بهبود تأمین امنیت صنعت شیلات توسط فناوری دانش‌بنیان ایرانی

یکی از کلیدی‌ترین راه‌های دستیابی به توسعه پایدار در حوزه شیلات و آبزی‌پروری کشور جهت افزایش تولید و بهبود بهره‌وری، استفاده از فناوری‌های نوین و به‌کارگیری پتانسیل شرکت‌های دانش‌بیان است که می‌تواند علاوه‌بر تأمین امنیت غذایی کشور، از ذخایر ملی نیز صیانت کند.

به گزارش هوشیو به نقل از خبرگزاری مهر، یکی از مهم‌ترین صنایع کشور را می‌توان شیلات و آبزی‌پروری دانست که تأثیر بسزایی در تأمین امنیت غذایی کشور دارد. به‌تازگی بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور، توجه خود را به این صنعت معطوف کرده‌اند که به لطف برنامه‌های حمایتی جهت تقویت تجاری‌سازی صنایع دانش‌بنیان، گام‌های مثبتی در این حوزه برداشته شده‌است.

پیشرفت این حوزه در گرو سه اصل مهم «تحقیقات، تجهیزات مدرن و بهره‌گیری از دانش جامعه دانشگاهی در صنعت شیلات» است و تنها با تکیه بر پیشبرد همزمان این سه کلیدواژه، می‌توان به پیشرفت روزافزون این صنعت امید بست. با افزایش جمعیت، بر اهمیت صنعت شیلات نیز افزوده می‌شود، چراکه یک منبع پایدار است و می‌تواند منجر به یافتن منابع جدید تغذیه‌ای شود؛ لذا دانشمندان و محققان در تلاش‌اند با استفاده از فناوری‌های نوین، علاوه بر صیانت از ذخایر ملی، به تأمین منابع غذایی کشور نیز کمک کنند.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بر لزوم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در صنعت شیلات تأکید دارد و این حوزه را زمینه‌ای بکر جهت فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان اکوسیستم نوآوری می‌داند. در این گزارش، به برخی از جدیدترین دستاورد‌های فناورانه داخلی در حوزه شیلات خواهیم پرداخت که به‌تازگی در نمایشگاهی تحت عنوان «رویداد ارائه نیازهای فناورانه صنعت شیلات» ارائه شده‌اند.

اولین دستگاه تشخیص تخم ماهی سالم

جداسازی تخم‌ماهی‌های سالم از ناسالم، یکی از مهم‌ترین موضوعات صنعت شیلات است که تا به امروز توسط نیروی انسانی و در مدت‌زمان بسیار طولانی انجام می‌شد که از درصد خطای بالای آن نمی‌شود چشم‌پوشی کرد. محققان یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در دانشگاه شریف، دستگاهی را تولید کرده‌اند که می‌تواند با سرعت بسیار بالایی، تخم‌های سالم را از غیر سالم جدا کند و درصد خطای این کار را به کمتر از یک‌دهم درصد برساند. مصطفی روغنی، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان در این باره گفت: سالانه بیش از 600 میلیون تخم‌ماهی وارد کشور می‌شود که تمامی آنها باید توسط نیروی انسانی شمارش شود که در فرایند این شمارش، خطاهای بسیاری رخ می‌دهد. از این‌جهت برآن شدیم تا دستگاهی را تولید کنیم که علاوه‌بر شمارش، درصد خطای این فرایند را نیز به حداقل برسانیم.

روغنی افزود: این دستگاه برای اولین‌بار در ایران تولید می‌شود و نمونه خارجی آن از فناوری متفاوتی بهره می‌گیرد؛ به‌شکلی ‌که در تولید دستگاه داخلی از تجهیزات کمتری استفاده می‌شود درحالی‌که فعالیت مشابه نمونه خارجی دارد.

ردیابی گله‌های تن ماهی

در صنعت آبزی‌پروری، ردیابی گله‌های تن ماهی از اهمیت زیادی برخوردار است که شناسایی آنها از طریق تصاویر ماهواره‌ای صورت می‌گیرد. محققان یک شرکت دانش‌بنیان موفق شدند با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور به ردیابی گله‌های تون ماهی بپردازند. این فناوری در شناسایی تردد کشتی‌ها و لکه‌های نفتی نیز کاربرد دارد اما بهترین عملکرد آن در شناسایی و رهگیری گله‌ ماهی‌های تون است. با استفاده از این فناوری، صیادان می‌توانند پیش از اقدام به صید، منطقه را رصد کنند تا صید بیشتری به دست آورند. تست این فناوری به‌صورت میدانی انجام شده و مورد استقبال صیادان قرار گرفته است.

خوراکده تمام اتوماتیک ماهی و میگو در قفس‌های دریایی

از دیگر دستگاه‌های تولیدی توسط محققان فعال در حوزه شیلات، خوراکده خورشیدی ماهی و میگو در قفس‌های دریایی است که می‌تواند هزینه‌های خوراکدهی را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهد و موجب تغذیه درست و رشد ماهیان می‌شود.

این دستگاه کنترل از راه دور، به‌صورت تمام‌اتوماتیک طراحی شده و با استفاده از نرم‌افزاری که برای آن توسعه یافته است، می‌تواند خوراکده ماهی‌ و میگو‌ها را مدیریت کند. این سیستم علاوه‌بر برق، از پنل خورشیدی نیز بهره می‌برد و می‌تواند بدون دخالت انسان و براساس برنامه‌ریزی مشخص، غذادهی آبزیان را کنترل کند. این دستگاه در تمامی مناطق شمالی و جنوبی کشور قابل استفاده است و تا 10 کاربر می‌توانند به‌وسیله موبایل، گزارش‌های این دستگاه را دریافت کنند. این خوراکده خورشیدی دارای سنسورهای کنترل سطح و گزارش خالی‌شدن مخازن غذاست و به‌دلیل دقت در وعده‌های غذادهی، موجب شرطی‌شدن سیستم هاضمه آبزیان می‌شود.

سامانه هوشمند آبزی‌پروری به واسطه فناوری اینترنت اشیاء

سامانه هوشمند آبزی‌پروری، دیگر نمونه‌ای است که محققان کشور موفق شده‌اند آن را توسعه دهند. این سامانه بر پایه اینترنت اشیاء شکل گرفته‌است و با هدف پایش آب، رفتارشناسی، بهینه‌سازی مصرف خوراک، مدیریت کارکنان و افزایش تولید در واحد سطحی، طراحی شده است.

به‌کارگیری این سامانه می‌تواند تا 15 درصد میزان تلفات مزارع پرورش ماهی را کاهش دهد و موجب افزایش میزان تولید تا 20 درصد شود. این فرایند توسط سنسورهایی که در استخرهای ماهی قرار گرفته و توسط اپلیکیشن کنترل می‌شود، انجام می‌گیرد. اکسیژن، دما، ازون، نیترات، PH آب از جمله مواردی است که می‌توان به کمک این سامانه پایش کرد.

تسهیل مسیر ارزیابی شرکت‌های فعال در حوزه شیلات

بنا به گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، محققان مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور موفق شده‌اند به 32 فناوری نوین در صنعت شیلات دست یابند که از این بین، حدود 40 محصول دانش‌بنیان در حوزه فرآوری آبزیان تولید شده‌است. معاونت علمی و فناوری درصدد است با فراهم‌آوردن چتر حمایتی لازم و همچنین تسهیل مسیر شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، توسعه پایدار در این صنعت رقم بزند، تا بیش از گذشته شاهد تولید محصولات مرتبط با این حوزه باشیم.

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید