم ۵ درصد از این فضاها را مورد اکتشاف قراردهیم. این در حالی است که در این میزان حداقلی اکتشاف هم تنها توانستیم تا عمق ۱۰ متر پیش روی داشته باشیم، در‌حالی‌که این میانگین در کشورهای پیشرفته ۳۰۰ متر و میانگین جهانی آن ۸۰ متر است.

مجتبی حمیدیان، مدیرعامل شرکت سنگ‌آهن مرکزی ایران از دیگر سخنرانان حاضر در این همایش، از کمبود دسترسی به اینترنت برای معدنکاران انتقاد کرد و افزود: معدنکاری دیجیتال نه‌تنها در کشور ما بلکه در دنیا هم پیشرفت چندانی نداشته و ایران می‌تواند از این موضوع به‌عنوان یک فرصت استفاده کند. کما‌اینکه در حال حاضر حجم سرمایه‌گذاری در عرصه هوشمندسازی معادن نیز به ۴۰۰ میلیارد دلار رسیده و با این اوصاف باید بگویم الان وقت تصمیم‌گیری است.

حمیدیان با بیان اینکه شرایط کنونی به صورتی است که برای دریافت یک خط اینترنت ساده باید روزها دوندگی کنیم و بین ارائه‌دهندگان اینترنت و سرورها در رفت‌وآمد باشیم گفت: با درک اینکه در شرایط تحریمی قرار داریم اما باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که، به نظر می‌رسد نهادهای بالا‌دستی در این عرصه نقش‌آفرینی لازم را ندارند.

وی یادآور شد: امنیت و کمبود زیر‌ساخت‌های لازم در عرصه توسعه معدنکاری هوشمند، از مقوله‌هایی است که در سکوت خبری کامل قرار گرفته، در‌حالی‌که این مقوله یکی از پیش‌نیازهای اصلی برای توسعه مدیریت هوشمند در معادن است.

صنعت معدنکاری در جهان درآمدی ۳ / ۲ تریلیون دلاری در بر دارد

امید اصغری دبیر همایش مذکور و مدیرعامل مؤسسه یونیدرو، دیگر سخنران این همایش اظهار داشت: آنچه ورود ایران را به مقوله معدنکاری دیجیتال ضروری ساخته، کاهش عیار سنگ‌های معدنی، در کنار نیاز بالایی است که استخراج این سنگ‌ها به آب و معدنکاری در اعماق دارند. سمت‌وسوی اصلی بهره‌وری در معادن ما با چالشی جدی مواجه است و در این میان به نظر می‌رسد که دوره توسعه در معدنکاری کشور طولانی و کند پیش می‌رود. این در حالی است که در چشم‌انداز تحول دیجیتالی‌شدن در جهان برای این صنعت درآمدی ۳ / ۲ تریلیون دلاری پیش‌بینی شده و بنابراین باید نقش کشور در این حوزه به‌درستی تبیین گردد.

مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان در ادامه با تأکید بر اینکه، باید هر‌چه بیشتر به‌سمت دانش هوش مصنوعی حرکت کرد و با اشاره به تجربه‌ای که ذوب‌آهن در مقوله هوشمندسازی در بخش‌های لجستیک و حمل‌ بار داشته یادآور شد: یکی از مقوله‌های مهم در استفاده از دانش هوش مصنوعی انبارداری هوشمند است.

وی افزود: از مجموع کل پروانه‌های بهره‌برداری صادرشده که تعداد آنها به ۱۲ هزار عدد می‌رسد، تنها در حدود ۷ هزار پروانه فعال هستند و این میزان یعنی تنها مساحت ۵ درصد از کل کشور است. این درصدها نشانگر قفل‌شدن سرمایه ملی ماست و به نظر می‌رسد تنها راه نجات دیجیتالی‌شدن است، در‌حالی‌که ایران دربخش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اوضاع خوبی ندارد.

 ضرورت معدن‌کاری هوشمند در عصر زندگی دیجیتال

ابراهیم جمیلی، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، نیز در بخشی از این همایش هوشمندسازی صنعتی به همراه مسئولیت اجتماعی را از حوزه‌هایی برشمرد که اتاق به آن ورود کرده و قصد فرهنگ‌سازی در این زمینه را دارد و افزود: زندگی دیجیتال در جهان در حال رخ‌دادن است و این تحول در اقتصاد، معدن و صنعت نیز رخ خواهد داد. در حوزه معدن کاری هوشمند بخش‌های روباتیک، اتوماسیون و جمع‌آوری داده، واقعیت افزوده و پرینت سه‌بعدی در‌حقیقت چهار بخش مهم هستند، که هیچ‌یک بر دیگری رجحان ندارد.

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران با لحنی انتقادی به مباحثی که درخصوص معدن‌کاری دیجیتال مطرح می‌گردد، اشاره داشت و گفت: ما در این زمینه نه زیرساخت و ماشین‌آلاتی داریم و نه توانسته‌ایم پیشروی در بخش لجستیک داشته باشیم، که بخواهیم خودمان را با جهان مقایسه کنیم.

وی در ادامه پرسشی مطرح کرد و گفت: آیا پلتفرم‌های ما با هوش مصنوعی مطابقت دارند و در بخش فناوری آموزش مناسبی دیده‌ایم؟

جمیلی در ادامه به مهاجرت گسترده نیروهای متخصص بخش معدن و فناوری معدن‌کاری اشاره کرد و گفت: با مهاجرت‌های گسترده‌ای که نیروی کار در یک دهه آینده به‌ویژه دو سال آینده خواهند داشت، با مشکل جدی رو‌به‌رو خواهیم بود. البته ناگفته نماند که در بخش امنیتی از رتبه خوبی برخوردار هستیم که در صورت عدم محافظت ممکن است این جایگاه را هم از دست بدهیم.

وی در این خصوص، مثالی از مقوله محیط‌ ‌زیست پایدار زد، که ایران در این حوزه هیچ جایگاهی ندارد و خاطرنشان ساخت: دولت در این زمینه امکان سرمایه‌گذاری بیشتری ندارد و بنابراین نباید منتظر دولت بمانیم و اگر دولت تنها بستر اینترنتی لازم را برای ما فراهم سازد، کافیست.

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید