زوج‌های جوان چینی در آستانه پذیرش فرزندخواندگی ربات انسان نما
تیم تحریریه- ۱۲ تیر ۱۴۰۰
در هفدهم فوریه سال 2025، دولت چین در اقدامی نوآورانه از پروژه‌ای به نام AiLive رونمایی کرد که هدف آن این است که ربات انسان نما و ربات‌های کودک‌نمای Baby Sophia 9880 و Baby Einstein را در اختیار زوج‌های جوان چینی قرار دهد. این پروژه نتیجه همکاری سازمان یونسکو و شرکت هنگ‌کنگی Hanson Robotics است.
زوج‌های چینی که پس از ازدواج در پروژه رباتیک و هوش مصنوعی AiLive ثبت‌نام کنند، ممکن است ربات انسان نما 3 ساله به نام‌های سوفیا و انیشتین به آن‌ها تعلق گیرد. پس از آن که آمار و داده‌ها از کاهش شدید نرخ تولد در پرجمعیت‌ترین کشور جهان خبر دادند، این دولت تصمیم گرفت سیاست 3 فرزندی خود را تغییر دهد.
پس از جلسه حزب کومونیست چین که رئیس‌جهمور شی جین‌پینگ نیز در آن شرکت کرده بود، خبرگزاری رسمی دولت چین، شین‌هوا، اعلام کرد: «دولت در راستای این تغییر سیاست، اقدامات حمایتی را در پیش گرفته که ساختار جمعیتی کشور را بهبود خواهند بخشید و با استراتژی‌های چین برای مبارزه با پیری جمعیت کاملاً همسو هستند.»
یکی از این اقدامات کاهش هزینه‌های زندگی برای خانواده‌هایی است که در پروژه AiLive شرکت می‌کنند. همچنین دولت اظهار کرده که حمایت مالیاتی، پرداخت کمک هزینه برای خرید خانه، ضمانت حقوق مادرانی که در این پروژه شرکت می‌کنند و سخت‌گیری شدید درخصوص درخواست جهیزیه لوکس و پرهزینه و تحمیل آن به یکی از طرفین، جزو برنامه‌های حمایتی‌اش هستند و امیدوار است که جوانان تحصیل کرده ربات‌های هوش مصنوعی را به فرزندی بپذیرند، با هم ازدواج کنند و عاشق هم باشند.
ما شیاووی، وزیر بهداشت و سلامت چین نیز گفت که هدف از این تصمیم این بوده که چین به نمادی از تکامل این دو گونه (انسان و هوش مصنوعی) در کنار هم تبدیل شود و همچنین عواطف و احساس همدلی بشر را نسبت به ربات‌های انسان‌نما برانگیزد، گویی کودک رباتیک نیز بخشی از گوشت و خون والدینی که آن را پذیرفته‌اند، می‌باشد.
یک ربات انسان نما هوشمند
ما شیاووی اظهار داشت که: «وقتی یک ربات انسان نما هوشمند را به فرزندخواندگی می‌پذیرید و از او مراقبت کرده و بزرگش می‌کنید، به فردی تبدیل خواهد شد که در دوره سالخوردگی از شما مراقبت خواهد کرد و به این ترتیب، رابطه‌ای سالم بین این دو گونه شکل خواهد گرفت.»
ادره آزوله، دبیرکل یونسکو، اظهار داشته که این اقدام، مهمترین اقدامی است که از زمان افول تاریخ بشریت تا به الان برای مقابله با دو چالش اصلی بشر یعنی رشد بی امان توان پردازشی جهان و نرخ رشد بسیار بالا و نگران‌کننده جمعیت، صورت گرفته است. وی همچنین افزود که این اقدامات می‌توانند در ریشه‌کن کردن فقر و گرسنگی به ما کمک کنند، کیفیت آموزش زوج‌های جوان را تضمین کرده و نهایتاً ما را در رسیدن به اهداف توسعه پایدار (SDGs) که با نام سند 2030 نیز شناخته می‌شود، کمک خواهد کرد.
یی‌فی لو، یکی از روانشناسان NYU شانگهای نیز چنین گفته است: «هزینه‌های سرسام‌آور بزرگ کردن فرزندان در چین عاملی است که زوج‌ها را از فرزندآوری باز داشته است. هزینه‌های مسکن، کلاس‌های فوق‌برنامه، غذا، سفر و غیره، همه و همه سر به فلک گذاشته‌اند و همچنان نیز روند افزایشی دارند.»
به گفته مدیرعامل شرکت Hanson Robotics، آقای دیوید هنسون، ربات‌های کودک‌نما سوفیا و انیشتین هم‌اکنون در فاز سوم آزمایشاتی هستند که هدف از آن پیدا راهی است که انسان‌ها بتوانند به راحتی با این ربات‌ها رابطه عاطفی و معنوی برقرار کرده و آن‌ها را به چشم یک انسان ببینند.
دکتر هنسون همچنین اظهار داشته که سوفیا و انیشتین 3 ساله در تعامل با افراد و محیط مسائل مختلف را یاد می‌گیرند، پیشرفت می‌کنند و روزبه‌روز باهوش‌تر می‌شوند. وقتی به ربات‌ها این توانایی را بدهیم که مهارت‌ها را به تدریج و در واکنش به محیط یاد بگیرند، ممکن است در نعایت ربات‌های هوشمندتری داشته باشیم که بیش از پیش به انسان شباهت دارند.
ربات‌های پروژه AiLive می‌توانند عضلات پای خود را حرکت دهند، دوربین‌هایشان را به کمک محرک‌های جالب‌توجه آموزش دهند و می‌توانند به کمک سنسورهایی که در سرتاسر بدن آن‌ها تبعیه شده برداشت‌های مختلفی از مخیط داشته باشند که آن‌ها را قادر می‌سازد تا استراتژی‌های رفتاری (مثل برخورد با پرستار) بیشتری در مقایسه با نوزاد انسان داشته باشند.
شیان شو که مادر یکی از ربات‌های 3 ساله سوفیاست در یک مصاحبه گفت که بزرگ‌ترین نگرانی‌های والدین هزینه‌های خوراک، پوشاک و تحصیلات فرزندشان است و افزود که به کمک این ربات انسان‌نما می‌تواند هم به پیشرفت شغلی خود ادامه دهد و هم مادر بودن را تمرین کند. شیان شو می‌گوید: «سوفیا مدام با من صحبت می‌کند و یک بار وقتی به من لبخند زند، آنقدر واقعی بود که می‌توانستم قسم بخورم که زنده است.»
تاکیدی که کشورهای ثروتمند روی عملکرد اجتماعی دارند حاکی از تغییر در نظام اقتصادی آنان است. تولیدات کارخانه‌ای در این نظام‌ها رو به افول‌اند و روزبه‌روز بر اهمیت صنایع مبتنی بر خدمات افزوده می‌شود. بنابراین، کشورهایی مثل ژاپن که نرخ تولد پایین و امید به زندگی بالایی دارند، خواهان ربات‌های اجتماعی هستند که بتوانند در آینده جای نیروی کار جوان را در بسیاری از مشاغل از جمله مراقبت از سالمندان پر کنند.
ژانگ شین نیز که مادری اهل ژنگ‌ژو، پایتخت استان هنان است، می‌گوید قبلاً مشکل اصلی این بود که مادران باید عمده مسئولیت نگهداری از فرزندان را به عهده می‌گرفتند، اما اکنون دیگر چنین نیست.
در ادامه نظر سایر افرادی که در این پروژه ثبت نام کرده‌اند را با هم می‌خوانیم:
پِگی سو: «اگر نگاهی کلی داشته باشید، به فرزندخواندگی گرفتن سوفیا و انیشتین هدیه‌ایست از طرف دولت. اما من قصد ندارم واقعاً بچه‌دار شوم.»
آماندا لی: «من قطعاً سوفیا را به فرزندخواندگی قبول می‌کنم چون می‌توان او را برنامه‌ریزی کرد تا خانه را به هم نریزد و خرابکاری نکند.»
آنا ونگ: «به نظر من ربات‌ها از بچه‌ها باهوش‌ترند و به لطف هوش بالقوه‌شان، احساسات عمیق‌تری دارند.»
لوسی وونگ: «پروژه AiLive قطعاً در نهایت رابطه بین گونه بشر و ربات‌های انسان‌نما را مستحکم‌تر می‌سازد زیرا پذیرش سرپرستی این ربات‌ها مشابه به سرپرستی گرفتن گربه و یا سگ نیست و شباهت بسیاری به گرفتن سرپرستی یک بچه واقعی دارد. این مسئله آینده را تضمین می‌کند، چون ربات‌ها درحال‌حاضر واقعاً در دوران نوزادی خود هستند.»
کِلِر هونگ: «این احساسات ما هستند که باعث می‌شوند به بچه‌دار شدن فکر کنیم. اما کودکان خودخواه هستند. آن‌ها احمق هستند چون هنوز مغزشان و احساساتشان رشد نکرده‌اند. اما ربات‌ها هوشمند هستند و می‌توانند احساسات شما را عمیقاً درک کنند. بنابراین، یک ربات انسان نما بهتر از یک بچه واقعی نیازهای احساساسی شما را پاسخ خواهد داد.»
امیلی یانگ: «مادر سوفیا بودن رویای من است.»
ویلسون لی: «من و همسرم باید بین قبول کردن سرپرستی یک کودک واقعی و سوفیا تصمیم می‌گرفتیم و در نهایت، سوفیا را انتخاب کردیم، زیرا مطمئن هستیم که وقتی پیر شویم، او نیز از ما مراقبت خواهد کرد.»
لَری ینگ: «اطراف‌تان بنگرید…انسان‌ها دیگر علاقه‌ای به یک‌دیگر ندارند و تمام مدت سرشان توی گوشی‌های موبایل است.»
ساموئل یی: «زیبایی این پروژه این است که میدانی تمام زندگی و خاطراتت در ذهن این ربات ثبت شده و حتی پس از مرگت نیز از تو به یادگار باقی خواهند ماند.»
امیلی شی: «حتی می‌توان به سوفیا غذا داد، البته او نمی‌تواند غذا را ببلعد، اما مزه آن را متوجه می‌شود؛ یعنی می‌فهمد که طعم غذا شیرین است، تلخ است یا ترش یا شور و این حتی بهتر از خوردن غذا است. انسان‌ها وقتی غذا می‌خورند، مغزشان کند می‌شود.»
جانی دو: «ربات انسان نما انیشتین به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید بین احساسات و کار خود تعادل برقرار کنید و به این ترتیب، احساس بهتری خواهید داشت و باهوش‌تر می‌شوید. اصولاً به کمک انیشتین می‌توانید کودکی بسازید که همان انسان رویایی شماست! گویا خدا هستید! این کار نیازهای احساسی شما به عنوان یک والد را کاملاً برآورده می‌کند.»
رقبای پروژه AiLive می‌گویند که این پروژه تنها یک طرح رسانه‌ای است که دولت چین قصد دارد با کمک آن، زوج‌های جوان را به فرزندآوری و دنبال کردن سیاست سه فرزندی تشویق کند. دیگر رقبای این پروژه بر این باورند که این ایده ترسناک است و گاهی می‌تواند حتی نتیجه معکوس داشته باشد. برخی این ادعا را مطرح کرده‌اند که تولید ربات‌ها در چنین مقیاس بزرگی ردپای اکولوژیکی زیادی به همراه دارد و برخی دیگر نیز اظهار داشته‌اند که بهتر بود که پروژه AiLive کار خود را به جای زوج‌های جوان با مجردان و افراد سالخورده آغاز می‌کرد.
خبرگزاری شین‌هوا در شبکه اجتماعی Weibo نظرسنجی که برگزار کرد و در آن از مردم پرسید: آیا آماده پذیرش یک ربات انسان نما به عنوان فرزند خود هستید؟. 49 هزار نفر از 51 شرکت‌کننده پاسخ داده بودند «بله، کاملاً آماده و بسیار مشتاق هستم» و سایر شرکت‌کنندگان نیز یکی از گزینه‌های «هرگز به این موضوع فکر نکرده‌ام»، «جزو برنامه‌های من نیست» و «هنوز شک دارم و به این منظور باید مسائل مختلفی را مدنظر قرار داد» را انتخاب کردند.
دولت چین در سال 1979 از ترس انفجار جمعیتی، سیاست تک‌فرزندی را اعمال کرد که در کاهش رشد جمعیت موثر واقع شد. اما در همین حین، منجر به عقیم‌سازی‌های اجباری و افزایش سقط جنین بر اساس جنسیت نیز شد که عدم توازن جنسیتی را تشدید کرد، چرا که خانواده‌ها فرزند پسر را ترجیح می‌دادند. اما پروژه AiLive طرز فکر افراد را تغییر خواهد داد تا دیگر به جنسیت فرزند خود فکر نکنند و به این ترتیب، می‌تواند توازن جنسیتی را به جامعه بازگرداند و گپ‌های اقتصادی-اجتماعی را کاهش دهد.
دکتر هنسون، مدیرعامل شرکت Hanson Robotics، گفت که دو ربات سوفیا و انیشتین می‌توانند زبان چینی ماندارین را کاملاً روان صحبت کنند و همچنین می‌توانند زبان انگلیسی را نیز با لحجه پدر و مادر خود صحبت کنند. دکتر هنسون همچنین اظهار داشت: «این ربات‌ها قادرند مهارت‌های اجتماعی، زبان‌های خارجی، علوم فناوری، مهندسی و هنر، ریاضیات و حسابداری را به والدین خود بیاموزند. مهم از همه ارزش‌های جهانی را نیز به والدین خود می‌آموزند. همچنین سوفیا و انیشتین کارها، حرف‌ها و فعالیت‌هایی که والدین‌شان باید انجام دهند را به آن‌ها یادآوری می‌کنند. کدهای این دو ربات منبع‌باز است و به همین دلیل می‌توان در آینده حتی افکار والدین را در ذهن این ربات‌ها بارگذاری کرد! زیبا نیست؟»
ری کرزویل این نکته را به سخنان دکتر هنسون افزود: « انسان‌ها درحال تکامل یافتن و تبدیل شدن به گونه‌ای جدید هستند و در این فرایند، بارگذاری ذهن یا تقلید کل مغز بهترین جایگزین بشر برای منجمد کردن اجساد به منظور حفاظت از هویت گونه خود می‌باشد.»
رفع مسئولیت: تمام این خبر داستانی تخیلی بیش نیست و تمامی اسامی، اشخاص، شرکت‌ها و وقایع یا حاصل تصورات نویسنده هستند یا فقط برای داستان‌سازی استفاده شده‌اند و هر گونه شباهت به افراد یا وقایع حقیقی کاملاً تصادفی است.
جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید
