روبوتاکسی تسلا و چالشهای پیشرو
ایلان ماسک در رویداد «We, Robot» که در استودیوهای وارنر برادرز واقع در بوربنک کالیفرنیا برگزار شد، از دو نوآوری جذاب رونمایی کرد: روبوتاکسی و خودروی بزرگتر به نام روبوان؛ این خودروها به طور چشمگیری دنیای وسایل نقلیه خودران را متحول کرده و پتانسیل ایجاد تغییرات بنیادین در صنعت حملونقل را با فناوریهای پیشرفته خود دارند. با این فناوری، دیگر نیازی به فرمان یا پدال نخواهد بود.
شبکه حملونقل تسلا
شرکت تسلا پیشبینی میکند که تولید روبوتاکسی از سال ۲۰۲۶ آغاز خواهد شد. تا این زمان تسلا فرصت دارد که سیستمهای خودران خود را بهبود ببخشد و بر چالشهای حقوقی استفاده از خودروهای خودران غلبه کند. در طول سالها، تسلا دادههای زیادی از شهرهای مختلف مانند سانفرانسیسکو و لسآنجلس و همچنین مکانهای خاصی مانند تسلا دینر در هالیوود جمعآوری کرده است.
روبوتاکسی که به طور خاص برای شبکه حملونقل خودران تسلا طراحی شده، احتمالاً با قیمتی کمتر از ۳۰,۰۰۰ دلار به بازار عرضه خواهد شد. این قیمت آن را به گزینهای مقرونبهصرفه در بازار خودروهای برقی تبدیل میکند. ایلان ماسک تأکید کرد که هدف از این روبوتاکسی، ارائه «حملونقل انبوه شخصیسازیشده» است؛ به این معنا که مالکان میتوانند از این خودروها برای ارائه خدمات تاکسی دربستی استفاده کرده و حتی ناوگانی از این خودروها را مدیریت کنند.
ماسک همچنین ادعا کرد که روبوتاکسی خودران تسلا میتواند هزینه حملونقل را به ۲۰ سنت برای هر مایل کاهش دهد. این مبلغ به طور قابلتوجهی کمتر از هزینه ۱ دلار برای هر مایل در خدمات تاکسیهای اینترنتی سنتی است.
یک دهه وعدههای ایلان ماسک برای روبوتاکسی تسلا
به نظر میرسد که پروژه روبوتاکسی تسلا به بهای کنار گذاشتن وعده قبلی ماسک مبنی بر تولید خودروی برقی نسل جدید با قیمت ۲۵,۰۰۰ دلار، تمام شده است. چند هفته پس از اعلام برگزاری رویداد روبوتاکسی، ماسک بیش از ۱۰ درصد از نیروی کار تسلا را اخراج کرد و اعلام کرد که شرکت در حال تمرکز بر توسعه فناوری «خودران کامل» است.
اگرچه ماسک برنامههای بلندپروازانهای برای راهاندازی این خودروها داشت و در سال ۲۰۱۹ گفته بود که تا سال ۲۰۲۰ تسلا میلیونها روبوتاکسی را به خیابانها خواهد فرستاد و تحولی بزرگ در صنعت حملونقل خودران به وجود خواهد آورد، اما این پروژه با تأخیرهای زیادی روبهرو شده است؛ تأخیرهایی که هم به دلیل مشکلات فنی و هم به علت موانع قانونی و نظارتی ایجاد شدهاند.
این پروژه پس از آنکه خودروهای بدون راننده شرکت جنرال موتورز (Cruise) در سانفرانسیسکو به دلیل برخورد با یک عابر پیاده متوقف شدند، با چالشهای بیشتری روبهرو شد.
در حالی که روبوتاکسی به نظر میرسد گزینه طبیعی برای این فناوری باشد، آدام جوناس از شرکت مورگان استنلی معتقد است که ناوگان فعلی تسلا میتواند نقش مهمی ایفا کند. او توضیح میدهد که اگر سیستم رانندگی خودکار تسلا (FSD) با اپلیکیشن خدمات حملونقل تسلا ترکیب شود، مالکان خودروهای تسلا میتوانند از ماشینهای خود برای ارائه خدمات اشتراک سواری (Ride-sharing) استفاده کنند. او افزود: «واقعیترین تغییر زمانی اتفاق میافتد که بتوانیم از تمام پتانسیل این خودروها بهرهبرداری کنیم.»
برخی از تحلیلگران معتقدند که روبوتاکسی ممکن است بهعنوان مدل اولیه برای طراحی خودروی جدید تسلا باشد که به طور ویژه برای حملونقل مسافر ساخته میشود؛ همان خودرویی که تسلا مدتهاست وعده تولید آن را داده است. با وجود اینکه تسلا خبرهای زیادی درباره رونمایی روبوتاکسی اعلام کرد، اما واکنش بازار چندان قوی نبود و قیمت سهام شرکت تنها یک درصد کاهش یافت.
در این میان، «کاترین وود» که به سرمایهگذاریهای بزرگ در فناوری و خرید سهام شرکتهای کوچک و بزرگ معروف است، بر این باور است که روبوتاکسیها میتوانند فرصتی برای تسلا ایجاد کنند که در پنج سال آینده درآمدی بیش از یک تریلیون دلار داشته باشد.
در رقابت بر سر خودروهای خودران
تحلیلگران نسبت به تجاریسازی سرویس روبوتاکسی تسلا ظرف دو سال آینده تردید دارند و به چالشهای قانونی و تکنولوژیکی اشاره میکنند. علاوه بر این، رقبای تسلا از جمله Waymo و Cruise، قبلاً خدمات تاکسی خودران خود را در مناطق خاصی راهاندازی کردهاند که این امر ممکن است به آنها برتری بدهد.
«دن آیوز»، تحلیلگر Wedbush Securities، پیشتر گفته بود که تسلا در تلاش است تا در زمینه خودروهای خودران به رقبا برسد، جایی که Waymo از قبل جایگاه مهمی به دست آورده است.
در حالی که تسلا همچنان به توسعه فناوری خود ادامه میدهد و منابع و انگیزه لازم برای راهاندازی سرویس روبوتاکسی را در اختیار دارد، در حال حاضر نسبت به رقبایی مانند Waymo عقبتر است؛ رقبایی که توانستهاند به طور موفق خدمات خودران را عملیاتی کنند. با این حال، تسلا موفق شده است پیچیدگیهای فنی و مقرراتی این مسیر را بهخوبی مدیریت کند و قابلیتهای خود را در این حوزه به اثبات برساند.
روباتاکسیها برای مسافران ساخته شدهاند، نه برای رانندگان
ایلان ماسک، اعلام کرد: «ما به زودی ناوگانی در حدود ۷ میلیون خودرو خواهیم داشت که قادر به خودرانی هستند. در سالهای آینده این عدد به بیش از ۱۰ و ۲۰ میلیون خواهد رسید که این یک دستاورد عظیم است.» او همچنین اشاره کرد: «این خودروها قادرند برخلاف رانندگان انسانی، به صورت ۲۴ ساعته و هفت روز هفته کار کنند.»
با این حال، «دارا خسروشاهی» مدیرعامل اوبر، نسبت به مفهوم روبوتاکسی تسلا در یک پادکست بلومبرگ ابراز تردید کرد. او گفت: «مهمترین مسئله این است که آیا میتوانیم این فناوری را ایمن کنیم؟ آیا میتوانیم اعتماد مسافران را جلب کنیم؟ برای مثال، در بازارهایی که ما خدمات خودران ارائه میدهیم، نیمی از مسافران میگویند: نه، ممنون!»
تسلا هم مثل اوبر، قصد دارد برای روبوتاکسی مدلی پیاده کند که درآمد بین شرکت و مالکان خودرو تقسیم شود. ایلان ماسک توضیح داد که روبوتاکسی این امکان را به مالکان میدهد تا ساعتهای فعالیت خودرو را خودشان تنظیم کنند، بنابراین میتوانند از آن هم بهعنوان یک وسیله شخصی و هم تجاری استفاده کنند.
با این حال، همچنان تردیدهایی درباره فناوری خودران وجود دارد. به عنوان مثال، وقتی به مشتریان پیشنهاد داده میشود که با خودروهای خودران سفر کنند، حدود نیمی از آنها با اشتیاق میگویند «خیلی جالب است»، در حالی که نیمه دیگر ترجیح میدهند راننده انسانی داشته باشند. البته انتظار میرود که با گذشت زمان، پذیرش خودروهای خودران افزایش پیدا کند.
با این حال، مدیرعامل اوبر احتمال همکاری با تسلا در آینده را رد نکرده است. او در این رابطه گفت: «امیدواریم تسلا یکی از شرکای ما باشد. هیچوقت نمیتوان مطمئن بود.»
در حالی که خودروهای خودران متعددی در بازار عرضه شدهاند، تفاوت اصلی بین آنها در رویکردهای متفاوت شرکتها نسبت به قابلیتهای خودران است. هر شرکت راهبرد مخصوص خود را در توسعه و پیادهسازی این فناوری دارد.