ساخت ربات اجتماعی جهت کمک به آموزش کودکان نارساخوان در ایران

مشکلاتی که برخی از کودکان نارساخوان در زمینه مهارت‌‌آموزی خود داشتند، محققان کشور را به فکر ساخت رباتی اجتماعی با نام تابات 2 انداخته، که می‌تواند در نقش دستیاری در کنار تعالیم آموزگاران قرار گیرد.         

به گزارش هوشیو به نقل از مهر، علیرضا طاهری مدیر آزمایشگاه رباتیک اجتماعی و شناختی و مجری طرح «ساخت ربات اجتماعی جهت انجام تعاملات آموزشی با کودکان مبتلا به نارساخوانی» اظهار داشت: به کودکانی که بهره هوشی و آموزشی آنها، با مهارت خواندشان همخوانی ندارد و نمی‌توانند کلمات را هجی کرده یا رمزگشایی کنند، نارساخوان اطلاق می‌شود.

طاهری ناتوانی‌های کودکان در جنبه‌های گوناگون زندگی، به‌ویژه خودپنداری ضعیف، شرایط تحصیلی نامناسب و مشکلات روان‌شناختی و رفتاری را، همه از تأثیرات ضعف در خواندن برشمرد و افزود: کودکانی که به‌نوعی با نارساخوانی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند ممکن است حتی از بهره هوشی طبیعی نیز برخوردار باشند، اما بعضاً به‌سبب کم‌اطلاعی یا بی‌اطلاعی مربیان خود در مدارس عادی، شکست‌های مکرر و پی‌در‌پی‌ای را تجربه می‌کنند. این پروسه به‌مرور زمان باعث کناره‌گیری این کودکان از تحصیل شده و در بستر زمان به بروز رفتارهای ضد‌اجتماعی در آنان منجر خواهد شد.

وی یادآور شد: پیشرفت‌های امروزی فناوری و گسترش استفاده از ابزارهای کمک‌آموزشی نوینی که به بازار وارد می‌شوند، همچون ربات‌های اجتماعی، می‌توانند در نقش دستیاری در حوزه آموزشی این کودکان به کار گرفته شوند و تحول بزرگی در زمینه رفع مشکلات و چالش‌های پیش روی آنان ایفا نمایند. شایان ذکر است، این ربات‌های اجتماعی می‌توانند در حیطه آموزش و تعلیم کودکان، در نقش دستیاری برای معلمان بوده و مکمل آموزش‌های آنان باشند، ضمن‌ آنکه به‌هیچ‌وجه قرار نیست این ربات‌ها به‌عنوان جایگزینی برای معلمان مورد استفاده قرار گیرند.

مدیر آزمایشگاه رباتیک اجتماعی و شناختی اذعان داشت: در راستای کمک به این دسته از کودکان، پروژه‌ای تحت عنوان مدل‌سازی، به همراه طراحی و ساخت و همچنین به‌کارگیری ربات اجتماعی هوشمند، در نقش دستیار معلمان، برای ارائه آموزش‌های لازم به کودکان نارساخوان را آغاز کردیم.

به گفته مجری این طرح، در پروژه مذکور ما از ربات اجتماعی ساخته‌شده در آزمایشگاه رباتیک اجتماعی و شناختی دانشگاه صنعتی شریف استفاده خواهیم کرد، که بخش نرم‌افزاری این طرح براساس نیاز جامعه ‌هدف طراحی گردیده و در حد امکان نیز می‌تواند تعاملاتی هوشمند با آزمودنی‌ها راه بیندازد.

این دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف یادآور شد: مرحله طراحی این ربات در بخش‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به اتمام رسیده و مرحله اجرای بازی‌های تعاملی و برگزاری جلسات مداخله بالینی مختص کودکان نیز با این ربات در حال انجام است.

مدیر آزمایشگاه رباتیک اجتماعی و شناختی خاطرنشان ساخت: در فاز اول این پروژه کارهای مربوط به طراحی این ربات انجام شد، و بحث ارتقای ویژگی‌های سخت‌افزاری آن در مقایسه با نسخه ابتدایی ربات را داشتیم. در این زمینه همچنین مبحث طراحی مفهومی، طراحی اجزا و صنعتی این ربات نیز به مرحله پایانی خود رسیده است.

طاهری درخصوص آخرین وضعیت‌های این ربات اینگونه توضیح داد: کار پرینت و ساخت قطعات مختلف بدنه این ربات با کمک دستگاه پرینتر سه‌بعدی صورت پذیرفت، و در آخر رنگ‌کردن پوسته ربات را داشتیم. در مرحله پس از رنگ‌کردن پوسته بیرونی، نصب تمامی اجزای جانمایی‌شده بر روی ربات صورت پذیرفت.

وی با اشاره به تکمیل مراحل ساخت این ربات از لحاظ سخت‌افزاری گفت: علاوه بر این کارهای دیگری از جمله طراحی نرم‌افزار، شناسایی حالات چهره، تشخیص جهت صدا، پیاده‌سازی سناریوهای حرکتی، تشخیص گفتار، بخش تشخیص اشخاص مختلف و پخش انیمیشن نیز تاکنون در این ربات به‌درستی صورت پذیرفته است.

طاهری در توضیح قابلیت بخش مداخلات بالینی این محصول، که در سه نقش مختلف قادر به برقراری ارتباط با کودک است، اظهار داشت: این سه نقش شامل مواردی همچون کمک-معلم، هم‌آموز و نوآموز می‌گردد، که با استفاده از ماسک‌ها و انیمیشن‌های گوناگون برای ربات پیاده‌سازی می‌گردند.

طاهری اضافه کرد: هر‌یک از این شخصیت‌ها، تمرین‌های گوناگونی را برای برقراری ارتباط با کودکان نارساخوان مورد استفاده قرار می‌دهند و این تمرینات عموماً در طول جلسات مداخلات بالینی به کار گرفته می‌شوند.

وی ادامه داد: تاکنون قابلیت‌ها و کارایی این ربات از طریق تعدادی از تمرین‌های تعاملی آموزشی منتخب و با حضور دو گروه از کودکان عادی و نارساخوان مورد سنجش قرار گرفته است. براساس نتایج اولیه به‌دست‌آمده از این پژوهش، تفاوت معناداری میان عملکرد این دو گروه از کودکان در جلسات بالینی با ربات مشاهده شده. این نتیجه اکتشافی می‌تواند نوید‌دهنده ظرفیت این ربات در غربالگری کودکان نارساخوان باشد. در گام بعدی این تحقیق، به اجرای مداخلات بالینی با هدف آموزش کودکان مبتلا به نارساخوانی خواهیم پرداخت.

گفتنی است: طرح مذکور با همکاری دکتر علی مقداری، مهندس مجتبی شهاب، دکتر حمیدرضا پوراعتماد، دکتر مینو عالمی و با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری شناختی معاونت علمی و فناوری انجام گردیده است.

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید