داستان‌هایی تلخ و شیرین از هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۱

سال ۲۰۲۱، سالی پر از اتفاقات به‌یادماندنی برای هوش مصنوعی بود، البته در همه موارد دلیل آن خوشایند نبود. این عرصه شاهد ترکیبی خیره‌کننده از پیشرفت‌ها، برنامه‌ها و ایده‌ها بود، اما جریانی پیوسته از تعصب، گزافه‌گویی و بربریت شرکت‌های بزرگ فناوری نیز در این سال مشاهده شد.

در ادامه قصد داریم که منصفانه و عادلانه، روایتی از بهترین و بدترین رویدادهای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۱ را نقل کنیم.

۹- بد: ربات‌های قاتل به میدان می‌آیند

سال ۲۰۲۱، سال پرمشغله‌ای برای تسلیحات هوش مصنوعی بود. پس از اینکه شرکت DARPA جت‌هایی را که به‌وسیله الگوریتم کنترل می‌شدند، در نبرد تن‌به‌تن جنگنده‌های هوایی آزمایش کرد و یک سگ رباتی به مدت کوتاهی به ارتش فرانسه پیوست، زنگ خطری برای ما نواخته شد: به‌زودی «ربات‌های قاتل» در خیابان‌ها خواهند بود، مگر اینکه سازمان ملل، استفاده از آن‌ها را ممنوع اعلام کند.

۸- خوب: تبدیل افراد مبتلا به ناشنوایی نواختی به ستاره‌های موسیقی رپ

خلاقیت محاسباتی در سال ۲۰۲۱، دستاوردهای بزرگی داشت و ترکیبی از الهام و رنجش را برای هنرمندان به همراه داشت. برنامه موردعلاقه نگارنده، نرم‌افزاری بود که متن‌ها را به آهنگ‌های رپ با صدای هنرمندان محبوب، تبدیل می‌کرد. این نزدیک‌ترین تجربه نویسنده به آواز خواندن شبیه به Biggie Smalls، خواننده بزرگ رپ بود.

۷- بد: پلیس‌ها با استفاده از هوش مصنوعی، بیداد می‌کنند

اگر کاربردی ویران‌شهری از هوش مصنوعی در دسترس باشد، به احتمال زیاد، پلیس آن را امتحان می‌کند. تعداد بی‌شماری از پلیس‌ها در حال حاضر می‌توانند از سیستم‌های جعبه‌سیاه هوش مصنوعی برای انجام تعقیب‌های غیراخلاقی، تولید شواهد و مدارک و تخطی از اصول قانونی اساسی استفاده کنند، و این در حالی است که این وضعیت دارد وخیم‌تر می‌شود.

۶- خوب: هوش مصنوعی کوانتومی، سیاره ما را تبدیل به بهشت می‌کند

درگیر شدن با جنبه‌های منفی هوش مصنوعی آسان است، به‌خصوص اگر به اندازه نگارنده، دل‌زده شده باشید، اما دلایلی وجود دارد که می‌توان به‌واسطه آن‌ها به آینده خوش‌بین بود. یکی از این دلایل، پتانسیل هوش مصنوعی کوانتومی برای مقابله با بیماری‌ها، جنگ، قحطی و سالخوردگی است.

۵- بد: تعصب مدل زبانی GPT-3

نمی‌توان در ذکر بدترین رویدادهای هوش مصنوعی، به تعصب اشاره نکرد. متأسفانه سال ۲۰۲۱، با ترس‌های ناشی از تعصب‌های نژادی ماشین‌محور گرفته تا هوش مصنوعی نژادپرست فیس‌بوک، وحشت‌های زیادی آفرید. نویسنده، مجموعه‌ای از تعصب‌های مدل زبانی GPT-3 را بررسی کرده است: «سوگیری مداوم و خلاقانه مدل علیه مسلمانان». این یکی از نمونه‌های خلاقیت محاسباتی است که نباید ادامه‌دار باشد.

۴- خوب: جست‌وجوی بیماری‌های آینده

در دوران همه‌گیری کرونا، هوش مصنوعی ادعاهای زیادی کرد، اما دستاوردهای کمی داشت. با این حال، محققان ابزاری را ایجاد کرده‌اند که می‌تواند ما را برای مورد مشابه بعدی، آماده کند: این ابزار یک سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی  است که می‌تواند بیماری‌هایی را که از حیوانات به انسان سرایت می‌کنند، شناسایی کند.

۳- بد: مرگ رویای ماشین‌های بدون راننده

قرار بود ماشین‌های بدون راننده تا به امروز، جاده‌ها را به تصرف خود درآورده باشند، اما حل چالش‌های فنی این موضوع، همچنان دشوار است. با اینکه این رویا هنوز نمرده است، اما تحت مراقبت‌های ویژه است.

۲- خوب: تغییر بازار سمعک‌های سنتی

هیجان ناشی از پیشرفت‌های علمی و آینده‌پژوهی، می‌تواند منجر شود که دستاوردهای کنونی هوش مصنوعی را نادیده بگیریم. مثال‌های زیادی وجود دارند، از رابط‌های مغز و رایانه‌ای که افکار افراد فلج را به گفتار تبدیل می‌کند گرفته تا این ابزاری که مخصوص افراد کم‌شنوا است.

۱- خوب: رویکردی جدید به اخلاقیات هوش مصنوعی

با اینکه Timnit Gebru در سال ۲۰۲۰ از گوگل اخراج شد، اما پیامدهای آن در سال ۲۰۲۱ باقی ماند. این حادثه، نگرانی‌هایی را درباره پذیرش گوناگونی‌ها و اخلاقیات هوش مصنوعی در حوزه فناوری برانگیخت، اما در عین حال، نتایج مثبتی هم به بار آورد. درست یک سال پس از اینکه Gebru شغل خود در گوگل را از دست دارد، کار جدیدی را آغاز کرد: او آزمایشگاه DAIR را تأسیس کرد که خود مدیر اجرایی آن است. هدف این آزمایشگاه مستقل کردن تحقیقات هوش مصنوعی از شرکت‌های بزرگ فناوری است. این چشم‌انداز بلندپروازانه، سابقه‌ای برای مؤسسات اخلاقی آینده ایجاد می‌کند.

امید است که سال ۲۰۲۲، پیش از اینکه ربات‌های قاتل کار ما را تمام کنند، تحولات جسورانه‌تر و مثبت‌تری را به همراه داشته باشد.

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید