نقش هوش مصنوعی در روانشناسی کودک

ترنس میلز، مدیرعامل شرکت مهندسی و علوم داده AI.io است، شرکتی که برای مسائل حوزه‌های بهداشت و درمان، سفر و سرگرمی، راهکارهای هوش مصنوعی ارائه می‌دهد. یکی از این راهکارها کاربرد هوش مصنوعی در روانشناسی کودک است.

بی‌تردید آینده‌ای درخشان در انتظار بشر است و دستاوردهای اخیر ما را به این مهم نزدیک‌تر کرده‌اند. در حال حاضر، در عصری زندگی می‌کنیم که فرصت بهره‌وری از انواع فناوری‌ها را در دست داریم. با این حال، این عصر از فناوری و اطلاعات به ناگهان بر ما ظاهر نشده است؛ واقعیت اینجاست که بعد از تلاش‌های فراوان به این نقطه رسیده‌ایم. از این پس نیز به تلاش خود ادامه خواهیم داد و با هر اشتباهی، تلاش خود را مضاعف می‌کنیم؛ چون انسان‌ها جایزالخطا هستند.

علی‌رغم تمام خطاها، مغز ما از مزایای فناوری بهره می‌برد. هماهنگ شدن با این تغییرات مستلزم تلاش است و هرچه مغز تأثیرپذیرتر باشد، این هماهنگی بهتر رخ خواهد داد. هوش مصنوعی در روانشناسی کودک موضوعی است که جای بررسی دارد.

امروزه، هوش مصنوعی (AI) نقش انکارناپذیری در بهزیستی اجتماعی، عاطفی و فیزیکی انسان‌ها، به خصوص کودکان در سن رشد، ایفا می‌کند. هوش مصنوعی به هزاران طریق می‌تواند رشد ذهنی کودکان را بهینه‌سازی کند.

تأثیر فناوری عینی و هوش مصنوعی در روانشناسی کودک

90 درصد مغز کودکان قبل از 5 سالگی شکل می‌گیرد؛ اما حساس‌ترین بازه‌ی زمانی برای رشد مغز مربوط به سن هشت سالگی است. در این زمان، تأثیرپذیری بیولوژیک مغز کودکان نسبت به استرس و محرک‌های بیرونی به بیشترین حد خود می‌رسد.

کودکان همزمان با یادگیری برقراری تعامل با دنیای اطراف، درکی کلی از علت و معلول به دست می‌آورند. در این زمان است که می‌توانند بین وقایع ارتباط برقرار کرده و تعاملات مبتنی بر این روابط را درک کنند.

دستیاران مجازی، مصداق بارز فناوری‌هایی هستند که در انجام کارهای روزمره به ما کمک می‌کنند. ما روابط خاصی با تلفن‌های همراهمان برقرار کرده‌ایم؛ یادآوری زمان تنفس و انجام تمرینات مدیتیشن تنها گوشه‌ای از تعاملات میان انسان‌ها و گوشی‌های هوشمند است.

حالت ایده‌آل این است که رشد مغز منجر به تغییرات رفتاری مثبت شود. کشف حقایق زیربنایی این تغییرات مثبت، برای تربیت مغزهای در حال رشد امری الزامی است. هدف اصلی روانشناسی کودک نیز فراهم آوردن فرصت‌هایی برای کودکان است. هدف ما این است که کودکان را راهنمایی کنیم تا پیامدهای طبیعی دنیای اطراف‌شان را تجربه کنند.

هوش مصنوعی این امکان را در اختیار کودکان قرار می‌دهد که سناریوهای دنیای واقعی را با بازی بیاموزند. برخی بازی‌ها از طریق بازی نقش و سیستم‌های ارزشی، مهارت‌های رهبری را به کودکان می‌آموزند.

در حال حاضر، کودکان می‌توانند به طرق مختلف از انواع فناوری‌ها استفاده کنند؛ برای مثال می‌توانند از تخته‌های هوشمند بازخورد بگیرند و یا دنیای اطراف‌شان را پردازش و شناسایی کنند.

دستیارهای مجازی راه‌حل خوبی برای مراقبت از کودکان هستند، به خصوص هنگامی که والد یا سرپرست کودک مشغول است. این فناوری‌ها می‌توانند پشتیبانی درسی، کارکردپذیری مستقل و منابع لازم را برای کودک فراهم آورند. برای مثال، یک راهکار خارق‌العاده برای کودکان مبتلا به به‌هم ریختگی هیجانی، به کارگیری برنامه‌ی هوش مصنوعی است که تکنیک تنفس جعبه‌ای را در کلاس درس آموزش می‌دهد.

توانمندسازی واگرایی عصبی

پشتیبانی از هر گونه توانایی و قابلیتی، نیازمند مهارت است. بهبود واگرایی عصبی درست به اندازه‌ی دانش از رفتارهای مرتبط با مشکلات عصبی اهمیت دارد.

کودکان مبتلا به ASD (اختلالات طیف اوتیسم) می‌توانند به کمک هوش مصنوعی، در فعالیت‌های گوناگون شرکت کنند. اختلالات طیف اوتیسم هیچ آزمایش مشخص و ثابتی ندارند، امری که تشخیص زودهنگام را با مشکل روبرو می‌کند.

کودکان مبتلا به ASD باید مهارت‌های اجتماعی و کلامی خود را به دقت، در درجات گوناگون (بسته به نیازهایشان) تنظیم کنند. هر کودکی معیارهای متفاوتی دارد و به طرق مختلفی این معیارها را برآورده می‌کند.

هوش مصنوعی همواره و در همه‌ی حوزه‌ها به کودکان مبتلا به ASD کمک کرده است. این فناوری می‌تواند مهارت‌های حرکتی را بهبود بخشیده و برقراری تماس چشمی و مهارت‌های برقراری ارتباط را ارتقاء دهد. مصداق بارز این فناوری، BuddyBot، محصول دانشگاه پزشکی استنفورد است که به عنوان همراه سخنگو برای کودکان مبتلا به اوتیسم ایفای نقش می‌کند؛ این سیستم هوش مصنوعی به شکل سازگارانه با مخاطبان مکالمه برقرار می‌کند و علاوه بر این، نقاط ضعف ارتباطی کودکان را شناسایی کرده و مهارت‌های مکالمه‌ای آن‌ها را بهبود می‌بخشد.

مداخلات ABA (تحلیل رفتار کاربردی) کارآمدی هوش مصنوعی در کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم را تأیید کرده‌اند. مسئله اینجاست که آدم‌ها خسته و فرسوده می‌شوند، اما هوش مصنوعی ثبات دارد. قابل پیش‌بینی بودن خروجی این سیستم‌ها جریانی پیوسته از بازخورد برای کودکان فراهم می‌آورد.

کودکان مبتلا به ASD در برقراری ارتباطات اجتماعی، اعتماد کردن و درک روابط مشکل دارند. متخصصان حوزه‌ی ABA در محدوده‌ی توانایی‌ها و ظرفیت انسانی خود با این کودکان کار کرده و آن‌ها را مورد رهگیری و مشاهده قرار می‌دهند. ابزارهای هوش مصنوعی نیز می‌توانند به رهگیری کودکان کمک کنند. پیش‌بینی‌پذیر بودن خروجی‌ها امکان تولید و تحلیل داده‌هایی مصنوعی را فراهم می‌آورد.

شفافیت و ارتباط

در حال حاضر، سراسر جهان برای به کارگیری هوش مصنوعی با موانعی روبرو هستند. همه در تلاش‌اند تا پیامدهای منفی پیشرفت فناوری‌ها را پیش‌بینی و پردازش کنند. در این میان، یک منحنی یادگیری مشاهده می‌شود.

در پاسخ به همه‌ی این فناوری‌ها در حال رشد، هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان تسهیل‌گر ایفای نقش کند. روز به روز، صحبت در مورد کاربردهای بالقوه‌ی هوش مصنوعی شدت می‌گیرد.

هوش مصنوعی در روانشناسی کودک فرصت های سازنده بی‌نهایتی ایجاد کرده است. برای بهره‌گیری از این کاربردها، کافی است نقش هوش مصنوعی در زندگی‌هایمان را با آغوش باز بپذیریم. درست مانند فناوری‌های دیگر، کلید بهره‌مند شدن از این فناوری، به کارگیری آن است.

با نظارت مناسب، می‌توانیم خود را در برابر سناریوهای تهدیدزای احتمالی ایمن کنیم. با تکیه بر داده‌هایی که در دست داریم، می‌توانیم مسائلی که هنوز رخ نداده‌اند را شناسایی و پیش‌بینی کنیم.

والدین گام‌های دشواری برای درک هوش مصنوعی برداشته‌اند. نکته‌ای که همواره باید به خاطر داشت، تمایز قائل شدن بین روابط انسانی و رباتی است.

پر کردن خلأهای موجود

هوش مصنوعی در شیوه‌ی برقراری ارتباطات انقلابی به راه انداخته است. این فناوری بر روابط ما تأثیر گذاشته و فرصت‌های فراوان و خارق‌العاده‌ای در اختیار ما قرار می‌دهد. علاوه بر این‌ها، تجاربی را برای ما فراهم می‌آورد که فرصت رشد و بهتر شدن را پیش روی ما قرار می‌دهند.

هوش مصنوعی به ما اجازه‌ می‌دهد با عزیزانمان، چه نزدیک و چه دور، ارتباط برقرار کنیم. چنین نمونه‌هایی به خوبی نشان می‌دهند که حوزه‌ی روانشناسی کودک نیز می‌تواند از این فناوری بهره‌مند شود.

بزرگ کردن کودکان در قرن بیست و یک کار دشواری است؛ اما تا کنون، هیچ‌گاه فناوری و منابعی که امروزه در این مسیر به ما کمک می‌کنند را در اختیار نداشته‌ایم.

انواع کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف را در هوشیو بخوانید