دوقلوهای دیجیتالی شخصی به‌زودی از راه می‌رسند

تا حالا از دوستان‌تان شنیده‌اید که در خیابان فردی را دیده‌اند که دقیقاً شبیه شما بوده است؟ حالا تصور کنید یک دوقلو از خودتان داشته باشید، نسخه‌ای از شما که به صورت دیجیتالی زندگی می‌کند. در عصر حاضر، همه‌ چیزهایی که در زندگی واقعی وجود دارند، از شهر گرفته تا خودرو و خانه و حتی انسان‌ها، یک نسخه‌ دیجیتالی هم دارند.

دوقلوهای دیجیتال Digital Twins، درست مانند متاورس، یکی از ترندها و موضوعات داغ حوزه‌ فناوری به شمار می‌رود. دوقلوی دیجیتال نسخه‌ای از موجودیتی در دنیای فیزیکی است و تنها یک مأموریت دارد: کمک به پیشرفت و ارتقای نسخه‌ اصلی. در گذشته، این دوقلوها صرفاً مدل‌های کامپیوتری سه‌بُعدی بودند؛ اما ادغام هوش مصنوعی با اینترنت اشیاء به خلق دوقلوهای دیجیتالی انجامید که به صورت پیوسته، از همتای واقعی خود می‌آموزند و به او کمک می‌کنند، تا بهتر شود.

گفته‌ها درباره دوقلوهای دیجیتال

گفته‌ها درباره دوقلوهای دیجیتالی متفاوت‌ هستند. راب اندرلی، تحلیلگر فناوری، بر این باور است که تا ده سال آینده، شاهد اولین نسخه‌های دوقلوی دیجیتالی برای انسان‌ها خواهیم بود که قابلیت تفکر هم دارند.

وی می‌گوید: «ظهور این فناوری‌ها، ملاحظات اخلاقی فراوانی به همراه دارند. بدیهی است داشتن نسخه‌ای از خودمان که قادر به تفکر هم باشد، تبعات فراوانی دارد. فرض کنید شرکتی که برایش کار می‌کنید، دوقلوی دیجیتالی شما را استخدام کند؛ وقتی می‌تواند این دوقلو را رایگان به کار بگیرد، چرا باید به شما حقوق بدهد؟»

اندرلی معتقد است که مسائل مربوط به مالکیت دوقلوهای دیجیتالی از برجسته‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین سؤالات عصر حاضر به شمار می‌رود.

با توجه به آواتارهای موجود در پلتفرم‌هایی همچون متا، می‌توان گفت که مسیر خلق دوقلوهای دیجیتالی برای انسان‌ها آغاز شده است؛ اما این آواتارها در حال حاضر خشک و ابتدایی هستند. برای مثال، در پلتفرم متا، می‌توانید چهره‌ای شبیه به خودتان برای آواتارتان بسازید، اما فناوری به حدی پیشرفت نکرده است که بتوانید به او دست و پا بدهید.

یکی دیگر از گفته‌ها درباره دوقلوهای دیجیتالی، سخنان ساندرا واچر است. وی پژوهشگر ارشد هوش مصنوعی دانشگاه آکسفورد، با علم به جذابیت ایده‌ دوقلوهای دیجیتالی برای انسان‌ها، خاطرنشان می‌کند: «درست است که این فناوری‌ها یادآور رمان‌های علمی-تخیلی هستند، اما باید به یاد داشته باشیم که محدودیت‌ها و فناوری‌های کنونی، جلوی تحقق این ایده را گرفته‌اند.»

واچر ادامه می‌دهد: «بحث بر سر طبیعت و تربیت از قدیمی‌ترین مباحث تاریخ است. موفقیت در مدرسه، ابتلا به بیماری، یا ارتکاب جرم هم به شانس بستگی دارد و هم به خانواده، دوستان، طبقه اجتماعی-اقتصادی و محیط زندگی؛ البته انتخاب‌های شخصی هم تأثیر مهمی بر این مسائل دارند. هوش مصنوعی هنوز قادر به پیش‌بینی کامل این رویدادهای اجتماعی و پیچیده نیست. به همین دلیل، حتی اگر درک سراسر زندگی یک نفر و مدلسازی آن امکان‌پذیر باشد، تا تحقق آن هنوز راهی بسیار طولانی پیش رو داریم.»

کاربردهای دوقلوهای دیجیتالی

در حال حاضر، کاربردهای دوقلوهای دیجیتالی در حوزه‌های متنوع، از جمله طراحی محصول، توزیع و برنامه‌ریزی شهری، متنوع است. به عنوان مثال، در مسابقات فرمول یک، تیم‌های McLaren و Red Bull دوقلوی دیجیتال از ماشین‌های مسابقه‌شان ساخته‌اند.

در همین حال، DHL، از بزرگ‌ترین شرکت‌های حمل‌ونقل جهان، نقشه‌ دیجیتالی از انبار و زنجیره‌های تأمین خود تهیه کرده است، تا بازدهی‌اش را افزایش دهد.

از سوی دیگر، شهرها هم روز به روز به دنیای دیجیتال نزدیک می‌شوند. برای مثال، شانگهای و سنگاپور دوقلوهای دیجیتالی دارند که هدف‌شان، ارتقای طراحی و عملیات‌های ساخت‌وساز، سیستم حمل‌ونقل و خیابان‌ها بوده است. یکی از کاربردهای دوقلوهای دیجیتالی سنگاپور کمک به مسیریابی شهروندان است، به‌نحوی که آن‌ها را از نواحی آلوده دور نگه دارد. به علاوه، این فناوری محل مناسب برای زیرساخت‌های جدید، همچون مسیرهای زیرزمینی را نیز پیشنهاد می‌دهد. در خاورمیانه هم شهرهای جدید فیزیکی و دیجیتال پا‌به‌پای هم ساخته می‌شوند.

به گزارش شرکت نرم‌افزاری فرانسوی به نام Dassault Systems، هزاران شرکت به‌تازگی به فناوری دوقلوی دیجیتالی علاقه‌مند شده‌اند. این شرکت تاکنون به یک شرکت ارائه‌دهنده محصولات مراقبت از مو کمک کرده است، تا به جای استفاده از پروتوتایپینگ در دنیای واقعی، بطری‌های شامپو را به صورت دیجیتال طراحی کند و بدین ترتیب، میزان ضایعات و منابع هدررفته را کاهش دهد.

Dassault Systems امکان طراحی پروژه‌های آینده‌نگرانه، همچون خودروهای پرنده را برای شرکت‌های دیگر نیز فراهم آورده است. این پروژه‌ها پروتوتایپ فیزیکی هم دارند، اما اصلاح همین پروتوتایپ در فضای دیجیتال انجام می‌شود. مهم‌ترین کاربردهای دوقلوهای دیجیتالی را می‌توان مربوط به حوزه بهداشت و درمان دانست.

دوقلوهای دیجیتالی در حوزه بهداشت و درمان

در خصوص دوقلوهای دیجیتالی در حوزه بهداشت و درمان، شرکت Dassault Systems، طی پروژه Living Heart، مدل مجازی دقیقی از قلب انسان‌ ساخته است که با قابلیت آزمایش و تحلیل، به جراحان اجازه می‌دهد سناریوهای گوناگون برای درمان قلب را اجرا کرده و رویه‌ها و دستگاه‌های پزشکی مختلف را به آزمایش بگذارند.

بنیان‌گذار این پروژه دکتر استیو لیواین است که دلایل شخصی، بیماری قلبی مادرزادی دخترش، او را به این سو به پیش رانده است. در حال حاضر، بیمارستان کودکان بوستون از این فناوری برای نگاشت شرایط قلبی بیماران استفاده می‌کند. در بیمارستان Great Ormond Street لندن نیز گروهی از مهندسان با درمانگران همکاری دارند، تا با آزمایش دستگاه‌های جدید با تکیه بر فناوری مذکور، به کودکان مبتلا به بیماری‌های قلبی صعب‌العلاج و نادر کمک کنند.

به گفته‌ سورین ترویله، رئیس روابط بین‌الملل شرکت Dassault Systems، ساخت دوقلوی دیجیتال قلب نیاز به آزمایش روی حیوانات را که همواره یکی از بحث‌برانگیزترین جنبه‌های پژوهش‌های علمی بوده است، به شدت کاهش می‌دهد. شرکت قصد دارد دوقلوهای دیجیتالی در حوزه بهداشت و درمان را گسترش دهد و اعضای دیگر بدن، از جمله چشم و مغز را هم بسازد.

ترویله می‌گوید: «جایی می‌رسد که همگی یک دوقلوی دیجیتال داشته باشیم. استفاده از این فناوری در حوزه پزشکی بدین معنی است که می‌توانیم درمان‌های پیشگرانه را گسترش دهیم و خدمات درمانی را شخصی‌سازی کنیم.»

دوقلوهای دیجیتالی از کل زمین

با این حال، آنچه از ساخت دوقلوی دیجیتالی برای اعضای بدن هم بلندپروازانه‌تر است، ساخت دوقلوهای دیجیتالی از کل زمین است. Nvidia، شرکت نرم‌افزاری آمریکایی، پلتفرمی به نام Omniverse راه‌اندازی کرده است که هدفش، خلق جهان‌های مجازی و دوقلوهای دیجیتالی است. این شرکت قصد دارد با تکیه بر تصاویر دقیق و با رزولوشن بالا از سطح کره زمین، همزاد دیجیتالی برای زمین بیافریند.

این پروژه که Earth-2 نام گرفته است، مدل‌های یادگیری عمیق و شبکه‌های عصبی را تلفیق کرده است، تا محیط‌های فیزیکی را در فضای دیجیتال بازآفرینی کرده و راهکاری برای تغییرات جوی بیابد.

در مارس سال جاری، کمیسیون اروپا به همراه آژانس فضایی اروپا و چندین سازمان دیگر، برنامه‌های خود در راستای خلق دوقلوهای دیجیتالی از کل زمین را رسماً تحت عنوان پروژه Destination Earth، اعلام کرد.

امید بر این است که تا انتهای سال 2024، داده‌های کافی (به‌دست‌آمده از مشاهدات لحظه‌ای و شبیه‌سازی‌) موردنیاز برای خلق دوقلوهای دیجیتالی را در دست داشته باشیم، تا بتوانیم به بلایای طبیعی همچون سیل، خشکسالی، امواج گرما، زلزله، آتشفشان و سونامی رسیدگی کنیم و با تدوین برنامه‌هایی عینی و مستحکم، جان افراد را نجات دهیم.

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید