انقراض خاموش:
مرگ تدریجی مغز انسان در عصر هوش مصنوعی
نگار علی- ۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
تحقیقات جدید نشان می‌دهد استفاده گسترده از ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT در حال تغییر الگوهای تفکر و یادگیری انسان است. این فناوری که به ظاهر زندگی را آسان‌تر کرده، ممکن است به بهای کاهش توانایی‌های ذهنی ما تمام شود.
مطالعات بین‌المللی از کاهش مستمر ضریب هوشی در دهه‌های اخیر خبر می‌دهند. بررسی‌های انجام شده در بریتانیا نشان می‌دهد میانگین ضریب هوشی نوجوانان ۱۴ ساله بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۸ بیش از دو امتیاز کاهش یافته است. همچنین، نتایج آزمون‌های جهانی PISA حاکی از افت چشمگیر نمرات درسی در ریاضیات، علوم و خواندن است.
کارشناسان معتقدند سهولت دسترسی به پاسخ‌های آماده از طریق ابزارهای هوش مصنوعی، انسان‌ها را از انجام فرآیندهای پیچیده شناختی بازمی‌دارد. این وضعیت مشابه تحلیل رفتن عضلات بدن در اثر عدم تحرک است. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که به طور مداوم از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، در مهارت‌های اساسی مانند تفکر انتقادی، حل مسئله و حافظه با ضعف مواجه می‌شوند.
برای مقابله با این چالش، متخصصان بر لزوم بازنگری در شیوه‌های آموزشی تأکید دارند. آموزش تفکر انتقادی، تشویق به حل مسئله بدون کمک ابزارهای هوش مصنوعی و ایجاد تعادل در استفاده از این فناوری‌ها از جمله راهکارهای پیشنهادی است. به گفته روانشناسان، ما باید یاد بگیریم چگونه از هوش مصنوعی به عنوان ابزار کمکی استفاده کنیم، نه جایگزینی برای تفکر مستقل.
در حالی که هوش مصنوعی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی مدرن تبدیل شده، حفظ توانایی‌های شناختی انسان به چالشی بزرگ تبدیل شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند اگر به این روند توجه نشود، ممکن است شاهد نسلی باشیم که با وجود دسترسی به پیشرفته‌ترین فناوری‌ها، از انجام ساده‌ترین تحلیل‌های ذهنی ناتوان باشد.
