
هوش مصنوعی در بازاریابی؛ یک راهنمای کامل همراه با مثال
در میان کاربردهای گوناگون هوش مصنوعی (AI)، بازاریابی به احتمال زیاد بیشترین ظرفیت را داراست. با بیش از 60 کاربرد هوش مصنوعی مولد که در یک تحلیل McKinsey به حوزه بازاریابی اختصاص یافته، جای تعجب نیست که این بخش از AI بهرهبرداری کند.
در این راهنما، به بررسی چگونگی تحول بازاریابی توسط هوش مصنوعی خواهیم پرداخت و نمونههای واقعی را برای نمایش تأثیرات آن ارائه خواهیم کرد.
هوش مصنوعی در بازاریابی چیست؟
هوش مصنوعی در حوزه بازاریابی به بهکارگیری الگوریتمهای یادگیری ماشین و تحلیل پیشرفته دادهها برای بهبود و خودکارسازی فرآیندهای بازاریابی اشاره دارد. این فناوری به بازاریابان این امکان را میدهد که بر اساس دادهها تصمیمگیری کنند، رفتار مشتریان را پیشبینی نمایند و تجربیات شخصیسازی شده را به صورت گسترده ارائه دهند.
ابزارهای بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی قادرند حجم زیادی از دادهها را به صورت آنی تحلیل کرده و الگوها و روندهایی را شناسایی کنند که ممکن است از دید انسانها پنهان بماند. این ویژگی به بازاریابان این امکان را میدهد که درک عمیقتری از مخاطبان هدف خود پیدا کنند، کمپینهای مؤثرتری طراحی کنند و در نهایت به نتایج بهتری دست یابند.
کاربردهای هوش مصنوعی در بازاریابی
کاربردهای ابزارهای هوش مصنوعی در حوزه بازاریابی بسیار متنوع است و ما تنها در مراحل ابتدایی بهرهبرداری از آن قرار داریم. در ادامه، چندین روش که سازمانها در حال حاضر از هوش مصنوعی در بازاریابی استفاده میکنند، ارائه شده است:
تقویت هدفگیری و تقسیمبندی مشتری
هوش مصنوعی شیوههای بازاریابان در هدفگیری و تقسیمبندی مشتریان را دگرگون کرده است. روشهای سنتی تقسیمبندی معمولاً بر روی گروههای وسیع جمعیتشناختی تمرکز دارند که این امر میتواند محدودکننده باشد و نتواند بهطور دقیق سلیقههای فردی مشتریان را منعکس کند.
با استفاده از هوش مصنوعی، بازاریابان قادرند بخشهای مشتری را با دقت و جزئیات بیشتری بر اساس مجموعهای گسترده از دادهها ایجاد کنند. این دادهها میتوانند شامل اطلاعات رفتاری، تاریخچه خرید، الگوهای جستجو و حتی فعالیتهای رسانههای اجتماعی باشند.
مدلهای تقسیمبندی مشتری مبتنی بر هوش مصنوعی قادرند این دادههای پیچیده را تحلیل کرده و الگوها و روندهایی را شناسایی کنند که تشخیص آنها برای انسانها دشوار یا حتی غیرممکن است.
این نوع تقسیمبندی پیشرفته به بازاریابان این امکان را میدهد که کمپینهای بسیار هدفمندی طراحی کنند که به طور مستقیم به نیازها و علایق گروههای خاص مشتریان پاسخ میدهد.
بهینهسازی هزینه تبلیغات و عملکرد
یکی دیگر از زمینههایی است که هوش مصنوعی تأثیر چشمگیری بر آن دارد. ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی قادرند حجم زیادی از دادههای بلادرنگ را تحلیل کرده و مؤثرترین مکانها، زمانبندی و عناصر خلاقانه را برای هر کمپین شناسایی کنند.
این ابزارها قادرند بهطور خودکار استراتژیهای پیشنهاد را تنظیم کرده، بودجه را به کانالهای با عملکرد بهتر اختصاص دهند و همچنین نسخههای مختلف تبلیغاتی را برای افزایش کارایی تولید کنند.
در یک مطالعه موردی که توسط Accenture انجام شده است، یک خردهفروش بزرگ آمریکایی با استفاده از یک مدل هوش مصنوعی برای بهینهسازی هزینههای رسانهای، تخمین زده میشود که 300 میلیون دلار در هزینههای خرید رسانه صرفهجویی کرده است.
جریانسازی ایجاد و مدیریت محتوا
یکی از ارکان اساسی هر استراتژی بازاریابی به شمار میآید، اما این فرآیند ممکن است زمانبر و نیازمند منابع زیادی باشد. هوش مصنوعی در حال تحول این حوزه است و با خودکارسازی بخشهای مختلف فرآیند تولید محتوا، از ایدهپردازی تا نوشتن و بهینهسازی، به تسهیل آن کمک میکند.
ابزارهای محتوای مبتنی بر هوش مصنوعی قادرند تا موضوعات پرطرفدار، محتوای رقبا و دادههای تعامل کاربران را مورد بررسی قرار دهند و ایدههای محتوای مرتبطی را پیشنهاد کنند که احتمالاً با مخاطبان شما ارتباط برقرار میکند.
به عنوان نمونه، Hubspot یک ابزار تولید ایدههای وبلاگ دارد که میتواند به بازاریابان کمک کند تا در مواقعی که فرآیند تولید محتوا کسلکننده میشود، به فعالیت خود ادامه دهند.
برخی از ابزارهای پیشرفته نوشتن با هوش مصنوعی قادرند پیشنویس محتوا را بر اساس پارامترهای مشخصی تولید کنند که سپس نویسندگان انسانی میتوانند آن را ویرایش و بهبود بخشند.
تولیدکنندگان تصویر مانند ChatGPT میتوانند در خلق تصاویری با گرافیکهای خاص که با مخاطبان شما ارتباط برقرار میکند، یاری رسانند. به عنوان نمونه، وزارت دارایی سنگاپور مجموعهای از تصاویر را در پلتفرم X منتشر کرد تا اطلاعاتی درباره طرحهای حمایتی ارائه دهد. هرچند این تصاویر از نظر واقعگرایی چندان دقیق نیستند، اما به تیم بازاریابی کمک میکنند تا فرآیند تولید محتوا را برای رسانههای اجتماعی سریعتر کنند.
علاوه بر تولید محتوا، هوش مصنوعی میتواند با شناسایی و ارائه خودکار محتوای مرتبط از منابع گوناگون، در مدیریت محتوا یاری رساند. این قابلیت به ویژه در بازاریابی رسانههای اجتماعی اهمیت دارد، زیرا پیگیری موضوعات روز و به اشتراکگذاری محتوای به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است.
بهبود خدمات مشتری با چتباتهای مبتنی بر هوش مصنوعی
این مورد، یکی از ارکان اساسی هر استراتژی جامع بازاریابی و برند به شمار میآید. این ابزار به عنوان یک نقطه تماس کلیدی با مشتریان عمل میکند و قابلیت بالایی برای کمک به برند شما در متمایز شدن از رقبا دارد.
اکنون بسیاری از شرکتها از چتباتهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای ارائه پشتیبانی فوری و 24 ساعته به مشتریان خود در کانالهای مختلف بهره میبرند.
این چتباتها که بر پایه شبکههای عصبی یا مدلهای زبان بزرگ طراحی شدهاند، قادرند به طیف وسیعی از سوالات مشتریان پاسخ دهند؛ از سوالات ساده و متداول گرفته تا توصیههای پیچیدهتر در مورد محصولات. با استفاده از یک مدل هوش مصنوعی که براساس ویژگیهای مشتری شما آموزش دیده، این چتباتها میتوانند با گذشت زمان یاد بگیرند و بهبود یابند و در نتیجه در درک و پاسخگویی به نیازهای مشتریان کارآمدتر شوند.
تحلیل پیشبینیکننده
تحلیل پیشبینیکننده یکی از کاربردهای بسیار مؤثر یادگیری ماشین در حوزه بازاریابی به شمار میآید. در این روش، مدلهای یادگیری ماشین معمولاً به بررسی دادههای تاریخی میپردازند و با شناسایی الگوها، قادر به پیشبینی دقیق روندهای آینده مانند نرخ جدایی یا احتمال تبدیل مشتری براساس ویژگیهای جمعیتشناختی میشوند.
به عنوان نمونه، در این مقاله، سفید به تحلیل پیشبینیکننده در حوزه بانکداری خردهفروشی اشاره میکند و بیان میکند که احتمال تبدیل مشتریان با افزایش سن تا 40 سالگی کاهش مییابد. بازاریابان میتوانند از این پیشبینیها برای اتخاذ تصمیمات آگاهانهتر در زمینههای مختلفی از جمله توسعه محصول و استراتژیهای کمپین بهرهبرداری کنند.
به عنوان نمونه، هوش مصنوعی قادر است پیشبینی کند که کدام مشتریان بیشتر در معرض خطر جدایی هستند، که این امکان را به بازاریابان میدهد تا به طور پیشگیرانه با این مشتریان از طریق کمپینهای هدفمند حفظ مشتری ارتباط برقرار کنند.
تحلیل پیشبینیکننده میتواند به بازاریابان در پیشبینی تقاضا برای محصولات یا خدمات، بهینهسازی استراتژیهای قیمتگذاری و شناسایی روندهای نوظهور بازار قبل از تبدیل شدن به جریان اصلی کمک کند. این رویکرد آیندهنگر به بازاریابان این امکان را میدهد که از رقبا پیشی بگیرند و تصمیمات پیشگیرانهای اتخاذ کنند که به رشد کسب و کار کمک میکند.

مزایای استفاده از هوش مصنوعی در بازاریابی
همانطور که در بالا اشاره شد، به کارگیری هوش مصنوعی میتواند مزایای فراوانی برای سازمان شما به ارمغان آورد.
- کارایی و بهرهوری در کارهای روزمره و سادهسازی فرآیندهای پیچیده میتواند به صورت خودکار انجام شود. هوش مصنوعی میتواند به بازاریابان کمک کند تا در زمان و منابع خود صرفهجویی کنند. این امر به آنها این امکان را میدهد که بر روی فعالیتهای با ارزشتری مانند توسعه استراتژی و خلاقیت تمرکز کنند.
به عنوان نمونه، اگر یک بازاریاب بخواهد چندین نسخه از یک کمپین ایمیلی را ایجاد کند، هوش مصنوعی میتواند این فرآیند را با تولید محتوای شخصیسازی شده و عناوین موضوعی بر اساس دادههای مشتریان خودکار کند. این کار نه تنها تجربهای شخصیتر برای مشتریان فراهم میآورد، بلکه در زمان و منابع نیز صرفهجویی میکند.
نسخهای از ایمیل میتواند به گونهای بازنویسی شود که نوع لحن و سبکی که بیشتر با مشتریان سازگار است، مشخص گردد. این کار میتواند به طور بالقوه به افزایش بهرهوری تیم بازاریابی کمک کند.
- شخصیسازی در عصر حاضر: ۴ نفر از هر ۵ بازاریاب، شخصیسازی را در کمپینهای بازاریابی ایمیل خود به کار میبرند. با بهرهگیری از ابزارهای بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی، تیمهای بازاریابی قادرند تجربیات شخصیسازی شدهتری را برای هر مشتری به صورت گسترده فراهم کنند.
تیمهای بازاریابی میتوانند با بهرهگیری از چتباتهای هوش مصنوعی، بهطور گستردهتری اطلاعاتی درباره رفتار و نیازهای مشتریان جمعآوری کنند.
این ترجیحات، نیازها و رفتارهای مشتریان میتوانند ثبت شده و در پیامهای بسیار هدفمندی که با هر فرد ارتباط برقرار میکنند، لحاظ شوند.
به عنوان نمونه، شخصیسازی تجربیات میتواند به سمت فوق شخصیسازی پیشبینیکننده توسعه یابد.
- تصمیمگیری بهتر: با ارائه بینش عمیقتر از طریق هوش مصنوعی در زمینه رفتار مشتری و عملکرد کمپین، بازاریابان قادر خواهند بود تصمیمات بهتری در مورد استراتژیهای خود اتخاذ کنند. این تصمیمات که براساس دادهها اتخاذ میشوند، احتمالاً نتایج بهتری را نسبت به اتکا به شهود یا دادههای محدود به همراه خواهند داشت.
- بازگشت سرمایه بهبود یافته با استفاده از هوش مصنوعی میتواند به بازاریابان این امکان را بدهد که با بهینهسازی هزینههای تبلیغاتی و هدفگیری مشتریان مناسب از طریق پیامهای شخصیسازی شده، بازگشت سرمایه بهتری از سرمایهگذاریهای بازاریابی خود کسب کنند. این موضوع بهویژه برای کسب و کارهای کوچک و استارتاپهایی که دارای بودجه محدودی هستند، بسیار حائز اهمیت است.
نحوه پیادهسازی هوش مصنوعی در استراتژی بازاریابی شما
مرحله 1: انجام ارزیابی نیازها
در مرحله اول، هنگام به کارگیری هوش مصنوعی در استراتژی بازاریابیتان، باید به بخشهایی که واقعاً نیاز به بهبود دارند توجه کنید. این شامل شناسایی مشکلات موجود در فرآیندهای کنونی، نقاطی که قصد دارید ارتقا دهید و اهدافی است که امیدوارید با کمک هوش مصنوعی به آنها دست یابید.
در اینجا تعدادی سوال راهنما برای کمک به شناسایی این نواحی ارائه شده است:
آیا فعالیتهای تکراری وجود دارند که زمان و منابع زیادی را به خود اختصاص میدهند؟ آیا نیاز به شخصیسازی در مقیاس بزرگ برای کسب و کار شما احساس میشود؟ آیا به حجم زیادی از دادههای مشتری دسترسی دارید اما در تحلیل آنها با چالش مواجه هستید؟ آیا در استراتژی بازاریابی شما بخشهایی وجود دارد که میتواند از تحلیلهای پیشبینیکننده بهرهمند شود؟ آیا سرمایهگذاری در پیادهسازی هوش مصنوعی ارزشمند است؟
با این پرسشها، بررسی کنید که آیا نیازهای کسب و کار شما با مزایای احتمالی هوش مصنوعی در بازاریابی همراستا است. به خاطر داشته باشید که هوش مصنوعی باید به طور یکپارچه با فرآیندهای کاری شما ادغام شود تا از بروز موانع جلوگیری کند.
مرحله 2: انتخاب ابزارها و پلتفرمهای مناسب AI
زمانی که به وضوح نیازهای خود را شناسایی کردهاید، میتوانید به جستجوی ابزارهایی بپردازید که به طور دقیق با این نیازها همخوانی دارند.
مدتی را به بررسی و ارزیابی ابزارها و پلتفرمهای مختلف هوش مصنوعی اختصاص دهید که با اهداف شما همخوانی دارند. در ادامه، چند نکته برای توجه در ارزیابی شما ارائه شده است:
هزینه: بودجه خود را برای اجرای هوش مصنوعی مشخص کنید و آن را با قیمتهای ابزارهای مختلف مقایسه نمایید.
ویژگیها: به قابلیتهای خاص هر ابزار و نحوه انطباق آنها با نیازهای خود توجه کنید. سهولت استفاده: یک پلتفرم کاربرپسند انتخاب کنید که تیم شما بتواند بدون نیاز به آموزش گسترده، به راحتی آن را پذیرفته و استفاده کند.
یکپارچگی: اگر از ابزارهای بازاریابی دیگری استفاده میکنید، اطمینان حاصل کنید که پلتفرم هوش مصنوعی به سادگی با آنها ادغام میشود تا از اختلال در روند کار جلوگیری شود.
دقت هوش مصنوعی: دقت پیشبینیهای هوش مصنوعی هر ابزار را از طریق نظرات مشتریان یا با استفاده از یک آزمایش رایگان بررسی کنید.
همانطور که در بالا اشاره شد، هر ابزاری که برای هوش مصنوعی انتخاب میکنید باید بهخوبی با ساختار بازاریابی فعلی شما هماهنگ باشد.
به عنوان نمونه، زمانی که از هوش مصنوعی برای تولید محتوا استفاده میکنید، به دنبال ابزارهایی باشید که به سادگی با سیستمهای مدیریت محتوا و پلتفرمهای رسانههای اجتماعی شما هماهنگ شوند. برخی از تولیدکنندگان محتوا با استفاده از هوش مصنوعی این امکان را فراهم میکنند که پیشنویسهای تولید شده به طور مستقیم به وردپرس منتقل شوند.
در اینجا یک نکته برای بازاریابانی که به استفاده از ابزارهای جدید هوش مصنوعی روی میآورند، مطرح میشود:
به دنبال ابزارهایی باشید که هم دقت بالایی دارند و هم کاربرپسند هستند. این امر میتواند تأثیر زیادی بر سرعت پذیرش آنها توسط تیم شما داشته باشد. طبیعی است که در ابتدا ابزار کاملی نداشته باشید. سعی کنید از دورههای آزمایشی بهرهبرداری کنید و نظرات تیم خود را درباره کارایی این ابزارها جمعآوری کنید.
بازار ابزارهای هوش مصنوعی به سرعت در حال تحول است و ابزارهای جدید به طور مداوم معرفی میشوند، بنابراین شما نمیتوانید برای مدت طولانی به یک ابزار خاص وابسته باشید.
یکی از ابزارهای متداول در ایجاد مدلهای هوش مصنوعی، زبان برنامهنویسی پایتون است که با استفاده از فریمورکهای معروفی مانند TensorFlow و PyTorch انجام میشود. این فریمورکها زیرساختی را برای توسعه، آموزش و همچنین استقرار مدلهای هوش مصنوعی در محیطهای گوناگون فراهم میآورند.

مرحله 3: آموزش و ارتقای سطح تیم خود
برای ادغام مؤثر هوش مصنوعی، تیم بازاریابی شما باید در استفاده بهینه از این ابزارهای نوین پیشگام باشد. همچنین، تیم شما به آموزشهای بیشتری در زمینه این ابزارها نیاز خواهد داشت.
“هوش مصنوعی ما را انسانیتر خواهد ساخت، نه کمتر” – ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت
با ارائه آموزشهای مناسب برای بهرهبرداری از هوش مصنوعی توسط انسانها، فعالیتهای تیم بازاریابی شما تقویت خواهد شد و جایگزین نخواهد شد.
برای آمادهسازی تیم بازاریابی شما در زمینه هوش مصنوعی، میتوان به آموزش کارکنان فعلی در استفاده از ابزارها و پلتفرمهای هوش مصنوعی یا استخدام افراد جدید با تخصص در این حوزه پرداخت.
در اینجا DataCamp For Business میتواند به شما یاری رساند. ما منابع فوقالعادهای برای ارتقاء مهارتهای نیروی کار در زمینه هوش مصنوعی داریم، از جمله مسیر یادگیری اصول اولیه کسب و کار AI. همچنین DataCamp مسیرهای یادگیری سفارشی برای کارکنان سازمان شما فراهم میکند تا آنها بتوانند به سرعت مهارتهای مرتبط با خود را کسب کنند.
آیا به آموزش ۲ یا چند نفر نیاز دارید؟ راهکارهای تجاری ما را بررسی کنید و به تیم خود دسترسی به کتابخانه جامع DataCamp، شامل گزارشهای متمرکز، تکالیف، پروژهها و موارد دیگر را ارائه دهید. از DataCamp for Business بهرهمند شوید!
مرحله 4: پیادهسازی و آزمایش
پس از انتخاب ابزارهای مناسب، آمادهسازی تیم و تعیین برنامههای اجرایی، اکنون وقت آن رسیده که هوش مصنوعی را به مرحله اجرا درآورید.
قبل از اینکه هوش مصنوعی به طور کامل در استراتژی بازاریابی شما ادغام شود، با آزمایشهای کوچک و آزمایشی آغاز کنید. این کار به شما این امکان را میدهد که مشکلات احتمالی را شناسایی کرده و قبل از گسترش، فرآیند را بهینهسازی کنید.
با این وجود، استراتژی شما نیازی به رعایت تمامی این مراحل ندارد. بلکه باید تلاش کنید برنامهای را طراحی کنید که بیشترین تطابق را با تیم شما داشته باشد.
آینده هوش مصنوعی در بازاریابی
آینده هوش مصنوعی در حوزه بازاریابی بسیار جذاب به نظر میرسد و پیشبینی میکنیم که این فناوری با گذشت زمان به تکامل خود ادامه دهد.
به احتمال زیاد در آینده، استفادههای پیشرفتهتری از هوش مصنوعی را در حوزههایی نظیر بهینهسازی جستجوی صوتی، بازاریابی تأثیرگذار و ارائه تجربیات بسیار شخصیسازی شده برای مشتریان مشاهده خواهیم کرد.
یکی از حوزههای جذاب در زمینه توسعه، به کارگیری هوش مصنوعی در تحلیل عواطف است. الگوریتمهای پیشرفته هوش مصنوعی به زودی قادر خواهند بود تا حالات چهره، لحن صدا و حتی واکنشهای فیزیولوژیکی را برای شناسایی احساسات مورد بررسی قرار دهند. این امر میتواند به بازاریابان کمک کند تا کمپینهای هدفمندتر و مؤثرتری طراحی کنند که از نظر عاطفی با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند.
یکی دیگر از روندهایی که باید به آن توجه کرد، ادغام هوش مصنوعی با فناوریهای نوظهور دیگری همچون بلاکچین و اینترنت اشیا (IoT) است. این ترکیبها میتوانند به ایجاد فرصتهای جدیدی در حوزههایی مانند بازاریابی بلادرنگ مبتنی بر دادههای دستگاههای IoT منجر شوند.
ایدههای نهایی
بدون تردید، هوش مصنوعی در حال دگرگون کردن چشمانداز بازاریابی است و شرکتها باید از این تغییرات آگاه باشند و خود را با آن وفق دهند.
با این حال، مهم است که به خاطر داشته باشید که هوش مصنوعی نباید جایگزین خلاقیت و همدلی انسانی در بازاریابی گردد. بلکه باید به عنوان ابزاری قوی که این مهارتها را تقویت میکند، مورد استفاده قرار گیرد. آیا به دنبال راهی مناسب برای همگامسازی تیم بازاریابی خود با ابزارهای هوش مصنوعی هستید؟ برای شروع، میتوانید دوره پیادهسازی راهحلهای هوش مصنوعی در کسب و کار ما را امتحان کنید.