تحولات پیش روی هوش مصنوعی در آموزش و پرورش
تیم تحریریه- ۱۱ اسفند ۱۴۰۰
پیشرفت فناوری، تغییرات چشمگیری را در بسیاری از صنایع ایجاد کرده و به جرئت می‌توان گفت فناوری هوش مصنوعی بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی و شغل انسان‌ها شده است. یکی از سیستم‌هایی که به‌طور حتم، زمینه مناسبی برای رشد این فناوری خواهد بود و روند روبه رشدی را برای فعالیت‌های خود رقم خواهد زد، سیستم آموزش و پرورش است. هرچند در حال حاضر هوش مصنوعی در آموزش و پرورش به‌طور گسترده از طریق توسعه محاسبات و تکنیک‌های پردازش اطلاعات در این سیستم استفاده شده است، با این حال، این فناوری قادر خواهد بود، فرصت‌ها، پتانسیل‌ها و چالش‌های جدیدی را در شیوه‌های آموزشی ایجاد کند. در این مقاله، نقش هوش مصنوعی در آموزش و پرورش و پیاده‌سازی این فناوری در سیستم آموزشی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
هوش مصنوعی در سیستم آموزش و پرورش
تعداد سازمان‌هایی که در سراسر جهان از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، رو به افزایش است و به نظر می‌رسد با توجه به روی کار آمدن این فناوری در همه عرصه‌ها، بررسی نقش‌های مختلف هوش مصنوعی در سیستم آموزش و پرورش با در نظر گرفتن تئوری‌های آموزشی و راهکارهای پرورشی، ضروری باشد. از آن رو که هدف اصلی هوش مصنوعی بهینه‌سازی فرایندهای معمول و بهبود سرعت و کارایی آن‌هاست، لذا پذیرش جهانی فناوری هوش مصنوعی در آموزش و پرورش، نحوه یادگیری را متحول خواهد کرد، به‌گونه‌ای که با ساده‌سازی فرایند آموزش می‌تواند به معلمان و دانشآموزان در رسیدن به اهدافشان کمک کند.
این فناوری با فراهم کردن دسترسی به دوره‌های آموزشی مناسب، بهبود ارتباط با معلمان و دانشآموزان و آزاد کردن زمان بیشتر برای تمرکز بر جنبه‌های دیگر زندگی، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر یادگیری بگذارد. در اینجا به چند مورد از تحولات چشمگیری که در آینده هوش مصنوعی در سیستم آموزش و پرورش ایجاد خواهد کرد، اشاره می‌کنیم:
۱- دسترسی به یادگیری: ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی یادگیری را برای همه دانشآموزان، در هر زمان و هر مکان، در دسترس قرار می‌دهند. در واقع، دسترسی راحت، این امکان را برای دانشآموزان فراهم می‌کند، تا بدون مربی، کشف کنند که چه چیزی برای آن‌ها مفید است. علاوه بر این، دانشآموزان از سراسر دنیا می‌توانند بدون متحمل شدن هزینه‌های زندگی و سفر به آموزش با کیفیت بالا دسترسی پیدا کنند.
۲- تعامل بهتر: با استفاده دانشآموزان از هوش مصنوعی، برنامه‌های فردی، وظایف سفارشی، تعامل با فناوری‌های دیجیتال و توصیه‌های شخصی، بخشی از رویکرد شخصی آن‌ها خواهد بود. این موضوع، تعامل دانشآموزان را افزایش می‌دهد و بر علاقه آن‌ها به مطالعه می‌افزاید.
۳- فشار کمتر: با استفاده از فناوری هوش مصنوعی در سیستم آموزش و پرورش و تدریس دروس متناسب با نیازهای گروه‌های مختلف یادگیری، دانش‌آموز با استفاده از یک دستیار مجازی شخصی یک پرس‌وجو را تایپ می‌کند و یک توضیح فوری دریافت می‌نماید و بدین طریق، فشار در کلاس درس کاهش می‌یابد.
۴- شخصی‌سازی کردن: دانشآموزان با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توانند رویکردی شخصی برای یادگیری برنامه‌ها بر اساس تجربیات و ترجیحات منحصربه‌فرد خود ایجاد کنند. این فناوری قادر است با سطح دانش، سرعت یادگیری و اهداف موردنظر هر دانش‌آموز منطبق شود. این فناوری به معلمان نیز تصویر روشنی از موضوعات و دروسی که نیاز به ارزیابی مجدد دارند، ارائه می‌دهد و یادگیری بر اساس نیازهای خاص هر دانش‌آموز را تنظیم می‌کند. این مسئله به‌نوعی یک راه‌حل جهانی برای به دست آوردن مجموعه‌ای از ابزارهای متناسب با نیازهای خاص دانشآموزان و معلمان برای بهینه‌سازی روال آموزشی آن‌ها، افزایش کارایی و بهبود دسترسی خواهد بود و یکی از تحولاتی محسوب می‌شود که هوش مصنوعی در سیستم آموزش و پرورش ایجاد خواهد کرد.
۵- انجام تدریس خصوصی: هوش مصنوعی همچون یک آموزگار با تدریس خصوصی به دانشآموزان کمک می‌کند، تا مهارت‌های خود را تقویت نمایند و نقاط ضعف خارج از کلاس را بهبود بخشند. به‌کارگیری هوش مصنوعی در سیستم آموزش و پرورش، بدون حضور معلم برای پاسخگویی به سؤالات در تمام ساعات روز، تجربه یادگیری را برای دانش‌آموز فراهم می‌کند و از طرفی زمان زیادی را برای معلمان صرفه‌جویی خواهد کرد.
۶- پاسخ‌های سریع: هوش مصنوعی می‌تواند به دانشآموزان کمک کند، تا از طریق اتوماسیون پشتیبانی و هوش مکالمه پاسخ‌های متداول‌ترین سؤالات خود را در چند ثانیه بیابند. کاربرد این عملکرد هوش مصنوعی در آموزش و پرورش، نه‌تنها زمان زیادی را برای مربیان آزاد می‌کند، بلکه به دانشآموزان کمک می‌کند زمان کمتری را برای پیگیری پاسخ‌ها یا منتظر پاسخ به سؤالات خود صرف کنند.
۷- مشارکت در اتوماسیون وظایف: برخی از وظایف اداری همچون نمره‌دهی، ارزیابی تکالیف و پاسخ به دانشآموزان یک فعالیت زمان‌بر است که معلم می‌تواند با استفاده از هوش مصنوعی آن را بهینه کند. در واقع، سپردن مجموعه‌ای از وظایف معمول به هوش مصنوعی به معلمان کمک می‌کند، تا وقتشان را برای چیزهای مهم‌تری از جمله تمرکز بر درجه‌بندی تکالیف غیرممکن به هوش مصنوعی، خودآموزی و ارتقای کیفیت دروس آزاد کنند و از این طریق، هوش مصنوعی در سیستم آموزش و پرورش یاری‌رسان خواهد بود.
۸- خدمت‌رسانی به دانشآموزان کم‌توان: پذیرش فناوری‌های خلاقانه هوش مصنوعی در آموزش و پرورش، تعامل بهتری را با دانش‌آموزانی که ناتوانی یادگیری دارند، برقرار می‌کند و امکان دسترسی به آموزش را برای دانشآموزان ناشنوا و کم‌شنوا، کم‌بینا و… فراهم می‌کند.
۹- تولید کردن محتوای هوشمند: رابط‌های یادگیری دیجیتال با گزینه‌های سفارشی‌سازی، کتاب‌های درسی دیجیتال، راهنمای مطالعه، درس‌های کوچک و موارد دیگر را می‌توان با کمک هوش مصنوعی تولید کرد. همچنین ضمن آنکه این فناوری به تولید و به‌روزرسانی محتوای درس‌ها کمک می‌کند، روش‌های جدید درک اطلاعات، مانند تجسم، شبیه‌سازی و محیط‌های مطالعه مبتنی بر وب نیز می‌توانند از طریق هوش مصنوعی در سیستم آموزش و پرورش تقویت شوند.
پیاده‌سازی هوش مصنوعی در آموزش و پرورش
اگر هوش مصنوعی به‌عنوان گزینه‌ای برای سفارشی کردن تجربه یادگیری در نظر گرفته می‌شود، این مراحل کمک خواهد کرد، تا پیاده‌سازی هوش مصنوعی در آموزش و پرورش به نحو احسن صورت گیرد:
- نیازهای هوش مصنوعی را شناسایی کنید: نقطه شروع پیاده‌سازی هر فناوری، شناسایی نقطه‌ضعف‌هایی است که آن فناوری قادر است آن‌ها را برطرف کند. گلوگاه‌های سیستم آموزشی خود را پیدا کنید و روش‌هایی را که هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی ارائه می‌دهد، مورد بررسی قرار دهید.
- اهداف استراتژیک تحول هوش مصنوعی را تعیین کنید: یکی دیگر از مراحل پیاده‌سازی هوش مصنوعی در آموزش و پرورش این است که بهتر است با یک برنامه‌ریزی دقیق، اهداف سیستم آموزشی را که قرار است با ورود هوش مصنوعی، متحول شود، مشخص نمایید.
- خواسته خود را مشخص کنید: آیا می‌خواهید زودهنگام پذیرنده باشید یا دنبال‌کننده؟ کدام فناوری برای سیستم آموزشی شما مناسب‌تر است؟ آیا از مشکلات هوش مصنوعی آگاه هستید و چگونه می‌خواهید آن‌ها را برطرف کنید؟ فناوری هوش مصنوعی باید به تکمیل کدام اهداف سیستم آموزشی شما کمک کند؟ به‌منظور پیاده‌سازی هوش مصنوعی در آموزش و پرورش، بهتر است با پاسخ دادن به این سؤالات، یک تحلیل هزینه و فایده برای اتوماسیون و تقویت هوش مصنوعی ایجاد کنید.
- انتخاب‌های درست داشته باشید: برای استفاده حداکثری از ابزارهای هوش مصنوعی و همچنین به‌منظور پیاده‌سازی هوش مصنوعی در آموزش و پرورش، نه‌تنها باید تیم مناسبی را برای پذیرش این فناوری انتخاب کنید، بلکه باید محیط مناسبی را با بینش‌های تحلیلی و متمرکز بر تصمیمات عملی در سیستم آموزشی خود ایجاد کنید.
- روش‌های هوشمند برای کنترل نتیجه تحول هوش مصنوعی: ایجاد محیطی کاری برای انسان‌ها و هوش مصنوعی در کنار یکدیگر، اطمینان از شفافیت فرایندها و همگام شدن با ملاحظات و معیارهای کلیدی پذیرش هوش مصنوعی بسیار مهم است. بهتر است بر اساس ویژگی‌های سفارشی و نوع هوش مصنوعی پیاده‌سازی‌شده تصمیم بگیرید.
نتیجه‌گیری
هوش مصنوعی در حال حاضر با سرعتی شتابان در حال پیشرفت است و این موضوع، بر سیستم آموزش و پرورش نیز به‌طور گسترده تأثیر خواهد گذاشت. همچنین پیامدهای آموزشی فناوری هوش مصنوعی را در نحوه یادگیری دانشآموزان و شیوه فعالیت معلمان می‌کاود. در واقع، پیشرفت‌های این فناوری و سرعت فزاینده آن در دنیایی که هوش مصنوعی در آموزش و پرورش یکی از موضوعات اساسی ساختار آموزشی و یادگیری خواهد بود، جای تأمل دارد. آینده آموزش و پرورش به‌طور ذاتی با پیشرفت فناوری‌های جدید و ظرفیت‌های محاسباتی ماشین‌های هوشمند مرتبط خواهد بود. در این زمینه، به‌طور حتم، پیشرفت‌های هوش مصنوعی، فرصت‌ها و چالش‌های جدیدی را برای آموزش و پرورش به همراه خواهد داشت.
انواع کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف را در هوشیو بخوانید
