مزایای علم داده ؛ چطور دنیا به جای بهتری تبدیل می‌شود

مزایای علم داده و تجزیه و تحلیل آن‌ها هر روزه به کسب‌وکارها کمک می‌کنند، تا کارایی خود را افزایش دهند، به‌تدریج نگرش‌های کاربردی عمیق‌تری به دست آورند و در نهایت درآمد بیشتری کسب کنند. با این حال، تأثیر علم داده فراتر از بخش کسب‌وکار است و به حل برخی از سخت‌ترین مسائل بشر، کمک می‌کند.

مزایای علم داده شامل درمان اعتیاد به مواد مخدر و الکل گرفته تا پیشگیری از نابینایی و مبارزه با فقر، نه فقط به‌عنوان یک ابزار تجاری بلکه برای بهبود وضعیت جامعه هستند.

کمک به سلامت چشم

در حال حاضر، یکی از مسائل بهداشتی که به‌وسیله دانشمندان علم داده بررسی می‌شود، اختلال بینایی است.

بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، جهان در ابتدای همه‌گیری نابینایی قرار دارد و تخمین زده می‌شود که 8/1 میلیارد نفر در جهان، مبتلا به‌نوعی اختلال بینایی هستند. در کشورهای فقیرتر که دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی کم است، حتی شرایط قابل پیشگیری هم منجر به نابینایی دائمی می‌شوند.

شرکت مایکروسافت به‌منظور مبارزه با این تهدید، روش‌های فناوری ابری و یادگیری ماشین خود را با مؤسسه چشم L V Prasad در هند، کشوری که بیش از 55 میلیون نفر در آن از کاهش بینایی یا نابینایی رنج می‌برند، به اشتراک گذاشته است. همچنین، در ایالات متحده، از هوش مصنوعی برای تشخیص علائم بیماری شبکیه‌‌رنجوری (رتینوپاتی) دیابتی استفاده می‌شود. با وجود اینکه این بیماری قابل پیشگیری است، اما در موارد نادری، به موقع تشخیص داده می‌شود.

سیستم هوش مصنوعی IDx-DR، با استفاده از گنجینه‌ای عظیم از داده و بدون نیاز به حضور پزشک، می‌تواند موارد حاد این بیماری را در عرض چند دقیقه تشخیص دهد. سیستم‌های مشابهی نیز برای تشخیص تباهی لکه زرد وابسته به سن و بیماری آب سیاه تولید شده‌اند.

مبارزه با گرمایش زمین

تغییرات اقلیمی زمین در نقطه اوج خود قرار دارند. هیئت بین دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) اعلام کرد که برای جلوگیری از غیرقابل جبران شدن آسیب‌های واردشده به کره زمین، باید انتشار گاز کربن دی‌ اکسید نسبت به سال 2010، 45 درصد کاهش پیدا کند.

بنابر اعلام انجمن اقتصادی جهان، داده‌ها می‌توانند نقش کلیدی در انجام این کار داشته باشند. هیئت منابع هوایی کالیفرنیا، آزمایشگاه گیاه‌شناسی و صندوق حمایت از محیط‌زیست هم‌اکنون با همکاری یکدیگر، سامانه Climate Data Partnership را راه‌اندازی کرده‌اند. این سامانه گزارش‌دهی عمومی به‌منظور تسهیل انجام اقدامات هدفمندتر برای کنترل آب‌وهوا، طراحی شده است.

از طریق این سامانه، ترکیبی از پروژه‌های مختلف داده که با یکدیگر هم‌پوشانی هم دارند، از جمله دو ماهواره که برای رصد تغییرات اقلیمی به فضا پرتاب شده‌اند، تصویر کامل‌تری از وضعیت فعلی کره زمین به دست می‌دهند.

داده‌های این ماهواره‌ها، به همراه داده‌های سازمان‌های رصد جنگل‌زدایی و دیگر اطلاعات زمینی، به انسان کمک می‌کند که به سؤالات بزرگی درباره تغییرات اقلیمی پاسخ بدهد و اثر زنجیره‌های تأمین جهانی بر کره زمین را شفاف می‌سازد.

تقویت کشورهای در حال توسعه

اقدامات ابتکاری زیادی وجود دارند که هدف از آن‌ها، کمک به کشورهای در حال توسعه برای بهره بردن از علم تجزیه و تحلیل داده است، اما به دلیل فقدان زیرساخت‌ها و محدودیت حجم داده‌ها، معمولاً این اقدامات با موفقیت روبه‌رو نمی‌شوند. این وضعیت در حال تغییر است.

در حال حاضر، کشورهای در حال توسعه، به سرعت در حال جمع‌آوری داده در زمینه‌های مختلف از جمله، الگوهای آب‌و‌هوایی، شیوع بیماری‌ها و زندگی روزمره هستند. همزمان، شرکت‌های مایکروسافت، آمازون، فیس‌بوک و گوگل از برنامه‌های تجزیه‌ و تحلیل در این مناطق حمایت می‌کنند، تا مطمئن شوند که این کشورها می‌توانند بیشترین بهره را از این داده‌ها ببرند.

در صورت موفقیت این برنامه‌ها، کشورهای در حال توسعه برای بهبود عملکرد کشاورزی، کاهش خطر حوادث آب‌وهوایی، جلوگیری از شیوع بیماری‌هایی مانند ابولا، افزایش امید به زندگی و ارتقای سطح کلی کیفیت زندگی، مجهزتر خواهند شد.

منابعی برای دانشمندان علم داده

یکی از مزایای علم داده این است که دانشمندان این حوزه اکنون بیش از هر زمانی فرصت دارند که مسائل اجتماعی را بررسی کنند.

انجمن جهانی «علم داده در خدمت جامع» که در سال 2013 تأسیس شده، سالانه میزبان رویدادی است که در آن دانشمندان برای مقابله با مشکلات جدی با یکدیگر همکاری می‌کنند.

نتیجه پروژه‌های این انجمن که با استفاده از تجزیه و تحلیل داده به انجام رسیده بودند، در گذشته باعث بهبود وضعیت افراد بی‌خانمان در بریتانیا، افزایش کارایی مقالات مروری در پژوهش‌های زیست‌پزشکی و تشخیص دانشجویانی شده است که در محیط دانشگاه دارای مشکل بودند.

همچنین آن گروه از دانشمندانی که دارای روحیه رقابتی هستند، ممکن است با مسابقه‌ای که به میزبانی شرکت Kaggle برگزار می‌شود، آشنا باشند. در برخی از این مسابقات، به مشکلات اجتماعی نظیر شناسایی خانواده‌هایی که بیشترین نیاز به کمک‌های رفاهی را دارند، توجه شده است.

با ادامه پیشرفت فناوری، تأثیر علم داده بر جهان پیرامون ما نیز افزایش می‌یابد و در برخی مواقع، برای حل بعضی از بزرگ‌ترین مشکلات و حادترین مسائل کره زمین، بهترین فرصت را فراهم می‌کند.

انواع کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف را در هوشیو بخوانید