مروری بر رقابت‌های موسوم به المپیک ربات‌ها
ربات‌های چینی پیش از سلطه بر جهان، باید کارهای ساده را بیاموزند
امین رضا کیفرگیر
- ۲۶ مرداد ۱۴۰۴
رقابت برای آزمایش مهارت‌های ورزشی و عملی ربات‌های انسان‌نما در چین؛ از صحنه‌هایی از پیشخدمت‌های هتل که با حرکت‌های ناپیوسته کار می‌کردند و یک خدمتکار رباتیک که حتی در انداختن زباله به سطل هم خطا داشت. ربات‌های انسان‌نما برای سرگرمی عالی‌اند؛ اما برای کارهای ساده و تکراری؟ چندان نه.
در «بازی‌های جهانی ربات‌های انسان‌نما» که آخر هفته در پکن برگزار شد، بیش از ۵۰۰ ربات انسان‌نما در مسابقات ورزشی و همچنین وظایف واقعی مانند جابه‌جایی جعبه‌ها، تحویل چمدان و نظافت اتاق‌ها به رقابت پرداختند. برخی از آن‌ها به طرز چشمگیری سریع و چابک بودند، اما بیشترشان دست‌وپاگیر و ناپایدار عمل کردند.
آنچه در المپیک ربات‌ها گذشت
دور انداختن تنها ۹ تکه زباله در یک اتاق شبیه‌سازی شده هتل، برای یکی از ربات‌های شرکت کننده بیش از ۱۷ دقیقه زمان برد. در یک شبیه‌سازی داروخانه، رباتی نزدیک به ۵ دقیقه را صرف برداشت سه جعبه دارو کرد. در سناریوی کارخانه، رباتی حدود ۲ دقیقه زمان نیاز داشت تا دو ظرف را روی قفسه‌های مشخص‌شده بگذارد.
«هر کاری که برای انسان‌ها آسان است، برای ربات‌ها یک چالش به حساب می‌آید.» این را «دیانا کلاین‌گارن»، دانشجوی دکتری از آلمان که در آموزش ربات‌های فوتبالیست مشارکت داشت، می‌گوید.
چین اعلام کرده است که می‌خواهد تا سال ۲۰۲۷ به رهبر جهانی در حوزه ربات‌های انسان‌نما بدل شود. با این حال، رویداد اخیر با سبک و سیاق المپیک نشان داد که تا دستیابی به ربات‌های واقعاً کاربردی هنوز سال‌ها فاصله وجود دارد.
یک ربات که توسط «مؤسسه پکن برای هوش مصنوعی عمومی» و در همکاری با شرکت «یونیتری رباتیکز»، یکی از سازندگان پیشروی ربات در چین آموزش دیده بود، در مسابقه‌ای با سناریوی پذیرش هتل شرکت کرد. این ربات با دستی سه انگشتی یک چمدان را تا درِ تعیین شده کشید. حرکت‌هایش کوتاه و کوبشی بود و گاهی هم کاملاً متوقف می‌شد.
«بسیاری از الگوریتم‌های ربات‌های انسان‌نمای ما هنوز در مرحله نمایش آزمایشگاهی هستند.» این را «هوانگ سی‌یوان»، پژوهشگر این مؤسسه، در گفت‌وگویی با وال‌استریت ژورنال توضیح داد.
در مسابقه‌ای دیگر که محیط یک هتل را شبیه‌سازی می‌کرد، ربات‌ها باید از در وارد و خارج می‌شدند و در اتاقی که شامل تخت و مبلمان بود حرکت کرده و ۹ تکه زباله را جمع‌آوری و دور می‌انداختند. برخی از ربات‌ها این کار را در کمتر از ۱۰ دقیقه به پایان رساندند، در حالی که برخی دیگر بسیار کندتر عمل کردند.
یک تیم دانشجویی از «دانشگاه رنمین چین» رباتی دو دست و چرخ‌دار را که توسط شرکت چینی «اَجایل‌اِکس رباتیکز» ساخته شده بود، وارد رقابت نظافت هتل کرد. این ربات توسط یکی از اعضای تیم و با استفاده از عینک واقعیت مجازی و دسته‌های کنترلی هدایت می‌شد.
پس از دو ماه آموزش، ربات بیش از ۱۲ دقیقه زمان صرف کرد تا کار را به پایان برساند. در تلاشی برای انداختن یک کیسه پلاستیکی در سطل زباله نیز ناکام ماند.
«ژائو یی‌هان»، یکی از دانشجویان تیم، گفت که هماهنگ کردن حرکات کاربر با بازوهای ربات به شکل روان، چالش بزرگی بود؛ به ویژه با توجه به اختلال‌های سیگنال در محوطه مسابقه.
با این حال، چین که با جمعیتی رو به سالمندی و نیروی کار در حال کاهش روبه‌رو است، امیدوار است ربات‌های انسان‌نما بتوانند در آینده جایگزین انسان‌ها در برخی مشاغل خسته کننده یا خطرناک شوند. شرکت‌های چینی با تشویق یارانه‌های دولتی و حمایت‌های رسمی، با سرعت وارد عرصه توسعه فناوری ربات‌های انسان‌نما شده‌اند. برخی از سازندگان ربات نیز می‌گویند موفق شده‌اند ماشین‌هایی بسازند که در محیط‌های تجاری کاربرد عملی داشته باشند.
تأثیر مدل‌های زبانی بزرگ بر عملکرد ربات‌های انسان‌نما
روز جمعه، یک ربات چرخ‌دار از استارتاپ «یونیکس ای‌آی» توانست وظیفه نظافت اتاق را در مدت تنها ۸ دقیقه و ۲۱ ثانیه و به‌صورت کاملاً خودکار به پایان برساند و در نهایت مدال طلای رقابت را به دست آورد.
«فرد یانگ»، بنیان‌گذار این شرکت، گفت که «یونیکس ای‌آی» تاکنون چند صد ربات را با قیمتی حدود ۱۲ هزار دلار روانه بازار کرده است که بسیاری از آن‌ها در هتل‌ها به کار گرفته می‌شوند.
یانگ که سال گذشته تحصیلات دکتری خود در دانشگاه «یِیل» را برای تأسیس شرکتش در شهر شرقی «سوجو» متوقف کرده بود، گفت آموزش ربات‌ها با استفاده از مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی، مشابه مدل‌های زبانی بزرگ که چت‌بات‌های هوش مصنوعی را آموزش می‌دهند، باعث بهبود توانایی‌های مهارت در دست‌کاری اشیا و ادراک محیط شده است. به گفته او، این پیشرفت‌ها به ربات‌ها اجازه داده است در سناریوهای عمومی و متنوع عمل کنند.
در یک مسابقه رزمی در بازی‌های ربات‌ها، ربات‌های انسان‌نما به یکدیگر مشت و لگد می‌زدند و حریفان را به شکم هدف قرار می‌دادند. گاهی شرکت‌کنندگان با پشت به یکدیگر، حرکاتی شبیه ضربه زدن به هوا انجام می‌دادند.
نزدیک آن، در یک زمین کوچک فوتبال، ربات‌ها به طور ریتمیک روی زمین می‌کوبیدند، توپ را هل می‌دادند و با یکدیگر برخورد می‌کردند. گاهی ورزشکاران انسان‌نما سقوط می‌کردند یا ناگهان از حال می‌رفتند و مراقبان انسانی آن‌ها با عجله برای خارج کردن ربات‌ها از زمین می‌دویدند.
در پیست، ربات‌ها می‌دویدند؛ برخی با سرعت و برخی کند، در حالی که انسان‌هایی که ربات‌ها را هدایت می‌کردند، در کنار آن‌ها آهسته می‌دویدند. چند ربات انسان‌نما مسیر خود را گم کردند. پس از رسیدن به خط پایان، یکی از آن‌ها به سمت گروهی از عکاسان حرکت کرد؛ اما خیلی نزدیک شد و شبیه یک سلبریتی ناراحت از دست عکاسان به نظر می‌رسید.
تیمی که با ربات «اچ ۱» شرکت «یونیتری» رقابت کرد، مدال طلای دوی ۱۵۰۰ متر را با زمان ۶ دقیقه و ۳۴.۴ ثانیه به دست آورد. این زمان تقریباً سه دقیقه کندتر از رکورد جهانی انسان‌ها بود. با این حال، به گفته «وانگ شینگ‌شینگ»، بنیان‌گذار یونیتری، کنترل‌کنندگان انسانی آن‌ها نتوانستند با ربات همگام شوند؛ گفت‌وگویی که توسط برگزارکنندگان مسابقه منتشر شد.
وانگ در نهایت می‌افزاید: «برای رقابت بعدی، قطعاً حالت خودکار را انتخاب خواهیم کرد.»
