ویراستار هوشمند؛ دستیاری که میتواند کیفیت نوشتار فارسی را در دنیای دیجیتال دگرگون کند!
هوش مصنوعی تقریباً در همه جنبههای زندگی ما تنیده شده است و برای بهبود کارایی و افزایش تواناییهای انسانی ما روزبهروز بر قدرت خود میافزاید. هر یک از جنبههای زندگی بشری که تا امروز به گونهای از این فناوری تاثیرپذیرفته، به نحوی شگفتانگیز مسیری بالنده به سوی تکامل دیجیتال خود را میپیماید. زبان نیز به عنوان یک بافت زنده و پویا که از ذهن و اندیشه انسان میتراود و در قالب صنعت، هنر و فرهنگ به ظهور میرسد، از این جریان پرسرعت مستثنا نبوده و نیست.
زبان ابزاری برای تفکر و وسیلهای برای ارتباط با دنیای بیرون از ذهن ماست و قابلیت پیوند با هوش مصنوعی و فناوریهای پردازش زبان را دارد. اهمیت این ابزار تا جاییست که آفرینش جزئیترین ایدههای ذهنی با پردازش زبان و اندیشه امکانپذیر میشود و این حقیقت، ضرورت پرداختن به «زبان» و تجهیز آن با فناوریهای نوین و هوشمند را بیش از پیش برجسته میسازد.
پردازش زبان طبیعی دریچهای تازه از جنس فناوری به مقوله ویرایش متن
پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing) به شاخهای از علوم کامپیوتر و بهطور خاص، شاخهای از هوش مصنوعی اشاره دارد که در رایانهها توانایی درک متون و شناخت کلمات گفتاری را ایجاد میکند. بدین ترتیب، ماشینهایی توسعه داده میشوند که متن یا دادههای صوتی را میفهمند و به آنها پاسخ میدهند، آنها را تحلیل میکنند و اگر لازم باشد، آنها را ویرایش یا اصلاح میکنند. تجهیز سامانهها به فناوری پردازش زبان طبیعی میتواند به نگارش متون، ویرایش نوشتهها و نمونهخوانی با هوش مصنوعی منجر شود. با این تعاریف، میتوان گفت هوش مصنوعی توانایی یک رایانه برای یادگیری و تفکر است و بهطور خاص، نوعی از هوش مصنوعی میتواند زبان انسان را دستکاری کند و تا حدی آن را «درک» کند!
اما بیایید به طور خاص نگاهی به فرایند هوشمندسازی ویرایش متون داشته باشیم. امروزه ویرایش متن یک فرایند دستی و انسانی شناخته میشود و یکی از وظایفی است که دقت بالای ویراستاران را میطلبد و در درازمدت میتواند به کاری فرسایشی و خستهکننده تبدیل گردد. بهویژه برای ویراستارانی که از شم نویسندگی و قوه خلاقیت پویا بهرهمندند، این فرایند فرسایشی تصحیح متن از لحاظ املایی و ویرایشی، تا حد زیادی میتواند بر آفرینشهای زبانی آن ها تاثیرگذار باشد و آن را محدود کند.
در پاسخ به این نیاز، محققان حوزه یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی، یک ابزار ویرایشی هوشمند با قابلیت خوانش و ویرایش عبارتها و جملات فارسی را توسعه دادهاند که قادر است اشتباهات موجود در متون را با دقتی چندبرابر و در زمانی اندک به کمک هوش مصنوعی تصحیح کند. این API مبتنی بر ابر که به همت پژوهشگران مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت و با استفاده از الگوریتمهای شبکه عصبی و سایر تکنیکهای مدرن یادگیری ماشینی توسعه یافته است، نمونهای از پیشرفتهای سریع متخصصان هوش مصنوعی کشورمان در حوزه پردازش زبان طبیعی است.
زبان فارسی در مسیر انطباق با تکنولوژیهای لبه دانش
میتوان گفت تا امروز فناوریهای قدرتگرفته از پردازش زبان طبیعی (NLP) روی زبانهای گوناگون دنیا پیادهسازی شده یا در حال پیادهسازی است و در قیاس با تحولات روز دنیای فناوری، زبان فارسی تا حد زیادی مهجور مانده است. از سوی دیگر، اهمیت نگارش و ویرایش محتوا روزبهروز در حال افزایش است، چرا که در نظر مدیران و مشتریان کسبوکارها و حتی موتورهای جستجو، محتوا اولین کلید ارتباطی یک برند با مشتری خود تعریف میشود. بنابراین به کارگیری راهکارهای چابک و فناورانه همچون ابزارهای هوشمند تصحیح متون که بتواند سرعت تحویل پروژهها و دقت بهکاررفته در آنها را افزایش دهد و همچنین بر رشد و تقویت قوه خلاقیت تاثیر مثبت داشته باشد، تصمیمی مدبرانه و هوشمندانه است.
سخن پایانی
سرویسهای هوشمندی که برای پردازش و بهینهسازی زبان نوشتار توسعه یافتهاند، به کمک سازمانها و نهادهای فرهنگی آمدهاند که عمده تمرکزشان بر انتشار محتوای باکیفیت و به دور از کاستیهای فرهنگی و زبانی است. نکته اینجاست که این سیستمهای هوشمند به هیچوجه جایگزین نیروی انسانی (ویراستاران) نیستند و تنها میتوانند سرعت و خلاقیت در نگارش و ویرایش متون را به طرز شگفتآوری افزایش دهند.
هوش مصنوعی با عهدهدار شدن فرایندهای فرسایشی ویرایش متن از دو جنبه میتواند توسعه و پیشرفت را برای کسبوکارها و سازمانهای محتوامحور به ارمغان آورد. از یک سو به نویسندگان و ویراستاران اجازه میدهند تا زمان لازم را برای وظایف دیگری که نیاز به تمرکز و خلاقیت بیشتر یا مطالعه و پژوهش اختصاص دهند و از سوی دیگر با کاهش هزینهها و صرفهجویی در زمان و انرژی، فرصتی را برای مدیران کسبوکارها ایجاد میکند تا در جهت سودآوری و بازگشت سرمایه گام بردارند و فرایندهای اصلی کسبوکار را با افزایش سرعت و دقت، بهبود بخشند.