نگاهی اجمالی به کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی
هوش مصنوعی در سالهای اخیر، با افزایش قدرت محاسباتی کامپیوتر، بهبود کمیت و کیفیت دادههای بزرگ و پیشرفتهای مهم در بسیاری از زمینههای تحقیقاتی مانند یادگیری ماشینی و تشخیص گفتار، به سرعت توسعه مییابد و حوزه کاربرد آن نیز در حال گسترش است. یکی از عرصههای جولان این فناوری، بازارهای مالی است. در واقع، معرفی هوش مصنوعی به بازارهای مالی یکی از اکتشافات آیندهنگرانه در مؤسسات مالی بینالمللی امروزی محسوب میشود، بهطوری که کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی در خصوص موضوعاتی چون بیمه و بانکداری، مدیریت ریسک، بازاریابی، خدمات مشتری، تراکنش، عملیات و بهینهسازی محصول مؤسسات مالی بهطور چشمگیری رو به افزایش است. این مقاله به این موضوع میپردازد که چگونه هوش مصنوعی میتواند بر بازارهای مالی و فعالیتهای آنها تأثیر بگذارد و کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی چیست؟
حضور هوش مصنوعی در بازارهای مالی
پذیرش سیستمها و حضور هوش مصنوعی در بازارهای مالی و بهنوعی کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی بهطور قابلتوجهی رشد کرده است و این کار با فراوانی دادههای موجود و مقرونبهصرفه بودن ظرفیت محاسباتی امکانپذیر شده است. در واقع، با توسعه فناوری دیجیتال و رشد روزافزون فناوری هوش مصنوعی، کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی نیز بیشتر شده و نقش شرکتها و ساختارهای اقتصادی آنها به سرعت در حال تغییر هستند. از طرفی، مزایای گسترش کاربرد فناوری اطلاعات و اتوماسیون مدرن نیز در حال گسترش است و از این طریق حضور هوش مصنوعی در بازارهای مالی، بیشتر نمود مییابد. کلان داده، هوش مصنوعی، بلاکچین، اینترنت اشیا و سایر فناوریهای جدید که در انقلاب صنعتی چهارم ظهور کردهاند، اقتصاد و جامعه ما را تغییر خواهند داد، بهطوری که در حال حاضر، بیشترین تغییرات در حوزههای ارزیابی اعتبار، مدیریت دارایی، بورس اوراق بهادار و مدیریت صندوقهای تأمینی در حال انجام است.
استقرار فناوریها در اقتصاد بهطور عموم و کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی بهطور خصوص میتواند با کاهش هزینههای اصطکاک (بهعنوان مثال کمیسیونها و کارمزدهای مربوط به اجرای تراکنش) و بهبود سطوح بهرهوری، کارایی ایجاد کند که بهنوبه خود منجر به سودآوری بالاتر میشود. بهطور خاص، استفاده از اتوماسیون و کاهش هزینههای مبتنی بر فناوری امکان تخصیص مجدد ظرفیت، اثربخشی هزینهها و بهبود شفافیت در تصمیمگیری را فراهم میکند. همچنین استفاده از مکانیسمهای هوش مصنوعی میتواند بینشها را از دادهها برای اطلاعرسانی به استراتژیهای سرمایهگذاری باز کند.
کاربردهای هوش مصنوعی در بازارهای مالی
در اینجا به مهمترین کاربردهای هوش مصنوعی در بازارهای مالی اشاره میکنیم:
پرداخت سود سهام
اگر یک فناوری وجود داشته باشد که قادر باشد سود سهام پرداخت کند، آن هوش مصنوعی است. در حقیقت، هوش مصنوعی در دنیای بانکداری و صنعت مالی بهعنوان یکی از کاربردهای هوش مصنوعی در بازارهای مالی معرفی شده است که پاسخگوی خواستههای مشتریانی است که خواهان راههای هوشمندتر، راحتتر و ایمنتر برای دسترسی، خرج کردن و سرمایهگذاری پول خود هستند.
تصمیمات اعتباری
در دنیای امروز، اعتبار حرف اول را میزند. شاید بتوان گفت با توجه به بسیاری از ملزومات مهم زندگی که به سابقه اعتباری بستگی دارد، فرایند تأیید وام و کارت بیش از همیشه مهم است. کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی و همچنین راهحلهای هوش مصنوعی به بانکها و وامدهندگان اعتباری کمک میکنند، تا با بهرهگیری از عوامل مختلفی، در فرایند تصمیمگیری اعتبار، تصمیمگیری هوشمندانهتری اتخاذ کنند. بهعنوان مثال، به وامگیرندگانی که بهطور سنتی کمتوان هستند، کمک میکند.
مدیریت ریسک
پیشبینیهای دقیق، برای محافظت از بسیاری از مشاغل، بسیار ارزشمند است. بازارهای مالی بیشتر به یادگیری ماشینی روی میآورند، تا مدلهای دقیقتری ایجاد کنند. این پیشبینیها به کارشناسان مالی کمک میکند، تا از دادههای موجود برای تعیین دقیق روندها، شناسایی ریسکها، حفظ نیروی انسانی و اطمینان از اطلاعات بهتر برای برنامهریزیهای آتی استفاده کنند. در واقع، با افزایش پیشرفت فناوری، برنامههای محاسباتی برای پیشبینی، مدلسازی و تجارت بازارهای مالی و اطلاعات افزایش یافته است و متخصصان از طریق کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی، راهحلهای پیچیدهتری برای چالشهای مالی پیدا میکنند. مدیریت ریسک مالی میتواند از ضرر جلوگیری کند و سود را برای اکثر شرکتها به حداکثر برساند.
مشاوره مالی و سرمایهگذاری
دستیاران هوش مصنوعی، مانند رباتهای گفتوگو، از هوش مصنوعی برای ایجاد مشاوره مالی شخصی و پردازش زبان طبیعی برای ارائه خدمات فوری و خودیاری به مشتریان استفاده میکنند. میتوان گفت بهنوعی، با افزایش پیشرفت فناوری، برنامههای محاسباتی برای تجارت بازارهای مالی و اطلاعات افزایش مییابد و این موضوع بهعنوان کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی باعث میشود متخصصان راهحلهای پیچیدهتری برای چالشهای مالی پیدا میکنند. در حقیقت، مشاوران سرمایهگذاری هوشمند میتوانند در تخصیص سرمایهگذاری و توانایی اجرای تراکنش از انسان پیشی بگیرند.
تجارت کمی
یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در بازارهای مالی، تجارت کمی است. تجارت کمی، فرایند استفاده از مجموعه دادههای بزرگ برای شناسایی الگوهایی است که میتوان از آنها برای انجام معاملات استراتژیک استفاده کرد. هوش مصنوعی بهویژه در این نوع معاملات مفید است. در واقع، رایانههای مجهز به هوش مصنوعی میتوانند مجموعه دادههای بزرگ و پیچیده را سریعتر و کارآمدتر از انسانها تجزیه و تحلیل کنند.
جستوجو و تجزیه و تحلیل
موتور جستوجوی مبتنی بر هوش مصنوعی، به مشتریانی مانند بانکها و شرکتهای سرمایهگذاری خدمات ارائه میدهد. این پلتفرم از پردازش زبان طبیعی برای تجزیه و تحلیل جستوجوهای کلیدواژه در پروندهها، رونوشتها، تحقیقات و اخبار برای کشف تغییرات و روندها در بازارهای مالی استفاده میکند و بهعنوان یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در بازارهای مالی، ایفای نقش میکند. همچنین این موتور جستوجو به کارگزاران و معاملهگران، دسترسی به پروندههای جهانی، کسب رونوشت تماسها، بیانیههای مطبوعاتی و اطلاعات مربوط به شرکتهای خصوصی و دولتی را نشان میدهد.
معامله و تجارت
برای سالها، شرکتهای مدیریت سرمایهگذاری برای انجام معاملات به رایانهها متکی بودند که در مجموع، عملکرد خوبی نداشتند. در نتیجه، سرمایهها بهطور فزایندهای به سمت مدلهای هوش مصنوعی رفتند که نهتنها میتوانند حجم زیادی از دادهها را تجزیه و تحلیل کنند، بلکه به بهبود خود ادامه میدهند. در واقع، کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی به معاملهگران اجازه میدهد میلیونها سفارش را اجرا کنند و چندین بازار را در عرض چند ثانیه اسکن کنند و به فرصتها به روشهایی پاسخ دهند که انسانها نمیتوانند. پلتفرمهای مبتنی بر هوش مصنوعی به دنبال بهترین معاملات در بلندمدت هستند.
خدمات بانکداری به مشتری
بانکها با دستیاران مجازی خود قادرند به سؤالات اساسی درباره محدودیتهای هزینه و تراکنشهای اخیر پاسخ دهند. البته نسخههای آینده قرار است به دستیاران مجازی با خدمات کامل تبدیل شوند که میتوانند پرداختها را انجام دهند و بودجه را برای مصرفکنندگان ردیابی کنند. تعامل با مشتریان و خدمات بانکداری به مشتری میتواند به عنوان کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی، منجر به صرفهجویی قابلتوجهی در هزینه شود.
بازاریابی
ترکیب بازاریابی هوش مصنوعی و فناوری کلان داده، دادههای تولیدشده از سوی کاربران را تجزیه و تحلیل و طبقهبندی میکند. این پلتفرم با ترکیب دادههای مرتبط مانند ترجیحات مصرف مشتریان، وضعیت مالی و الگوهای رفتاری، موقعیت دقیق نیازهای مشتریان را شناسایی میکند، نیازهای مشتری را پیشبینی میکند، محصولات شخصیشده را مطابقت میدهد و کپینویسی بازاریابی میکند. بازاریابی هوشمند بهعنوان کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی که در زمینههای متعدد سرمایهگذاری شده بهتدریج از سوی تبلیغکنندگان و بازاریابان شناخته میشود و یک سیستم بالغ را تشکیل میدهد.
گزارش مالی درست
یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در بازارهای مالی، گزارش مالی درست است. واقعیت این است که شرکتهای جعلی فهرستشده در بورس زیادند. با وجود آنکه بیش از هزاران شرکت سهامی در بورس گزارشهای مالی غلیظ و صحت دادهها را مطالعه میکنند، اما کارشناسان معتقدند که استفاده از هوش مصنوعی (بهویژه الگوریتمها) به مبارزه با برخی از خطرات جعل، بیشتر کمک میکند.
جلوگیری از کلاهبرداری مالی
کلاهبرداری در بازارهای مالی بهزودی به یک مشکل جدی تبدیل خواهد شد. در همین خصوص شرکتهای اینترنتی و مؤسسات مالی در سال ۲۰۱۹ اعلام کردند که بهمحض مواجه شدن با کلاهبرداریهای متنوع مالی و مخابراتی و برای مبارزه با اینگونه کلاهبرداریها، فناوری هوش مصنوعی مشکلگشا خواهد بود. این شرکتها معتقدند که از طریق جدیدترین فناوریهای اینترنتی مانند هوش مصنوعی و بلاکچین، منابع جمعآوری اطلاعات دقیقتر میشوند، مدلهای قیمتگذاری ریسک شخصیسازی و هدفمند میشوند، فرایندهای تصمیمگیری سرمایهگذاری علمیتر و دقیقتر میشوند و نقش واسطه شفافتر و عادلانهتر خواهد بود و از این طریق یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در بازارهای مالی، شکل خواهد گرفت.
تحلیل افکار عمومی بازار سهام
با بزرگتر شدن بازار سهام، تعداد شرکتکنندگان در حال افزایش است که نسبت سرمایهگذاران طبیعی نیز نسبتاً زیاد خواهد شد. در نتیجه کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی بیشتر خواهد شد و مدلهای مبتنی بر این فناوری بیشتر مورد توجه عموم قرار خواهد گرفت، مانند MACD (شاخص میانگین متحرک شباهتها و تفاوتها)، KDJ (شاخص تصادفی) و RSI (شاخص قدرت نسبی). در حال حاضر، مدلهای زیادی مبتنی بر هوش مصنوعی برای تحلیل افکار عمومی در بازار سهام به کار گرفته شده است.
نتیجهگیری
بازارهای مالی از نظر تاریخی، اولین پذیرندگان فناوریهای نوآورانه بودهاند. هر موجی از نوآوری در امور مالی منجر به افزایش بازده هزینه، افزایش بهرهوری، سود بیشتر و کیفیت بهبودیافته در خدمات ارائهشده میگردد و کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی را بیش از پیش به جلو میراند. ارائهدهندگان خدمات مالی که هوش مصنوعی را به کار میگیرند، به دنبال تضمین یک مزیت رقابتی هستند و کاربرد هوش مصنوعی در بازارهای مالی را از طریق عملی کردن راهبردهای مختلف در سیستم خود به پیش میرانند، چه در زمینه بانکداری و سود حاصل از بهبود مدیریت ریسک و نظارت بر تقلب و تشخیص آن و چه با ارائه محصولات جدید و خدمترسانی به مشتریان خود با هزینه کمتر یا تجارت و بیمه.
انواع کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف را در هوشیو بخوانید