جنگ میلیاردرها بر سر تصاحب هوش مصنوعی

چندی پیش، گروهی متشکل از 13 نفر از کارمندان سابق و فعلی دو شرکت OpenAI و Google Deepmind (هر دو از پیشروان هوش مصنوعی) در نامه‌ای سرگشاده هشدار دادند که این شرکت‌ها، به اندازه کافی برای ایمن نگه داشتن سیستم‌های هوش مصنوعی خود تلاش نمی‌کنند و پول و رشد شرکت را در اولویت بالاتری قرار داده‌اند. این گروه هم‌چنین بر عدم شفافیت شرکت‌های مطبوع در مورد خطرها و محدودیت‌های برنامه‌های هوش مصنوعی که می‌تواند «درنهایت منجر به انقراض انسان شود»، تأکید کرده و این شرکت‌ها را به کتمان حقایق متهم کرده‌اند.

نویسندگان نامه در بخشی دیگر، خواستار حمایت بیشتر از افرادی هستند که از خطرات هوش مصنوعی برای آینده بشر آگاهند اما به دلایل امنیتی، جانی و مالی امکان هشدار و صحبت در این مورد را ندارند.

اما چه عواملی هوش مصنوعی را به تهدیدی برای بشریت تبدیل کرده است؟

اخلاق و قانون در هوش مصنوعی

یکی از معایب هوش مصنوعی، عدم رعایت موارد اخلاقی و قانونی است که به گسترش نگرانی‌ها دامن زده است. تاکنون چندین مورد نقض کپی‌رایت و مقررات حقوق معنوی توسط شرکت‌های مختلف افشا شده است؛ از جمله آن‌ها می‌توان به انتشار عکس‌های ساختگی و کپی‌برداری‌شده از سبک عکاسی «انسل آدامز» (عکاس آمریکایی معروفی که به خاطر سبک عکاسی سیاه‌وسفید از مناظر طبیعی معروف است) توسط شرکت ادوبی (Adobe) اشاره کرد. این اقدام، اعتراض رسمی دفتر آثار این هنرمند را به همراه داشت و  به دنبال آن، شرکت ادوبی مجبور به حذف تصاویر شد.

نمونه دیگر، پوستر تولیدشده با هوش مصنوعی با عنوان «همه چشم‌ها به رفح است» است که بیش از ۵۰ میلیون بار در اینستاگرام و فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های مجازی به اشتراک گذاشته شد. این تصویر هرچند برای جلب‌توجه به جنایت ارتش اسرائیل در بمباران اردوگاه آوارگان غزه ساخته شد؛ اما در پی آن، تصاویر جعلی زیادی نیز با هوش مصنوعی در حمایت از اسرائیل ساخته شد و این اتفاق، نمونه دیگری از نقض قانون و اخلاق توسط هوش مصنوعی است.

تصاحب قدرت

از سوی دیگر، توسعه شرکت‌های پیشرو در فناوری هوش مصنوعی با سرعتی روزافزون ادامه دارد. «ایلان ماسک»، کارآفرین و میلیاردر معروف از یک‌سو از نگرانی‌ها درمورد آینده تاریک هوش مصنوعی و معایب آن برای بشریت و لزوم قانون‌گذاری سخن می‌گوید و از سوی دیگر، میلیاردها دلار برای شرکت‌های متعدد خود در هوش مصنوعی سرمایه جذب می‌کند. ایلان ماسک دیرتر از دیگر شرکت‌ها وارد رقابت هوش مصنوعی شد و تلاش می‌کند با ایجاد وقفه در پیشرفت دیگر شرکت‌ها (شکایتش از OpenAI را یادتان هست؟) خودش را به صف نخست فناوری AI برساند.

شرکت OpenAI هم در حال احیای تیم رباتیک خود است. این شرکت اقدام به استخدام پژوهشگرانی کرده که بتوانند مدل‌های هوش مصنوعی را در ربات‌هایی که به کمک شرکت Figure AI تولید کرده است، ادغام کند. البته پروژه رباتیک OpenAI موضوع تازه‌ای نیست و این شرکت مدت‌ها قبل از معرفی ChatGPT به ساخت ربات برای اهداف عمومی اقدام کرده بود، اما به دلایلی همچون عدم دانش کافی، مجبور به کنار گذاشتن این پروژه شد.

عدم توجه به جذب نیروهای خبره در امنیت و جذب سرمایه انسانی کارآمد در زمینهٔ هوش مصنوعی نشان می‌دهد طلیعه‌داران این فناوری بیش از هر چیز، به دنبال افزایش بیش‌ازپیش قدرت خود هستند.

جنگ تراشه‌ها

شرکت انویدیا (Nvidia) نیز با معرفی تراشه هوش مصنوعی جدید به نام روبین (Rubin) اعلام کرد که این تراشه از سال 2026 (۱۴۰۵) در دسترس خواهد بود. جنسن هوانگ (Jensen Huang)، مدیرعامل این شرکت هرچند جزئیات زیادی را فاش نکرد، اما گفت با توجه به افزایش تقاضا برای این تراشه‌ها در برنامه‌های هوش مصنوعی، این شرکت قصد دارد تراشه‌های جدید را با «ریتم یک‌ساله» عرضه کند. انتشار همین خبرها کافی بود تا ارزش سهام انویدیا به بالاترین سطح در تاریخ برسد و این شرکت که امروزه مهم‌ترین سازنده زیرساخت‌های سخت‌افزاری هوش مصنوعی است، با عبور از اپل و مایکروسافت در جایگاه ارزشمندترین شرکت تاریخ قرار بگیرد؛ هرچند که این صدرنشینی چند روز بیشتر طول نکشید و روز اول تیر، مایکروسافت دوباره عنوان ارزشمندترین شرکت جهان را بازپس گرفت.

تنها یک روز بعد، مهم‌ترین رقیب انویدیا یعنی AMD  از پردازنده‌های هوش مصنوعی جدید خود رونمایی کرد.

با توجه به اینکه پلتفرم‌هایی مانند ChatGPT دیگر تولیدکننده صرف متن نیستند و می‌توانند همانند انسان‌ها ببیند، گوش بدهند و با مردم صحبت کند، به پردازنده‌های صوتی و تصویری بسیار قدرتمندتری نیاز است و به همین دلیل، روزهای درخشانی در انتظار سازندگان تراشه‌های GPU یا سی‌پی‌یوهای سازگار با هوش مصنوعی است.

شاید بپرسید کجای این‌ها نگران‌کننده است؟ شرکت‌هایی که مستقیم یا غیرمستقیم درزمینهٔ هوش مصنوعی فعالیت می‌کنند، بدون توجه به نتایج و عواقب آن به دنبال سود خود هستند. بر این اساس می‌توان گفت رشد هوش مصنوعی امروزه دیگر تنها به عنوان یک فناوری قلمداد نمی‌شود؛ بلکه بازاری برای سرمایه‌گذاری، رقابت افراد ثروتمند و سرمایه‌گذاران در سراسر دنیا شده است.

چشم‌انداز هوش مصنوعی

روند رشد و گسترش هوش مصنوعی، انقلابی تکنولوژیکی را نوید می‌دهد، انقلابی که با آن می‌توان برای هر فرد پزشکی مجازی و خصوصی داشت، معلم خصوصی رایگانی برای هر کودک اختصاص داد، تورم و فقر را از بین برد و مهم‌تر از همه، جان انسان‌ها را نجات داد؛ اما آنچه امروزه به نظر مهم‌تر و در اولویت قرار گرفته، چیزی غیر از این موارد است.

صاحبان، سرمایه‌گذران و شرکت‌های بزرگ و فعال درزمینهٔ هوش مصنوعی اکنون قدرت بیشتر، پول و رشد شرکت خود را مقدم‌تر بر امنیت هوش مصنوعی و استفاده بهینه و مناسب از آن می‌دانند و ترجیح می‌دهند در رقابت با رقبای خود به هر قیمتی پا پس نزنند.

این افراد مانع از انتشار اخباری می‌شوند که امنیت هوش مصنوعی را زیر سؤال می‌برند و سعی می‌کنند شرایط را به‌گونه‌ای نشان دهند که از آینده روشن با هوش مصنوعی سخن گفته شود؛ اما واقعیت آن است که با توجه به خطرپذیر بودن این محیط، آینده هوش مصنوعی در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد.

بزرگان این عرصه نیز هشدارهایی را دراین‌باره بیان کرده‌اند. خوسلا (Khosla) مدیرعامل سابقSun Microsystems و بنیان‌گذار Khosla Ventures، رقابت بین چین و ایالات‌متحده آمریکا را درزمینهٔ هوش مصنوعی به جنگی تسلیحاتی تشبیه می‌کند. رید هافمن (Reid Hoffman) هم‌بنیان‌گذار لینکدین و سرمایه‌گذار در شرکت Greylock، هوش مصنوعی را به سلاحی زیستی تشبیه می‌کند که می‌تواند به 100 میلیون نفر آسیب برساند.

توسعه روزافزون هوش مصنوعی، جنگ کلامی را بین قدرت‌های برتر این حوزه نیز گسترش داده است و هریک نظری درباره امنیت و آینده هوش مصنوعی دارند. برخی از آن‌ها معتقدند برای توسعه هوش مصنوعی ابتدا باید توسعه آن متوقف شود و پس از وضع قوانین مناسب، توسعه آن ادامه یابد؛ آن‌ها به‌قدری بر سر نظر خود مطمئنند که دست به دامان دولت و رئیس‌جمهور ایالات‌متحده شده‌اند تا شاید با هشدار درباره عواقب تهدیدبار این فناوری، بتوانند تبعات آن را کاهش دهند. در مقابل عده‌ای دیگر اعتقاد دارند این حرف‌ها فقط بازی‌های رسانه‌ای است و این فناوری هیچ تهدیدی ندارد.

کدام گروه برنده این جدال خواهند شد؟

منبع: فوربس