ارتباط برخی ویژگی های کارکردی و ساختار مغز با تمایل به رفتارهای پرخطر

محققان برخی از ویژگی های کارکردی و ساختار مغز را پیدا کرده‌اند که توجیه‌کننده‌ی تمایل به رفتارهای پرخطر است. رفتارهای پرخطر همچون سیگار کشیدن، استفاده از الکل و مواد مخدر، رانندگی پرسرعت، یا رفتارهای جنسی پرخطر منشأ بسیاری از مشکلات بهداشتی و اقتصادی هستند. تنها در ایالات متحده، 600 میلیارد دلار در سال به پیامدهای منفی این رفتارها اختصاص می‌یابد. به منظور تعریف اقدامات لازم برای کاهش این هزینه‌ها، ابتدا باید درک درستی از اساس رفتارهای پرخطر و مکانیزم‌های مربوطه به دست آورد.

تفاوت‌های کارکردی و ساختار مغز

گوکان ایدوگان، تاد هیر و کریستین راف، زیست-اقتصاددانان دانشگاه زوریخ، با همکاری یک تیم تحقیقاتی بین‌المللی ویژگی‌های ژنتیکی را مورد مطالعه قرار دادند که با ریسک‌پذیری و رفتارهای پرخطر در ارتباط هستند. این محققان با استفاده از نمونه‌ای 25 هزار نفری، رابطه‌ی بین تفاوت‌های فردی از نظر ساختار مغز و گرایش به بروز رفتارهای پرخطر را مورد بررسی قرار دادند.

مناطق مختلفی از مغز در رفتارهای پرخطر نقش دارند

محققان دریافتند کارکردهای خاصی در مناطق مختلف مغز وجود دارند که در رفتارهای پرخطر نقش دارند: هیپوتالاموس Hypothalamus که با آزادسازی هورمون‌ها (برای مثال اورکسین Orexin ، اوکسی‌توسین Oxytocin و دوپامین Dopamine) کارکردهای نباتی بدن را کنترل می‌کند. هیپوکامپ که برای ذخیره‌سازی خاطرات ضروری است. قشر خلفی‌جانبی پیش‌پیشانی مغز که نقشی مهم در خود کنترلی و تفکر شناختی بر عهده دارد. آمیگدالا Amygdala که واکنش‌های عاطفی به خطر و چندین مورد دیگر را مدیریت می‌کند، و جسم مخطط که در پردازش پاداش‌ها فعال می‌شود.

یکی از یافته‌های جالب این پژوهش، تفاوت‌های ساختار مغز در مخچه بود. مخچه منطقه‌ای از مغز است که در مطالعات مربوط به رفتارهای پرخطر اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرد. زیرا فرض بر این است که کارکرد اصلی آن مربوط به مهارت‌های حرکتی ظریف می‌باشد. با این حال، همانطور که در پژوهش حاضر بیان می‌شود، اخیراً تردیدهایی در مورد صحت این مفروضه مطرح شده است.

به گفته‌ی آیدوگان: «به نظر می‌رسد مخچه نقش مهمی در فرآیندهای تصمیم‌گیری برای مثال در مورد رفتارهای پرخطر ایفا می‌کند. در مغز افرادی که تمایل بالاتری به ریسک‌پذیری دارند، ماده خاکستری کمتری در این منطقه مشاهده می‌شود. اما چگونگی تأثیرگذاری ماده خاکستری بر رفتارهای مذکور، نیازمند پژوهش‌های بیشتری است.»

بررسی عوامل تأثیرگذار به صورت یکپارچه برای اولین بار

پژوهش حاضر از چندین نظر نوآورانه محسوب می‌شود. برای اولین بار رفتارهای پرخطر در چنین نمونه‌ی بزرگ و جامعی مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این، مطالعاتی که پیش از این عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای پرخطر (استعداد ژنتیکی و تفاوت‌های فردی از نظر ساختار و کارکرد مناطق مختلف مغز) را مطالعه کرده‌اند، این عوامل را به تنهایی و نه به صورت یکپارچه مورد بررسی قرار داده‌اند.

در حال حاضر ارتباط علّی بین استعداد ژنتیکی و نمود زیستی-عصبی آن اثبات نشده است. آیدوگان در همین راستا تأکید می‌کند: «تعامل بین محیط و ژن سؤالی اساسی است که نیاز به پژوهش‌های بیشتر در زمینه‌ی رفتارهای پرخطر را نشان می‌دهد.»

آموزش‌های پیشرفته هوش مصنوعی را در هوشیو بخوانید.