تعهد ۵۰۰ میلیارددلاری اپل برای تولید در آمریکا واقعاً به چه معناست؟
تیم تحریریه- ۲ فروردین ۱۴۰۴
اپل اعلام کرده که طی چهار سال آینده ۵۰۰ میلیارد دلار در ایالات متحده سرمایه‌گذاری خواهد کرد تا از نوآوری آمریکایی، تولید پیشرفته و ایجاد شغل‌های فناوری پیشرفته حمایت کند. این اقدام قابل‌توجهی است، اما درباره جزئیات آن پرسش‌های زیادی وجود دارد.
باتوجه‌به اینکه درآمد سالانه اپل در سال‌های اخیر نزدیک به ۴۰۰ میلیارد دلار بوده است، تردیدی ندارم که این شرکت تا سال ۲۰۲۸ مقدار زیادی از سرمایه خود را در داخل آمریکا خرج خواهد کرد، اما همه اینها باید در ساختار سیاست‌های تجاری کنونی و تعهدات کلانی که اپل پیش‌تر نیز اعلام کرده بود بررسی شود.
۵۰۰ میلیارد دلار واقعاً شامل چه چیزهایی می‌شود؟
سرمایه‌گذاری اپل با دیگر اعلامیه‌های اخیر درباره هزینه‌های زیرساختی از سوی غول‌های فناوری هم‌خوانی دارد. برای یادآوری، آمازون گفته است که امسال ۱۰۰ میلیارد دلار برای هزینه‌های سرمایه‌ای در حمایت از هوش مصنوعی خرج خواهد کرد. همچنین پیش‌بینی‌های مربوط به سال ۲۰۲۵ برای مایکروسافت (۸۰ میلیارد دلار)، آلفابت (۷۵ میلیارد دلار) و متا (۶۰ تا ۶۵ میلیارد دلار) نیز بسیار بزرگ هستند. البته باید توجه داشت که تمامی این ارقام تا حدی در گزارش‌های مالی SEC این شرکت‌ها در سال ۲۰۲۵ تأیید خواهند شد.
همچنین ۵۰۰ میلیارد دلار اپل با مبلغی که سافت‌بانک، OpenAI، اوراکل و دیگران برای پروژه بلندپروازانه Stargate AI تعهد کرده‌اند، مطابقت دارد. همکاران من، «مت کیمبال» و «پل اسمیت – گودسون»، چند هفته پیش درباره این پروژه نوشتند، اما Stargate یک شرکت عمومی نیست، بنابراین احتمالاً تأیید این ارقام سخت خواهد بود و من شک دارم که واقعاً شاهد چنین سطحی از سرمایه‌گذاری باشیم.
سؤالات زیادی درباره محاسبات پشت این تعهد بزرگ اپل وجود دارد، از جمله اینکه بعید است بتوانیم یک ردیف مشخص را در گزارش مالی سالانه اپل یا اسناد سهام‌داران پیدا کنیم که نشان دهد آیا این تعهد عملی شده است یا خیر.
بخشی از این موضوع به این برمی‌گردد که اپل تمایل دارد سرمایه‌گذاری‌های مربوط به هوش مصنوعی خود را بین هزینه‌های سرمایه‌ای (CapEx) و عملیاتی (OpEx) تقسیم کند. (مثلاً با استفاده از منابع ارائه‌دهندگان بزرگ خدمات ابری)
علاوه بر این، برخی از مواردی که اپل در بیانیه روز دوشنبه به آن‌ها اشاره کرد، به اقداماتی مربوط می‌شود که این شرکت قصد دارد از طریق تأمین‌کنندگان و شرکای خود به آن‌ها دست پیدا کند.
سؤالات خاص درباره تعهد ۵۰۰ میلیارددلاری اپل
من تحلیل این موضوع را با چند سؤال در یک توییت شروع کردم، اما هرچه بیشتر به آن فکر کردم، سؤالات بیشتری برایم پیش آمد. در ادامه، این سؤالات را بر اساس دسته‌بندی‌های مختلف آورده‌ام تا خواندنشان راحت‌تر باشد. توجه داشته باشید که من با اپل تماس گرفته‌ام و تعدادی از این سؤالات را مطرح کرده‌ام، اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌ام.
حسابداری ۵۰۰ میلیارد دلار
- این ۵۰۰ میلیارد دلار واقعاً چقدر هزینه جدید و اضافی را نشان می‌دهد؟ برای درک بهتر، کمی پس از شروع ریاست‌جمهوری بایدن در سال ۲۰۲۱ اپل متعهد شد که در طول پنج سال، ۴۳۰ میلیارد دلار در ایالات متحده هزینه کند، بنابراین سال ۲۰۲۵ احتمالاً در هر دو تعهد گنجانده شده است. این موضوع محاسبات را مبهم‌تر می‌کند. همچنین نباید فراموش کنیم که از آوریل ۲۰۲۱ تاکنون تورم به میزان ۱۸.۸٪ افزایش‌یافته است، بنابراین این رقم سالانه به ویژه با توجه به همپوشانی سال ۲۰۲۵، بسیار کمتر از چیزی است که به نظر می‌رسد.
- چقدر از تعهد ۴۳۰ میلیارددلاری که در سال ۲۰۲۱ اعلام شد، واقعاً خرج شده است؟ دیدن یک تفکیک از این هزینه‌ها عالی خواهد بود، اما تا جایی که من می‌دانم، چنین اطلاعاتی در دسترس عموم قرار ندارد. همین موضوع در مورد تعهد اپل در ژانویه ۲۰۱۸ برای سرمایه‌گذاری ۳۵۰ میلیارددلاری در ایالات متحده در طول پنج سال نیز صدق می‌کند. فکر می‌کنم روند را متوجه شده‌اید.
سؤالات درباره استخدام و حقوق و دستمزد
- تعهد امروز اپل چقدر شغل جدید ایجاد خواهد کرد؟ اعلامیه اپل گفت که این شرکت در چهار سال آینده «حدود ۲۰,۰۰۰ نفر» را استخدام خواهد کرد، اما در پایان سال مالی اخیر خود در سپتامبر ۲۰۲۴، اپل ۱۶۴,۰۰۰ کارمند تمام‌وقت در سراسر جهان داشت؛ بنابراین، استخدام ۵,۰۰۰ نفر در سال برای چهار سال آینده تا به آن عدد ۲۰,۰۰۰ نفری برسد، به معنای استخدام سالانه ۳٪ کارمند جدید است و حتی مشخص نیست که آیا همه اینها استخدام‌های خالص جدید خواهند بود یا خیر.
- جدی؟ فقط ۲۰,۰۰۰ استخدام جدید؟ برای مطابقت با هزینه‌ای بالغ بر ۵۰۰ میلیارد دلار؟ من درک می‌کنم که اپل همیشه بخش زیادی از کارها را از طریق تأمین‌کنندگان و شرکای اکوسیستم خود انجام می‌دهد، بنابراین تمام این پول مستقیماً به افزایش تعداد کارمندان اپل تبدیل نخواهد شد. البته افزایش ۲۰,۰۰۰ نفری برای یک سرمایه‌گذاری نیم‌تریلیون دلاری چندان زیاد به نظر نمی‌رسد.
همچنین، هر دو تعهد اپل در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۱ همراه با تعهداتی برای استخدام کارکنان در ایالات متحده بود که در هر دو مورد تعداد ۲۰,۰۰۰ نفر بود؛ بنابراین فکر می‌کنم می‌توانیم این سؤال را بپرسیم که آیا این فقط یک عدد صوری است که به نظر خوب می‌آید؟ برای قراردادن این موضوع در متن، اداره آمار کار آمریکا (BLS) می‌گوید که امروز در ایالات متحده ۱۶۴.۹ میلیون کارگر وجود دارد. اگر تعهد اپل، همین حالا اجرا شود، این تعداد شغلی را فقط . ۰۱۲٪ افزایش می‌دهد.
- چه بخشی از ۵۰۰ میلیارد دلار به دستمزدها، از جمله دستمزدهای غیرمستقیم، اختصاص دارد؟ این آخرین سؤال مربوط به حقوق است. اعلامیه امروز اپل به ۲.۹ میلیون شغل «پشتیبانی شده فعلی» توسط اپل در ایالات متحده اشاره کرد که شامل پرسنل تأمین‌کنندگان اپل و حتی توسعه‌دهندگان برنامه‌های iOS به طور مستقل است. پس آیا دستمزدهای پیش‌بینی‌شده برای این ۲.۹ میلیون کارگر موجود در اکوسیستم اپل در ایالات متحده به‌عنوان بخشی از ۵۰۰ میلیارد دلار حساب می‌شود؟
برنامه‌های تولیدی
- چقدر این کارخانه جدید مونتاژ سرور اهمیت دارد؟ اپل اعلام کرده که از سال ۲۰۲۶ تولید سرورها را در یک کارخانه ۲۵۰,۰۰۰ فوت مربعی در هیوستون آغاز خواهد کرد. این امر جایگزین بخشی از تولیدات خارج از کشور برای این سرورها خواهد شد که از آن‌ها برای حمایت از ابتکار محاسبات ابری خصوصی اپل و هوش مصنوعی اپل استفاده خواهد شد.
به‌عنوان یک تگزاسی قدیمی که زمانی در هیوستون برای Compaq کار می‌کردم، خوشحال‌کننده است که این تأسیسات هزاران شغل جدید به این شهر خواهد آورد و اپل انتظار دارد ظرفیت مراکز داده خود را در چندین ایالت دیگر نیز گسترش دهد. البته در دوران اوج Compaq، این شرکت حدود ۶.۵ میلیون فوت مربع فضای تولید، آزمایشگاه‌ها و دفاتر در هیوستون داشت.
باتوجه‌به این موضوع، به نظر می‌رسد که ۲۵۰,۰۰۰ فوت مربع فضای مونتاژ نهایی یک ساختار متوسط باشد، زیرا کارخانه‌های بزرگ معمولاً در مقیاس میلیون‌ها فوت مربع هستند. برای مقایسه فوری‌تر، مرحله اولیه پروژه استارگیت قصد دارد حداقل ۱۰ و احتمالاً تا ۲۰ مرکز داده AI با فضای ۵۰۰,۰۰۰ فوت مربع (برای هرکدام) ایجاد کند؛ بنابراین خوب می‌شد که اپل فضای بیشتری برای این کارخانه ارائه می‌داد.
- آیا آکادمی تولید اپل در دیترویت فقط برای زیباتر کردن بیانیه مطبوعاتی اضافه شده است؟ اشتباه نکنید، به نظر می‌رسد این آکادمی یک ابتکار خوب برای کمک به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMB) در پیاده‌سازی هوش مصنوعی و تولید هوشمند باشد. همچنین این آکادمی می‌تواند یک برنامه توسعه مهارت‌های رایگان برای کارگران به شمار بیاید، اما به نظر من ممکن است افراد در اپل گفته باشند: «ما محتوای کافی در اینجا نداریم، باید این را اضافه کنیم.» بازآموزی مهارت‌ها برای موفقیت کارگران تولیدی آمریکا بسیار مهم است، اما ترجیح می‌دادم ارقام دقیقی از هزینه کلی و افزایشی برای کل ابتکار آکادمی در هر شهر را ببینم. این می‌توانست تأثیرگذارتر باشد.
جنبه‌های ژئوپلیتیکی و تجاری
- چقدر از این ۵۰۰ میلیارد دلار برای TSMC در نظر گرفته شده است؟ اپل در بیانیه خود اعلام کرد که صندوق تولید پیشرفته آمریکای خود را از ۵ میلیارد دلار به ۱۰ میلیارد دلار افزایش داده است. بخشی از این پول برای تولید تراشه‌ها در Fab 21 شرکت TSMC در آریزونا اختصاص‌یافته است که اپل بزرگ‌ترین مشتری آن است. من سال‌ها در صنعت نیمه‌هادی کار کرده‌ام و واقعاً قدردان این هستم که اپل پول خود را در جایی خرج می‌کند که ادعا می‌کند: «ترویج تولید پیشرفته و آموزش مهارت‌ها در سراسر کشور.»
اما سؤالی که پیش می‌آید این است که آیا این سرمایه‌گذاری‌ها، به‌ویژه در زمینه IP ترانزیستورهایی که TSMC در تایوان تولید می‌کند (نه در ایالات متحده)، می‌تواند به نفع عملیات TSMC در تایوان باشد؟ به طور کلی، دقیقاً چه چیزی از این سرمایه‌گذاری اپل به TSMC تعلق می‌گیرد؟
یک حرکت جسورانه‌تر از سوی اپل می‌توانست سرمایه‌گذاری در شرکت اینتل در کلمبوس باشد تا تراشه‌های بزرگ اپل (که در مک‌بوک‌پروها استفاده می‌شوند) یا حتی سرورهای جدید هوش مصنوعی در آینده تولید شوند. فناوری 18A اینتل ممکن است هنوز برای این کار مناسب نباشد، اما نسخه بهبودیافته آن (18A-P) می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
- آیا این اعلامیه به طور هم‌زمان با تمایل به کاهش تعرفه‌هایی که دولت جدید اعلام کرده، اما هنوز اعمال نشده‌اند، تنظیم شده است؟ رئیس‌جمهور ترامپ هفته گذشته با مدیرعامل اپل، تیم کوک (Tim Cook)، دیدار کرد و نظرات مثبتی درباره سرمایه‌گذاری اپل ابراز کرد. به نظر می‌رسد ترامپ مصمم است که از تعرفه‌ها به‌عنوان یک اهرم مذاکره استفاده کند، همان‌طور که قبلاً با دولت‌های کانادا و مکزیک انجام داده است.
اگر من مدیرعامل یک شرکت تکنولوژی بزرگ آمریکایی با خطوط تأمین حیاتی در چین و تایوان بودم، مطمئناً به تهدیدهای ترامپ در مورد تعرفه‌ها توجه می‌کردم و سعی می‌کردم در تصمیمات مربوط به معافیت‌های تعرفه‌ای که از سوی دولت صادر می‌شود، در طرف درست قرار بگیرم.
جداکردن هیاهو از واقعیت
اگر نسبت به اعلامیه امروز اپل کمی بدبین به نظر می‌رسم، دلیلش این است که تجربه طولانی با این نوع برنامه‌های نمایشی دارم، برنامه‌هایی که اغلب به آن شکلی که وعده داده می‌شود، عملی نمی‌شوند.
اینکه اپل تعهد مالی بزرگ‌تری را نسبت به تعهدات ۳۵۰ میلیارددلاری و ۴۳۰ میلیارددلاری سال‌های گذشته اعلام کرده، قابل‌توجه است، اما تا به امروز ما هرگز گزارشی ندیده‌ایم که نشان دهد واقعاً چه اتفاقی برای این تعهدات افتاده است.
البته این موضوع فقط مربوط به اپل نیست. پروژه‌هایی مانند Stargate یا سایر طرح‌های سرمایه‌گذاری نیز همین وضعیت را دارند، اعداد و ارقام در مرحله روابط‌عمومی بسیار بزرگ و چشمگیر هستند، اما معمولاً در مراحل بعدی هیچ اطلاعات شفافی برای بررسی عمومی ارائه نمی‌شود؛ بنابراین، هرچند تعهد به تولید داخلی آمریکا، ارتقای مهارت کارکنان و موارد مشابه از نظر تئوری عالی به نظر می‌رسد، اما در واقع این نوع اعلامیه‌ها همیشه تا حد زیادی یک حرکت تبلیغاتی محسوب می‌شوند.
در مورد اپل، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چراکه این شرکت قطعاً صرف‌نظر از تعهداتی که اعلام کرده است، بخش عمده‌ای از تولیدات خود را همچنان در خارج از آمریکا انجام خواهد داد. در این چارچوب، باید اشاره کرد که تیم کوک یک مدیر باهوش است که توانسته با موفقیت از چندین دولت آمریکا عبور کند و احتمالاً این اعلامیه تلاشی است برای پیش‌دستی در برابر تعرفه‌های احتمالی بر چین و تایوان.
در واقع، در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، خود چین متعهد شد که تراز تجاری خود با آمریکا را اصلاح کند، تعهدی که هرگز عملی نشد، اما ترامپ در ازای این وعده، برخی از تعرفه‌های تجاری علیه چین را کاهش داد. من اطلاعات دقیقی در این مورد ندارم، اما این احتمال وجود دارد که اپل نیز حرکتی مشابه (اعلام یک تعهد بزرگ‌نسبت به تولید در آمریکا)، شامل پروژه‌هایی که در هر صورت قصد انجام آن‌ها را داشته است، اجرا کند تا از دردسرهای تعرفه‌ای جلوگیری کند، در حالی که در عمل ممکن است هرگز مجبور نشود که به طور کامل این تعهدات را اجرا کند.
اگر اپل موفق شود این نقشه را به نتیجه برساند، می‌توان آن را یک نمونه واقعی از «هوش اپلی» دانست. باید دید که آیا دولت جدید این بازی را می‌پذیرد یا نه.
