موانع پیش روی هند برای تبدیل شدن به قدرتی برتر در صنعت نیمه‌رسانا
محمدحسین خلیلی- ۱۱ مرداد ۱۴۰۴
جاه‌طلبی‌های هند برای تبدیل شدن به یک قدرت جهانی در صنعت نیمه‌رسانا، علی‌رغم برخی پیشرفت‌ها، با موانع داخلی و خارجی متعددی روبه‌روست که مسیر رسیدن به جایگاه برتر در تولید تراشه را دشوار ساخته‌اند.
جاه‌طلبی هند، چالش‌های بزرگ
اخیراً شرکت «کینز سمی‌کن»، زیرمجموعه «کینز تکنولوژی هند»، و شرکت تایوانی «آپتوس تکنولوژی» وابسته به «شرکت ماسک تایوان» (TMC)، توافق‌نامه‌ای برای راه‌اندازی ظرفیت‌های بسته‌بندی و آزمایش تراشه در هند امضا کردند که شامل انتقال دانش فنی نیز بود. اما این توافق به دلیل مشکلات داخلی «آپتوس» پیش از اجرا متوقف شد. برخلاف ادعای رسانه «دیجیتایمز» که مسئولیت را متوجه «کینز» می‌داند، بحران مالی و مشکلات حقوقی «آپتوس» عامل اصلی شکست این همکاری بود.
«راگو پنیکر»، مدیرعامل «کینز سمی‌کن»، در گفت‌وگو با «AIM» توضیح داد: «آپتوس پیش‌تر با مشکلات مالی مواجه بود و هم‌زمان با امضای توافق قطعی با ما، یادداشت تفاهمی با شرکتی دیگر امضا کرد که این مسئله به پرونده حقوقی منجر شد. ما اعلام کردیم پس از تبرئه آپتوس توسط دادگاه‌های هند آماده همکاری هستیم، اما تا آن زمان، آپتوس مشتریان و توان مالی خود را از دست داده بود.»
احتیاط شرکت‌های بزرگ در ورود به هند
هند با ارائه مشوق‌های مالی، پشتیبانی زیرساختی و تأکید بر استقلال فناورانه، می‌کوشد خود را به‌عنوان مقصدی مهم برای صنعت نیمه‌رسانا معرفی کند. با این وجود، شرکت‌های بزرگ این حوزه با احتیاط گام برمی‌دارند. در سال ۲۰۲۲، شرکت‌های «فاکس‌کان» و «ودانتا» سرمایه‌گذاری مشترکی را برای احداث تأسیسات تولید تراشه اعلام کردند اما این همکاری به دلیل تأخیر در تخصیص یارانه‌ها و اختلافات راهبردی، پس از کمتر از یک سال فروپاشید.
پس از آن، «فاکس‌کان» با همکاری گروه «HCL» هند پروژه‌ای در حوزه بسته‌بندی و آزمایش تراشه تحت مدل «ساخت، بهره‌برداری، بومی‌سازی» (BOL) آغاز کرد که ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. در عین حال، شرکت تایوانی «پاورچیپ سمی‌کنداکتور منیوفکچرینگ کورپریشن» با «تاتا الکترونیکس» در طراحی و ساخت نخستین کارخانه تولید ویفر ۱۲ اینچی هند همکاری کرد اما این همکاری هم صرفاً به انتقال فناوری و آموزش محدود شد.
«هوانگ چونگرن»، رئیس «پاورچیپ»، می‌گوید شرکت‌های تایوانی بزرگ نسبت به راه‌اندازی عملیات کامل در هند تردید دارند. بر اساس برخی گزارش‌ها، دخالت مستقیم رئیس‌جمهور وقت تایوان، «تسای اینگ-ون»، عاملی برای پذیرش این پروژه از سوی «پاورچیپ» بوده است.
شرکت «TSMC» نیز با وجود دعوت مقامات هندی، تنها به ارائه مشاوره و انتقال فناوری بسنده کرده و از اجرای عملیات یا مدیریت زنجیره تأمین در هند خودداری کرده است. با این حال، «پنیکر» خوش‌بین است و تأکید می‌کند که «کینز» در حال مذاکره با پنج شرکت تایوانی برای همکاری در حوزه مونتاژ، آزمایش و بسته‌بندی تراشه است: «اکنون سؤال این نیست که آیا آن‌ها خواهند آمد، بلکه این است که چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد.»
آغاز تولید آزمایشی «کینز» تا پایان اوت
دولت هند با هدف کاهش وابستگی به تراشه‌های خارجی و جذب سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ بین‌المللی تلاش گسترده‌ای آغاز کرده است. اما خروج شرکت‌هایی مانند «TSMC»، «UMC» و «World Advanced» و احتیاط شرکت‌هایی مانند «پاورچیپ»، نشان‌دهنده وجود موانع قابل‌توجه در این مسیر است.
پس از ناکامی همکاری با «آپتوس تکنولوژی»، شرکت «کینز سمی‌کن» به‌سرعت توافقی با شرکت ژاپنی «AOI Electronics» امضا کرد که شامل برنامه‌های انتقال دانش و آموزش در ژاپن، پنانگ و تایوان بود و بیش از ۳۰ نفر از کارکنان «کینز» در خارج از کشور آموزش دیدند. «پنیکر» تأکید کرد: «پروژه ما به دلیل نقض اعتماد متوقف نشد. ما جلو رفتیم و خط آزمایشی را راه‌اندازی کردیم؛ هم‌اکنون این خط فعال است.» «کینز» در مسیر تحویل اولین تراشه خود از کارخانه «ساناند» تا پایان اوت ۲۰۲۵ قرار دارد که گامی مهم برای صنعت نیمه‌رسانا در هند محسوب می‌شود.
حمایت دولت و ضرورت اقدام بخش خصوصی
فعالان صنعت بر این باورند که حمایت‌های دولتی دیگر مانعی برای پیشرفت نیست. «پنیکر» می‌گوید: «وزارت الکترونیک و فناوری اطلاعات هند» (MeitY) و «ماموریت ملی نیمه‌هادی» (ISM) حمایت‌های مؤثری از جمله تسهیل مجوزها، بازدیدهای میدانی و نظارت ماهانه ارائه داده‌اند.» او افزود: «اکنون نوبت صنعت است که اقدام کند.»
«راجیو مودی»، رئیس و مدیرعامل «ساسکن تکنولوژیز»، نیز در گفت‌وگو با «AIM» تأکید کرد: «دولت وظایف خود را به‌خوبی انجام داده است و با ارائه یارانه‌ها و ایجاد اکوسیستم، بستر لازم را فراهم می‌کند. اکنون این بخش خصوصی است که باید نشان دهد چگونه از این فرصت بهره می‌برد.» این دیدگاه نشان می‌دهد که زیرساخت‌های حمایتی از جمله مشوق‌های مالی و بستر اکوسیستم تا حد زیادی فراهم شده، اما چالش‌هایی چون کمبود اتاق‌های تمیز، بومی‌سازی زنجیره تأمین، تربیت نیروی متخصص و توسعه اکوسیستم فناوری همچنان پابرجاست و نیازمند سرمایه‌گذاری‌های پایدار و بلندمدت است.
آیا رؤیای نیمه‌رسانای هند محقق می‌شود؟
جاه‌طلبی هند در حوزه نیمه‌رسانا بر پایه‌های محکمی استوار است، اما شکست‌های متوالی در همکاری‌های بین‌المللی از مشکلات ساختاری عمیق‌تر حکایت دارد. کمبود تخصص فنی در پردازش ویفر، آزمایش و فوتونیک سیلیکونی، همراه با ناسازگاری‌های سیاستی، از اجرای پروژه‌های بزرگ جلوگیری کرده است. طرح مشوق‌های تولید (PLI) برخی شرکت‌ها را جذب کرده، اما جلب اعتماد غول‌های طراحی و ساخت تراشه همچنان چالش‌آفرین است.
استارتاپ‌ها و تولیدکنندگان قراردادی هندی همچنان به ایجاد اکوسیستم پایدار امیدوارند، اما تحقق این هدف به سرمایه‌گذاری صبورانه، هدایت بین‌المللی و انتظارات واقع‌بینانه نیاز دارد. پرسش اساسی آن است که آیا هند از منابع ارزشمند خود یعنی نیروی انسانی، دانش و انتقال فناوری به‌طور کامل بهره‌برداری خواهد کرد؟ پاسخ به این پرسش می‌تواند آینده صنعت نیمه‌رسانا در هند را تعیین کند.
