آمازون، شریک و رقیب انویدیا در بازار تراشه‌ها

در حالی که آمازون جدیدترین تراشه‌های هوش مصنوعی انویدیا را برای زیرساخت‌های هوش مصنوعی سرویس‌های وب آمازون (AWS) به فروش می‌رساند، همچنان به توسعه تراشه‌های اختصاصی خود ادامه می‌دهد. طی هفته‌های اخیر، آمازون استراتژی دوگانه خود در حوزه تراشه‌ها را به نمایش گذاشته است؛ این شرکت ضمن بهره‌مندی از معماری بلک‌ول (Blackwell) انویدیا، از تراشه‌های داخلی خود، یعنی ترینیوم (Trainium) و گراویتون (Graviton)، نیز پشتیبانی می‌کند.

آمازون به‌طور هم‌زمان دو نقش کلیدی ایفا می‌کند: تأمین‌کننده تراشه‌های انویدیا (NVIDIA) و ارائه‌دهنده جایگزین‌های اختصاصی. این شرکت ضمن پاسخ‌گویی به نیازهای هوش مصنوعی مشتریان، به‌صورت راهبردی تلاش می‌کند تا وابستگی به انویدیا را در آینده بازار کاهش دهد.

با آموزش کامل مدل کلود اوپوس ۴ (Claude Opus 4) بر روی تراشه‌های اختصاصی خود، آمازون این پیام را منتقل می‌کند که رقابت در حوزه هوش مصنوعی منحصر به سخت‌افزارهای انویدیا نیست.

افزایش تمایل غول‌های فناوری به تولید تراشه‌های اختصاصی

جاه‌طلبی‌های آمازون در زمینه تولید تراشه امری نوظهور نیست، اما اکنون بیش از پیش نمایان شده است. بر اساس گزارش شبکه سی‌ان‌بی‌سی (CNBC)، سرویس‌های وب آمازون (AWS) پردازنده گراویتون ۴ (Graviton4) خود را با پهنای باند شبکه‌ای ۶۰۰ گیگابیت بر ثانیه ارتقا می‌دهد. علی سعیدی، یکی از مهندسان برجسته AWS، این سرعت را چنین توصیف می‌کند: «به‌قدری سریع که می‌توان در هر ثانیه محتوای ۱۰۰ سی‌دی موسیقی را پردازش کند.»

با این حال، تراشه گراویتون ۴ نقش اصلی را ایفا نمی‌کند. تمرکز اصلی بر تراشه ترینیوم ۲ (Trainium2) است که برای کاربردهای هوش مصنوعی طراحی و نیروی محرکه پروژه رینیر (Rainier)، ابررایانه‌ای اختصاصی برای شرکت آنتروپیک (Anthropic)، محسوب می‌شود. یکی از مدیران AWS، به نام هوت، اظهار داشته است که تراشه‌های تولیدشده توسط AWS از نظر مصرف انرژی و هزینه، عملکردی برتر ارائه می‌دهند. همچنین، تراشه نسل سوم ترینیوم ۳ (Trainium3) در حال توسعه است که انتظار می‌رود عملکردی دو برابر با مصرف انرژی ۵۰ درصد کمتر نسبت به نسل پیشین داشته باشد.

آمازون سرمایه‌گذاری عمیقی در زنجیره تأمین تراشه‌های خود انجام داده است. بر اساس گزارش مورگان استنلی (Morgan Stanley)، یکی از کاربران پلتفرم ایکس (X) اعلام کرد که شرکت الچیپ (Alchip) به‌عنوان تنها شریک ریخته‌گری برای تولید ترینیوم ۳ انتخاب شد و احتمالاً تولید ترینیوم ۴ نیز به این شرکت واگذار خواهد شد.

تراشه‌های ۳ نانومتری الچیپ، که در ماه مه نهایی شده‌اند، از سال ۲۰۲۶ با ظرفیت تولید تا ۶۵۰ هزار واحد به‌صورت انبوه عرضه خواهند شد. نکته قابل‌توجه این است که شرکت مارول (Marvell)، ارائه‌دهنده راهکارهای نیمه‌هادی، از رقابت در حوزه تولید تراشه عقب‌نشینی کرد و این امر به الچیپ امکان می‌دهد تا کنترل تقریباً کاملی بر نقشه راه تولید تراشه‌های ترینیوم داشته باشد. همچنین، گزارش‌هایی از همکاری احتمالی الچیپ با شرکت آسترا لبز (Astera Labs) برای تولید تراشه ۲ نانومتری ترینیوم ۴ وجود دارد که تصمیم‌گیری نهایی در این مورد تا پایان ماه جاری انجام خواهد شد.

در حالی که AWS خطوط تولید کوچک‌تری برای قطعات مکمل راه‌اندازی می‌کند، الچیپ همچنان تقریباً تمامی سفارش‌های تولید یکپارچه (turnkey foundry) را در اختیار دارد. بر اساس پیش‌بینی‌های مورگان استنلی، این هم‌افزایی در زنجیره تأمین می‌تواند رشد قابل‌توجهی برای الچیپ ایجاد کند، به‌طوری که قیمت هر واحد تراشه، بدون احتساب حافظه، حدود ۳,۰۰۰ دلار برآورد شده است.

بلک‌ول انویدیا به جمع تصمیم‌گیران پیوست

با وجود تمرکز بر توسعه تراشه‌های داخلی، AWS همچنان همکاری خود با انویدیا را حفظ کند و پیشرفته‌ترین پیکربندی‌های سخت‌افزاری این شرکت را به مشتریان خود ارائه می‌دهد.

اخیراً AWS دسترسی عمومی به سرورهای قدرتمند P6e-GB200 UltraServers را اعلام کرد که مجهز به تراشه‌های گریس بلک‌ول سوپرکیپ (Grace Blackwell Superchips) انویدیا هستند. این سرورها با ۷۲ واحد پردازش گرافیکی به‌هم‌پیوسته، توان پردازشی ۳۶۰ پتافلاپس در دقت FP8 و بیش از ۱۳ ترابایت حافظه ارائه می‌دهند که برای مدل‌های هوش مصنوعی با تریلیون‌ها پارامتر و بارهای کاری پیچیده مبتنی بر استدلال مناسب هستند.

برای کاربران با نیازهای کمتر یا وابسته به نرم‌افزارهای مبتنی بر معماری x86، AWS نمونه‌های P6-B200 را عرضه کرد که مجهز به ۸ پردازنده گرافیکی بلک‌ول و پردازنده‌های اینتل زئون (Intel Xeon) هستند. هر دو پیکربندی به‌صورت یکپارچه با سرویس‌های مدیریت‌شده AWS، مانند SageMaker HyperPod و Amazon EKS، ادغام می‌شود و از طریق پلتفرم DGX Cloud انویدیا نیز قابل‌دسترسی هستند.

در حالی که این فناوری در لبه نوآوری قرار دارد، AWS به زیرساخت‌های خود وابستگی زیادی دارد. از معماری امنیتی نیترو (Nitro) تا سیستم‌های خنک‌کننده پیشرفته و شبکه‌های فوق خوشه‌ای، هدف این است که مشتریان بتوانند بدون محدودیت در مقیاس‌های بزرگ فعالیت کنند.

راهکار ظریف و متعادل

رویکرد نهایی آمازون ترکیبی و متعادل است. این شرکت به دلایل استراتژیک از جمله حفظ کنترل راهبردی، مدیریت بهینه قیمت‌ها و کاهش وابستگی به یک تأمین‌کننده خاص، در تلاش است وابستگی خود به انویدیا (NVIDIA) را کاهش دهد. با این حال، آمازون به طور واقع‌بینانه انویدیا را همچنان به‌عنوان یک عنصر کلیدی برای تأمین نیازهای فعلی مشتریان در حوزه مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی حفظ می‌کند.

با انتقال تدریجی بارهای کاری، به‌ویژه پروژه‌های داخلی مانند آموزش مدل کلود (Claude)، به تراشه‌های اختصاصی ترینیوم (Trainium) و گراویتون (Graviton)، سرویس‌های وب آمازون (AWS) در حال ایجاد پایه‌های استقلال بلندمدت در حوزه تراشه‌سازی است. با این حال، آمازون با عرضه پیشرفته‌ترین تراشه‌های انویدیا، اطمینان حاصل می‌کند که حتی در صورت عدم آمادگی مشتریان برای تغییر به گزینه‌های جایگزین، جایگاه محوری خود را در بازار حفظ کند. علاوه بر این، با تأمین قراردادهای بلندمدت تولید توسط شرکت الچیپ (Alchip) و تسریع در اجرای نقشه راه تولید تراشه‌های خود، زیرساخت رایانش ابری در دوران پسا انویدیا به‌تدریج در حال شکل‌گیری است.

اصلاحیه: این متن به‌روزرسانی شده است تا تأکید کند که آمازون قصد جایگزینی کامل تراشه‌های انویدیا را ندارد، بلکه صرفاً گزینه‌های جایگزین برای آن‌ها ارائه می‌دهد.