دکتر علی رسولی زاده در مصاحبه با رادیو اقتصاد: هوش مصنوعی تحریم‌بردار نیست
تیم تحریریه- ۲۲ شهریور ۱۴۰۰
دکتر علی رسولی زاده، کارآفرین برتر ملی و یکی از فعالین حوزه فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی، مهمان برنامه شب آفتابی بود. این برنامه شنبه هر هفته از شبکه رادیویی اقتصاد پخش می‌شود و با کارآفرینان برتر گفتگو می‌کند. در این مطلب قرار است به خلاصه‌ای از گفتگو با او بپردازیم.
قدم اول
مدیرعامل پارت دانش‌بنیان در خصوص شروع فرایند کاری‌شان توضیح داد: «فرایند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در کشور مشکلات خاص خود را دارد و زمان‌بر هم هست. به غیر از نهادها و سازمان‌ها، مردم نیز در سوی دیگر، برای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی اطلاعات کافی ندارند. مثلا، در موضوع سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی برای آیندهٔ خود و فرزندان‌شان، سردرگم‌اند و نمی‌دانند کجا و چطور سرمایه‌گذاری کنند. همه این‌ها نیازمند اطلاعات و داده ها در موقعیت کنونی و احتمالات آینده است. ما با مشاهدهٔ این فقدان و البته ضرورت رفع آن، سعی کردیم آینده را به شکلی شفاف‌تر به مردم نشان دهیم. این دغدغۀ اصلی ما در شروع فعالیت در حدود هفت سال پیش است. لذا مجموعه‌ای دانش‌بنیان را تأسیس کردیم که با اتکا به فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی، دستیار هوشمند اقتصادی مردم باشد.»
تعریف هوش مصنوعی
دکتر علی رسولی زاده در توصیف هوش مصنوعی گفت: «در واقع هوش مصنوعی یکی از مهم‌ترین فناوری‌های روز دنیا است و از آن‌جا که فناوری نرم و مبتنی بر نیروی متخصص انسانی است، تحریم‌بردار نیست. از چند سال پیش که مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت را ایجاد کردیم تاکنون، موفق شده‌ایم بزرگ‌ترین تیم تحقیقاتی هوش مصنوعی کشور را ایجاد کنیم که با بیش از صد و پنجاه نیروی متخصص در حوزهٔ سرویس‌های هوش مصنوعی فعالیت می‌کند. برای مثال، سامانهٔ «سهند» که یک سامانهٔ هوشمند ناوبری پهباد است، یکی از سامانه‌های هوشمند اجزا و پیاده‌سازی شده در این مجموعه است.»
وی در ادامه درخصوص بزرگ ترین شرکت هوش مصنوعی ایران گفت: «همچنین، در حوزه‌های مختلف بینایی ماشین، پردازش تصویر، پردازش ویدئو، پردازش گفتار و زبان طبیعی و داده‌کاوی اقدامات متعددی صورت گرفته است. در مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت همچنین سعی کرده‌ایم اکوسیستم هوش مصنوعی را که کمک می‌کند انسان راهکارها و ساختار خود را به ماشین یاد بدهد و کامپیوترها مثل انسان فکر کنند و تصمیم بگیرند، پیاده‌سازی کنیم. خوشبختانه این اقدام موفقیت‌آمیز بوده و توانستیم بزرگ‌ترین مجموعهٔ هوش مصنوعی خاورمیانه را ایجاد کنیم و همان طور که اشاره کردم، مجموعه‌های بسیاری در کشور از خدمات هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.»
مواجهه به کرونا
دکتر علی رسولی زاده در خصوص عملکردشان در هنگام همه‌گیری کرونا هم توضیح داد: «در سال گذشته و در شرایطی که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده بود، تلاش کردیم مراجعه‌های حضوری را به حداقل کاهش دهیم و صف‌های حضوری تا جای ممکن حذف شوند. در این میان، یکی از مهم‌ترین مسائل، احراز هویت بود. تا پیش از این تقریباً تمام این فرایند باید به صورت حضوری انجام می‌شد تا مشخص شود کسی که قصد دریافت خدمات دارد، کیست و آن خدمات واقعاً به خود شخص ارائه می‌شود.»
او این‌طور ادامه داد: «پس از طرح این مسئله که سلامت و جان مردم را تهدید می‌کرد، ما فعالیت شبانه‌روزی را شروع کردیم و به مدت پنج روز بیش از چند صد نفر از کارمندان ما تمام‌وقت کار کردند تا موفق شدند با استفاده از سرویس‌های مختلف هوش مصنوعی، احراز هویت غیرحضوری هوش مصنوعی را پیاده‌سازی کنند. پس از اینکه این سامانه در بورس، قوهٔ قضاییه و بانک ارائه شد، بیش از شش میلیون نفر با استفاده از این سامانه احراز هویت شدند و خدمات دریافت کردند. در روزهای ابتدای رونمایی این سامانه، روزانه چند صد هزار نفر از این سامانه بازدید کردند و سامانه بدون بروز هرگونه اختلالی به کارش ادامه داد.»
جامعه هدف
او درباره جامعه هدفی که می‌توانند از خدماتشان بهره‌مند شوند، گفت: «جامعه هدف ما گروه خاصی نیست و وظیفه ما کمک به مردم در تصمیم‌گیری‌های مالی است. سامانه سیگنال با نزدیک به هفت میلیون بار نصب، بیشترین مراجعات مردمی را داشته است. افراد با مراجعه به این سامانه در حوزه‌های مختلفی مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری، طلا و ارز اطلاعات کسب می‌کنند و با چشم باز انتخاب و سرمایه‌گذاری می‌کنند. در واقع، در کنار در اختیار گذاشتن اطلاعات و به نوعی مشاوره، آموزش‌های متعددی نیز داده می‌بینند.»
دکتر علی رسولی زاده در ادامه گفت: «از دیگر مسائلی که در این مدت با آن روبه‌رو شدیم، میزان سواد مالی در کشور بود. در دنیا استانداردهای سواد مالی و استراتژی‌های مختلف سواد مالی وجود دارد و تمام افراد جامعه از دوران کودکی تا بزرگسالی آموزش می‌بینند. متأسفانه در کشور ما به اندازهٔ کافی به این موضوع اهمیت داده نمی‌شود. در نتیجه اقدامات گسترده‌ای در این زمینه انجام دادیم. تولید منابع و برنامه‌های آموزشی نیز از جمله کارهای انجام‌شده برای افزایش سواد مالی و آشنایی با این مفهوم بود. مخاطب این برنامه‌ها نیز از کودکان خردسال تا اقشار و سنین و مختلف جامعه هستند.»
وی در ادامه گفت: «برای مثال، تاکنون بیش از پنجاه جلد کتاب برای سنین پیش از دبستان و دورهٔ اول و دوم دبستان منتشر شده تا دانش‌آموزان با مباحث گوناگون سواد مالی مثل خرج و پس‌انداز، خرید، اعتبار، بدهی و کاریابی آشنایی پیدا کنند. حدود هفتاد جلد کتاب دیگر نیز در دست چاپ و انتشار است. مطمئنا اگر افراد در مسیر زندگی با چنین مفاهیمی آشنا شوند، آیندهٔ درخشانی دارند که در سطح کلان، کشور نیز از ثمره‌های آن بهره‌مند خواهد شد.»
جذب اعتبار
دکتر رسولی زاده همچنین از دیگر خدماتشان گفت: «مسئله دیگری که با آن روبه‌رو بودیم درخواست مردم برای جذب اعتبار بود. افراد در طول زندگی ممکن است بارها به فکر تأمین مالی برای برخی اقدامات باشند. اما این کار معمولاً به غیر از زمان‌بر بودن، دشوار هم هست. در حالی که این مسأله سال‌هاست با ابزاری به نام اعتبارسنجی در دنیا حل شده است. با این روش، افراد بدون توجه به داشته‌های مالی‌شان و با توجه به اطلاعات‌شان ارزیابی می‌شوند و لازم نیست برای دریافت هر وامی، وثیقه یا گواهی کسر از حقوق ارائه کنند. بلکه جایگاه اجتماعی یا شغل و اعتبار افراد است که محل توجه قرار می‌گیرد. ما در این زمینه وارد شدیم و با ایجاد ابزار اعتبارسنجی، تلاش کردیم در کسب اعتبار و تأمین مالی کسب‌وکارها کمک کنیم تا دیگر شاهد مشکلات پیشین نباشیم.»
او همچنین گفت: «خوشبختانه این کار نیز موفقیت‌آمیز بود و تاکنون بیشتر از سه میلیون نفر با وارد کردن اطلاعات در سامانهٔ اعتبارسنجی، خودارزیابی شده‌اند و تسهیلات دریافت کرده‌اند، آن هم بدون اینکه درگیر فرایند حضوری و زمان‌بر باشند. باید گفت که بانک‌ها نیز از این ابزار به خوبی استقبال کردند و به ویژه در سال‌های اخیر و با افزایش درخواست خدمات و البته بیماری کرونا، شاید مسائلی که سال‌ها پیش باید به آن‌ها توجه می‌شد، در مرکز توجه قرار گرفت. با این شرایط، افراد با استفاده از یکی از سامانه‌های ما، از طریق اعتبارسنجی بیشتر از سی هزار میلیارد تومان اعتبار دریافت کرده‌اند.»
حمایت
دکتر علی رسولی زاده معتقد است حمایت‌های خوبی از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌شود: «همواره یکی از دغدغه‌های اصلی کارآفرین‌ها تأمین مالی و دریافت تسهیلات بوده است. کاری که در کشور ما معمولاً سخت‌تر از بقیه کشورها است. البته با جدیت حاکمیت در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، به خصوص در معاونت علمی ریاست جمهوری و با در نظر گرفتن صندوق نوآوری و شکوفایی، این راه برای شرکت‌های دانش‌بنیان به سختی بقیه نیست.»
ایشان در ادامه گفت: «ما با توجه به تجربه‌های پیشین، سعی کردیم مخصوصا در گام‌های اول، تا جای ممکن با استفاده از چرخش خود کسبوکار، آن را تأمین مالی کنیم تا کسبوکار وابستگی کامل و چندانی به تأمین مالی از طریق وام نداشته باشد. بعد از گسترش کسبوکار و در زمان نیاز، حمایت‌های معاونت علمی ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی هم در این مسیر کمک زیادی کرد. در واقع، بهتر است کسب‌وکارهای نوپا زیاد به تسهیلات بانکی متکی نباشند. چون خود این تسهیلات و سودهای دریافتی بانک گاهی مشکلاتی برای آن‌ها به وجود خواهد آورد.»
دکتر علی رسولی زاده در خانواده
دکتر علی رسولی زاده در ادامه درباره زندگی شخصی‌اش و تاثیری که خانواده در فعالیت او داشته، صحبت کرد: «در خانواده پرجمعیت ده‌نفره‌مان من بزرگ‌ترین فرزند هستم. در تمام این سال‌ها تلاش‌های بسیار پدر و مادرم را دیده‌ام. آن‌ها شبانه‌روز تلاش می‌کردند تا خانواده‌ای با این تعداد فرزند را به درستی مدیریت کنند. دیدن پشتکار فراوان پدر و مادرم برای موفقیت فرزندان‌شان، اولین چراغ زندگی من بود که مسیر را برای من و بقیه روشن کرد تا متوجه شویم تلاش مداوم و خستگی‌ناپذیر، عامل اصلی موفقیت است. مسئله دیگر، طی کردن گام به گام مسیر است.»
ایشان در پایان گفت: «بسیاری از افراد می‌خواهند مسیر را در کوتاه‌ترین زمان طی کنند. این موضوع هم در رفتار پدر و مادرم دیده می‌شد که معتقد بودند کسب تجربه و حرکت گام به گام می‌تواند نتیجهٔ دلخواه را رقم بزند. از این رو و با توجه به شغل پدرم که فنی بود، ما هم هر گاه فرصتی پیش می‌آمد، در این زمینه مشغول شده و از آموزش‌های‌شان بهره‌مند می‌شدیم.»
جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید
