برخی از مسائل کلیدی در سند جامع هوش مصنوعی به درستی درک نشده‌اند

در یک پنل تخصصی با حضور معاون فناوری، نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس کمیسیون هوش مصنوعی نظام صنفی رایانه‌ای، رئیس انجمن هوش مصنوعی ایران و سند ملی هوش مصنوعی کشور مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در این نشست به چالش‌های تدوین سند، الزامات حکمرانی هوش مصنوعی و راهکارهای آینده‌نگرانه پرداخته شد.

بررسی عملکرد و نقدهای وارده به سند ملی هوش مصنوعی

کریم زاهدی، معاون فناوری، نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضمن ابراز رضایت از تدوین سند ملی هوش مصنوعی، به برخی از چالش‌های موجود در فرآیند تدوین این سند اشاره کرد. او با اشاره به فرایندهای طولانی در تدوین و تصویب اسناد علمی و فناوری، گفت: «یکی از مشکلاتی که در نگارش این سند داشتیم، مسئله انتخاب واژگان مناسب بود. برای اینکه بتوانیم تکنولوژی جدید هوش مصنوعی را به درستی تبیین و برنامه‌ریزی کنیم، نیازمند تعریف واژگانی بودیم که هم در حوزه فرهنگ و هم در حوزه فناوری قابل پذیرش باشند. این چالش، زمان زیادی از تیم را صرف کرد، ولی خوشبختانه در نهایت توانستیم به یک توافق جامع برسیم.»

او همچنین به موضوع حکمرانی هوش مصنوعی اشاره کرد و بیان داشت که آینده حکمرانی در ایران باید با دقت و عمیق‌تر مورد بررسی قرار گیرد. زاهدی افزود: «در نسخه بعدی سند، باید به الزامات حکمرانی هوش مصنوعی توجه بیشتری شود و کارگاه‌های آموزشی و کارگروه‌های تخصصی بیشتری برای این موضوع برگزار گردد. تنها از این طریق است که می‌توانیم بر چالش‌های این فناوری پیشرو غلبه کنیم.»

نیاز به تغییرات اساسی در سند: نگاهی از دیدگاه صنفی

محمدرضا معبودیان، رئیس کمیسیون هوش مصنوعی نظام صنفی رایانه‌ای، با نگاهی انتقادی به فرایند تدوین سند، معتقد است که برخی از مسائل کلیدی در سند به درستی درک نشده‌اند. او با تأکید بر اهمیت در نظر گرفتن تغییرات سریع در فضای هوش مصنوعی جهانی گفت: «ما نمی‌توانیم از رویکردهایی استفاده کنیم که پنج سال پیش مناسب بوده‌اند. هوش مصنوعی به سرعت در حال تغییر است و ما باید قوانین و سیاست‌هایمان را به‌طور مداوم به‌روز کنیم تا بتوانیم از پتانسیل‌های این فناوری بهره‌برداری کنیم. در برخی جلسات، شاخص‌هایی که به عنوان معیارهای اصلی در نظر گرفته شد، اصلاً با واقعیت‌های موجود و نیازهای آینده هم‌خوانی نداشتند.»

او همچنین به تأثیر نظرات رهبر انقلاب اسلامی اشاره کرد و افزود: «در ماه‌های اخیر، رهبر انقلاب در دیدارهای مختلف بر ضرورت تعمیق فعالیت‌ها در حوزه هوش مصنوعی تأکید داشته‌اند. این فناوری لایه‌های عمیقی دارد که باید بیشتر به آنها پرداخته شود و نباید تنها به عنوان یک ابزار کاربردی به آن نگاه کنیم.»

آینده‌پژوهی هوش مصنوعی: راهکارها و چالش‌ها

محمدهادی ناصری، رئیس انجمن هوش مصنوعی ایران، در این پنل به موضوع آینده‌پژوهی در زمینه هوش مصنوعی پرداخت و به اهمیت تدوین یک سند جامع‌تر در آینده اشاره کرد. ناصری با بیان اینکه ایران در برخی حوزه‌های فناوری هوش مصنوعی با چالش‌های زیرساختی روبروست، گفت: «ما باید سندی داشته باشیم که نه‌تنها به الزامات کنونی پاسخ دهد، بلکه آینده‌پژوهانه باشد. موضوعاتی مثل خودروهای خودران و دوقلوهای دیجیتال برای بهبود راندمان انرژی، از جمله اولویت‌هایی است که باید به آن توجه شود.»

او همچنین به ضرورت همگام‌سازی با تحولات جهانی در زمینه هوش مصنوعی اشاره کرد و افزود: «اگر بخواهیم تا ده سال آینده در این حوزه حرفی برای گفتن داشته باشیم، باید اولویت‌های خود را با روندهای بین‌المللی تطبیق دهیم. این مهم تنها با توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد یک بستر مناسب برای همکاری‌های بین‌المللی میسر خواهد بود.»