انقلاب هوش مصنوعی در داروسازی

شرکت زایرا (Xaira) قرار است سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری روی کشف دارو با هوش مصنوعی انجام دهد. این شرکت با این کار، جایگاه ویژه‌ای بین شرکت‌های مرتبط با هوش مصنوعی پیدا کرده است. رویکرد منحصربه‌فرد زایرا، تحقیقات یادگیری ماشین، تولید داده و توسعه محصولات درمانی را با هم ترکیب کرده است تا فرایند کشف و تولید دارو، بسیار ساده و سریع شود.

اما چرا این سرمایه‌گذاری، تاریخ‌ساز است؟ واقعیت آن است که کشف دارو همیشه کار پیچیده و زمان‌بری بوده است. به‌طور سنتی، دانشمندان برای پیدا کردن داروهای بالقوه به ترکیبی از تخصص علمی و روش‌های آزمون‌وخطا تکیه می‌کردند. بااین‌حال در دنیای امروز، موج جدیدی از شرکت‌ها ظهور کرده‌اند که از هوش مصنوعی (AI) برای ساده‌سازی این فرایند استفاده می‌کنند. شرکت دارویی زایرا یکی از آن‌ها است که با راه‌اندازی ابرپروژه میلیارد دلاری خود، سروصدای زیادی به پا کرده است.

اهداف جاه‌طلبانه

زایرا فقط نقش پشتیبان مالی یا اسپانسر را برای این پروژه ندارد؛ آن‌ها تیمی رؤیایی از متخصصان را هم جمع کرده‌اند و ماجرا واقعاً جدی است. افراد برجسته‌ای در این جمع حضور دارند؛ مانند دکتر «مارک تسیر-لاوین»، رئیس سابق دانشگاه استنفورد و مدیر ارشد علمی Genetech و دکتر «دیوید بیکر»، زیست‌شیمی‌دان مشهور و مدیر مؤسسه طراحی پروتئین در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن.

این افراد نه‌تنها جزو نوابغ داروسازی به شمار می‌روند که سابقه زیادی هم در این صنعت دارند. علاوه بر آن‌ها می‌توان به محققان کلیدی پروژه مدل‌های قدرتمند هوش مصنوعی برای طراحی پروتئین و آنتی‌بادی اشاره کرد که از آزمایشگاه دکتر بیکر به زایرا پیوسته‌اند. این ترکیب از تخصص علمی و هوش مصنوعی، زایرا را در موقعیتی قرار می‌دهد که گام‌های بلند و قابل‌توجهی برای کشف دارو بردارد.

زایرا چه کار متفاوتی انجام می‌دهد؟

این شرکت به رویکرد منحصربه‌فردی دست یافته است که سه حوزه اصلی را با هم ترکیب می‌کند: تحقیقات یادگیری ماشین، تولید داده و توسعه محصولات درمانی.

این استراتژی بر پایه محورهای سه‌گانه خود به زایرا اجازه می‌دهد تا پلتفرم قدرتمندی برای کشف دارو در انواع روش‌های درمانی مختلف بسازد؛ چراکه با به‌کارگیری توانایی‌های یادگیری ماشین، می‌توان درک عمیق‌تری از فرآیندهای زیستی به دست آورد.

خوب است بدانید که می‌توان از این دانش نوین برای ایده‌های جدید دارویی و درمانی و طراحی درمان‌های بالقوه با دقت و کارایی بیشتر استفاده کرد.

به‌طور سنتی، دست‌کاری برخی از پروتئین‌ها و مولکول‌های زیستی با روش‌های کشف داروی معمولی دشوار بوده است. پلتفرم هوش مصنوعی زایرا با تجزیه‌وتحلیل مجموعه داده‌های گسترده و استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشین، تلاش می‌کند تا نحوه برهم‌کنش داروهای بالقوه را با این اهداف پیچیده پیش‌بینی کند و راه توسعه درمان‌های مؤثر را برای بیماری‌هایی که در حال حاضر دارو برایشان به‌سختی یافت می‌شود، هموارتر سازد.

روش کار زایرا چگونه است؟

کشف دارو با هوش مصنوعی، رویکرد جدید شرکت زایرا است که بر سه رکن اصلی استوار است:

تحقیقات یادگیری ماشین: این شرکت سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی روی تحقیقات جهت توسعه روش‌های محاسباتی نوین برای کشف‌های زیستی انجام می‌دهد. این روش‌ها به زایرا کمک می‌کنند تا نه‌تنها اهداف دارویی بالقوه را بشناسد، بلکه مکانیسم‌های زیستی زمینه‌ای بیماری‌ها را نیز درک کند.

تولید داده: الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای عملکرد مؤثر، به حجم عظیمی از داده با کیفیت بالا نیاز دارند. زایرا مدل‌های قدرتمندی برای تولید داده ایجاد کرده که می‌توانند مجموعه داده‌های مرتبط با بیماری‌های مختلف را تولید کنند. این قابلیت به شرکت اجازه می‌دهد تا مدل‌های هوش مصنوعی خود را با اطلاعات لازم برای پیش‌بینی‌های دقیق در مورد داروهای بالقوه، آموزش دهد.

توسعه محصول درمانی: تبدیل ترکیب‌های دارویی بالقوه به درمان ایمن و مؤثر، فرآیند پیچیده‌ای است. زایرا تیمی از متخصصان باتجربه را در توسعه محصول درمانی گرد هم آورده تا شکاف بین کشف با هوش مصنوعی و کاربردهای دنیای واقعی را پر کند. بدین‌ترتیب می‌توان اطمینان حاصل کرد که داروهای امیدوارکننده‌ای که با هوش مصنوعی شناسایی می‌شوند، به‌طور کامل آزمایش و به‌طور مؤثر وارد بازار می‌شوند.

از تئوری به واقعیت

زایرا فراتر از صرف ساخت پلتفرم هوش مصنوعی پیشرفته عمل کرده و از زیرساخت‌های قدرتمندی برای تفسیر پیش‌بینی‌های محاسباتی خود به داروهای واقعی برخوردار است. تیم این شرکت شامل متخصصان باتجربه‌ای در توسعه دارو است که تضمین می‌کند این شرکت به شکل روان و کارآمدی از دنیای مجازی شبیه‌سازی‌های هوش مصنوعی به دنیای واقعی آزمایش‌های بالینی و تولید دارو وارد شود.

زایرا با وجود نوپا بودن، مجموعه‌ای از داروهای بالقوه را در دست بررسی دارد. این داروها برای درمان بیماری‌های مختلف، به‌ویژه بیماری‌هایی که کشف دارو برای آن‌ها با روش‌های سنتی دشوار است، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. موفقیت این پروژه‌های اولیه برای اثبات اثربخشی رویکرد مبتنی بر هوش مصنوعی زایرا، بسیار حائز اهمیت است.

پشتوانه مالی قدرتمند

کنسرسیوم سرمایه‌گذاران پشتیبان Xaira، اعتماد عمومی به این شرکت بزرگ را بیشتر کرده است. در کنار دو شرکت پیشرو ARCH Venture Partners و Foresite Labs، نام‌های برجسته‌ای همچون NEA، Sequoia Capital و Lux Capital نیز به این سرمایه‌گذاری مشترک پیوسته‌اند و با تأمین یک میلیارد دلار بودجه، خیال زایرا را از نظر مالی راحت کرده‌اند.

مسیر پرچالش

سال‌های آینده برای زایرا بسیار حیاتی خواهد بود، چراکه باید از مراحل پیچیده آزمایش‌های بالینی و موانع قانونی تأیید دارو عبور کند. این مسیر بدون چالش نخواهد بود. استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی مدت‌هاست که با بحث‌های جدی همراه بوده است. برخی از منتقدان، توانایی هوش مصنوعی را در تکرار فرآیندهای ظریف تصمیم‌گیری پزشکان انسان زیر سؤال می‌برند، درحالی‌که برخی دیگر نگرانی‌هایی را در خصوص وجود سوگیری‌های بالقوه درون الگوریتم‌ها مطرح می‌کنند.

با وجود این موانع، موفقیت این شرکت می‌تواند زمینه‌ساز دوره‌ای جدید در کشف دارو شود که با ویژگی‌های سریع‌تر، کارآمدتر و هدفمندتر شناخته می‌شود. اگر رویکرد مبتنی بر هوش مصنوعی زایرا مؤثر واقع شود، می‌تواند شیوه توسعه درمان‌های دارویی را متحول کند.

سال‌های آتی برای زایرا و تعیین تأثیر هوش مصنوعی بر حوزهٔ سلامت بسیار حائز اهمیت است. باید دید که آیا آن‌ها می‌توانند بر این چالش‌ها غلبه کنند و دنیای پزشکی را متحول کنند یا نه؟!