نگاهی به اینترنت خودرو از دیدگاه مشتریان

در حال حاضر، میلیاردها دستگاه به اینترنت اشیاء Internet of Things (IoT) متصل هستند و محققان پیش‌بینی می‌کنند این حوزه طی دهه‌ی آینده، رشدی بی‌سابقه داشته باشد. یکی از جالب‌ترین، چالش‌برانگیزترین و احتمالاً سودمندترین زمینه‌های کاربرد اینترنت اشیاء در بخش خودکار است. خودروها جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره‌ی اغلب افراد به شمار می‌روند و یک خودروی هوشمند می‌تواند در صرفه‌جویی هزینه و زمان بسیار مفید باشد. وقتی از اینترنت خودرو (کاربرد اینترنت اشیاء در خودروها) صحبت می‌شود، ذهن افراد به سمت افزایش تبلیغات مزاحم و تهدیدهای امنیتی متمایل می‌شود. در هر صورت لازم است مشتریان به همه‌ی سناریوهای ممکن، چه خوب و چه بد، فکر کرده و آگاهی خود را بالا ببرند تا مطمئن شوند این فناوری‌ها در مسیری درست قرار دارند.

مزایا و مشکلات خودروهای متصل

تصور کنید وقتی برای موتور ماشین مشکلی پیش آمد، خودرو می‌توانست با مکانیک تماس بگیرد. سپس مکانیک گزارش داده‌هایی که از موتور به دست آمده را بررسی می‌کرد و قبل از رسیدن شما، قطعات لازم را سفارش می‌داد. فکر کنید این داده‌ها روی هم جمع شده و هشداری را ایجاد می‌کردند که منجر می‌شد کارخانه تمامی آن خودروها را از بازار جمع کند. یا تصور کنید در ترافیک، ماشینتان می‌توانست با بقیه‌ی ماشین‌ها ارتباط برقرار کند، همه‌ی ماشین‌ها می‌توانستند هماهنگ با هم حرکت کرده و ترافیک را کاهش دهند.

فکر کنید خودرو می‌توانست در پارکینگ‌ها و یا صف‌های سفارش غذا از داخل خودرو Drive-throughs ، هزینه‌ی لازم را پرداخت کند. هرکسی که ماشین دارد و با این مسائل و دشواری‌ها آشناست، از سیستم جدیدی که بتواند این مسائل را حل کند استقبال خواهد کرد.

اما چطور می‌توان مطمئن شد که همه‌ی این داده‌ها که از خودروهای هوشمند ما تولید می‌شوند، به صورت ایمن و با حفظ حریم خصوصی مدیریت و به کار برده می‌شوند؟ به نظر می‌رسد خودورسازان اشتیاق زیادی به آنلاین کردن محصولاتشان دارند و غول‌های فناوری اولین گروهی خواهند بود که برای کمک به پیاده‌سازی طرح اینترنت خودرو وارد کار خواهند شد. برای افرادی که از به سرقت رفتن یا هک شدن داده‌هایشان خسته شده‌اند، این امر ممکن است نگرانی‌هایی ایجاد کند. شرکت‌های فناوری بزرگ ذاتاً شخصیت منفی و شرور داستان نیستند، اما مدل‌های پایه‌ی کسب و کار آن‌ها به نحوی ساختار یافته‌اند که حریم خصوصی مشتریان و امنیت آن‌ها در اولویت قرار ندارد.

به راحتی می‌توان شرایطی را تصور کرد که اینترنت خودرو در جهتی که نباید، پیش برود؛ برای مثال، تبلیغاتی که متناسب با موقعیت هر لحظه‌ی فرد پیوسته روی شیشه‌ی جلوی خودرو پخش می‌شود، یا داده‌های شخصی همچون عادات رانندگی افراد که روی سرورهای مرکزی ذخیره می‌شوند، و هزاران مورد دیگر که افراد را در مقابل هکرها آسیب‌پذیر می‌کند. پس سؤال اصلی اینجاست که چطور می‌توان خودروهای آنلاین را وارد زندگی روزمره‌ی افراد کرد، بدون این‌که مشکلات جدیدی مطرح شوند؟

امنیت داده باید اساس اینترنت خودرو قرار بگیرد

شرکت‌های بزرگ فناوری مشتاق هستند قابلیت اتصال (به اینترنت اشیاء) را برای رانندگان خودروها فراهم کنند، اما این کار احتمالاً به قیمت این انجام خواهد شد که داده‌های شخصی افراد در اختیار سرورهای شرکت‌های بزرگ فناوری قرار گیرد. طبق معمول، این مسئله دو مشکل اساسی به همراه خواهد داشت: داده‌های متمرکز، هدف هکرها قرار خواهد گرفت. هرچقدر هم که سیستم امنیتی قوی باشد، هکرها می‌دانند که وقتی یک بار این دیوار دفاعی را بشکنند، دیگر به کل داده‌ها دسترسی خواهند داشت. مشکل دوم این است که این مقدار داده آنقدر سودمند و باارزش است که فرد/شرکتی که آن‌ها را در دست دارد نمی‌تواند از این موضوع چشم‌پوشی کند. به همین دلیل داده‌ها به فروش خواهند رفت، فارغ از هر تعهدی مبنی براین‌که این کار ناشناس و بدون اسم انجام می‌شود.

هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء نشانگر سطح جدیدی از کاربرد یکپارچه‌ی IT در زندگی‌های ماست. اینترنت اشیاء، حداقل به اندازه‌ی اختراع خود اینترنت، اوضاع را متحول خواهد کرد. حتی با وجود پیشرفت‌ اینترنت موبایل (ناشی از پیدایش گوشی‌های همراه هوشمند)، کاربردهای اینترنت تا کنون اساساً از طریق رابط‌های ضعیفی همچون صفحه‌نمایش، کیبورد و موس امکان‌پذیر بوده‌اند. اما در حال حاضر، اینترنت اشیاء باعث شده است در کاربرد ارتباطات آنلاین و چگونگی کارکرد آن‌ها به سطح جدیدی از پیچیدگی برسیم. جنبه‌ی دیگر این مسئله این است که واقعیت فیزیکی ما مورد هجمه‌ای بی‌سابقه قرار می‌گیرد. به همین دلیل حق داریم نگران باشیم که این فناوری جدید (اینترنت خودرو) مشکل‌زا شود؛ البته واقعیت این است که نباید لزوماً اینطور باشد.

فناوری دفتر کل توزیع‌شده Distributed Ledger Technology (DLT) حاکی از جریان رو به رشد اینترنت خودرو است؛ زیرا امنیت داده و حریم خصوصی را به اساس و زیربنای همه‌ی دستگاه‌ها وارد می‌کند. مدل‌های DLT از یک سری مفاهیم پایه پیروی می‌کنند، برای مثال داده‌ها را به یک شبکه‌ی غیرمتمرکز در کامپیوترها و سرورها منتقل می‌کنند. همچنین، ذخیره‌ی داده‌ها به صورت دائمی است و ورود هرگونه داده‌ی جدید مستلزم عبور از یک فرآیند اعتبارسنجی ریاضیاتی است. DLT شیوه‌ای بسیار متفاوت برای مدیریت حجم زیاد داده‌هاست. طی آزمایشات ثابت شده است مدل‌های DLT در برابر حملات بسیار مقاوم هستند و جمع‌آوری و فروش داده‌های روی این شبکه‌ها امری تقریباً غیرممکن است.

انتخاب ابزار مناسب

در حال حاضر نیز میلیون‌ها خودروی متصل به اینترنت مورد استفاده‌ی عموم قرار گرفته‌ است؛ البته بیشتر کاربردهای اینترنت در این خودروها به سرویس‌های اشتراک‌ برنامه‌های موسیقی و آب و هوا تعلق دارد. با پیشرفت‌های بیشتر، اتصال جامع‌تر خواهد شد، و میانگین تعداد سنسورهای هر خودروی متصل به ۲۰۰ عدد خواهد رسید؛ هر کدام از این سنسورها داده‌ی خاصی را دقیقه به دقیقه ضبط می‌کنند. اعداد با سرعت چشمگیری بزرگ و بزرگ‌‌تر می‌شوند. نیاز به داده‌ها در مواقع ضروری (اورژانسی) مشخص می‌شود. برای مثال، تصور کنید در یک بزرگراه و در یک ترافیک نیمه‌سنگین در حال رانندگی هستید.

در همین حال، لاستیک خودرویی که یک مایل جلوتر از شماست پنچر می‌شود. این اطلاعات به سرعت به خودروهای اطراف منتقل می‌شود و به آن‌ها هشدار می‌دهد که شاید نیاز به ترمز فوری باشد. در این شرایط اگر از راهکارهای DLT استفاده شود، یک فرآیند اعتبارسنجی کوتاه و مختصر لازم است تا این اطلاعات جدید وارد شبکه شده و داخل آن منتقل شوند.

علاوه بر این، به علت پیچیدگی محاسباتی، تقریباً همه‌ی مدل‌های DLT برای هر تبادل اطلاعاتی که در شبکه رخ می‌دهد مبلغی را دریافت می‌کنند. در واقع این مبلغ به جزئی از ساختار اکثر این مدل‌های محاسباتی تبدیل شده است. واضح است که این مدل‌ها در سیستمی همچون ترافیک شهری که میلیاردها تعامل در روز تولید می‌کند، کاربرد نخواهند داشت. حقیقت این است که شبکه‌های داده‌های غیرمتمرکز برای مدیریت چنین سناریوهای عظیم و گسترده‌ای طراحی نشده‌اند. برای مثال، بلاک‌چین مقاومت خیلی خوبی علیه سانسور در شبکه دارد و این قابلیت در حوزه‌های مالی، بارها نقشی مفید و ارزشمند ایفا کرده است.

اما یک مدل DLT که در هر بار استفاده (برای مثال هر دفعه سیستم تهویه‌ی هوا گزارشی تولید می‌کند) مبلغ مشخصی دریافت می‌کند، برای چنین مواردی غیرکاربردی خواهد بود. بنابراین، DLT علاوه بر ارائه‌ی امنیت بالا و قابلیت اتصال فوری و آنی، باید رایگان هم باشد.

امنیت، سرعت و سهولت استفاده در یک ساختار رایگان سه نکته‌ی اساسی هستند که باید در هر شبکه‌ای که قرار است در یک خودروی متصل به کار رود، رعایت شود. مدل‌های DLT امن‌ترین گزینه‌ی موجود به نظر می‌رسند؛ اما باید در مقیاس بزرگ قابل اجرا بوده و ساختار رایگانی داشته باشند.

شاید مثالی که از قابلیت پرداخت خودکار هزینه‌ی پارکینگ بیان کردیم، یک کاربرد پیش‌پاافتاده به نظر برسد. اما در حقیقت، اگر بتوانیم این معاملات کوچک را از ابتدا به درستی اجرا کنیم، در گام‌های بعدی قادر خواهیم بود برای حل پیچیدگی و حجم ترافیک نیز از این فناوری استفاده کنیم؛ بدین ترتیب، دستیابی به کاربردی امن و کاربردوستانه‌‌ از اینترنت اشیاء عمومی امکان‌پذیر خواهد شد. زمانی که در مورد یک محیط فیزیکی کاملاً متصل فکر می‌کنیم، باید به فکر جایگزینی برای یک DLT رایگان و بزرگ باشیم.

انواع کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف را در هوشیو بخوانید