ساخت چت‌بات هوش مصنوعی برای مکالمه با درگذشتگان
تیم تحریریه- ۹ آبان ۱۴۰۱
مرگ، غیرقابل‌اجتناب است و همه در طول عمر خود با غم ازدست‌دادن عزیزان خود روبه‌رو می‌شوند. بسیاری از افراد با نگه‌داشتن خاطرات گذشته با این غم کنار می‌آیند. بااین‌حال، پیشرفت فناوری باعث شده است عده‌ای برای ارتباط با درگذشتگان به هوش مصنوعی روی بیاورند.
هوش مصنوعی مولد با بازآفرینی نسخه‌ای شبیه به افراد، راه‌های خلاقانه‌ای برای زنده نگه‌داشتن یادشان ارائه می‌دهد. سال گذشته، داستان مردی به نام باربو بر سر زبان‌ها افتاد که یک چت‌بات هوش مصنوعی مبتنی بر GPT-3 را با نوشته‌های همسر مرحومش آموزش داد، تا بتواند دوباره با او صحبت کند. تقلید نرم‌افزاری به این مرد کمک کرد، تا با مرگ همسرش کنار بیاید.
بعد از انتشار این خبر، مردم به سمت Project December، فناوری‌ای که باربو استفاده کرده بود، هجوم آوردند تا چت‌بات هوش مصنوعی مخصوص خود را بسازند. جیسون رورر، سازنده این نرم‌افزار، کد مدل را در طول همه‌گیری کرونا نوشت و بر این باور بود که شهروندان اینترنت حاضر خواهند بود با پرداخت 5 دلار، شخصیت فردی را که می‌خواهند با او گفت‌وگو کنند، بسازند. رورر در ابتدای پروژه فکر نمی‌کرد که مردم بخواهند از Project December برای شبیه‌سازی درگذشتگان خود استفاده کنند، اما حالا رورر این پروژه را دوباره کلید زده است تا اختصاصاً به‌عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط با درگذشتگان به کار برود و کاربران بتوانند با پرداخت تنها 10 دلار، چت‌باتی بسازند که از رفتار عزیزان‌شان که فوت کرده‌اند، تقلید کند.
رورر در مورد پروژه‌اش توضیح می‌دهد: «وقتی دیدم مردم چقدر به این کار تمایل دارند، تصمیم گرفتم خدمات ویژه همین کار را ارائه بدهم. می‌خواستم چیز بهتری برای مردم بسازم تا وقتی با تجربه دردناک ازدست‌دادن عزیزان‌شان روبه‌رو می‌شوند، از آن کمک بگیرند. ساخت چنین ابزار نوآورانه‌ای که قبلاً در فیلم‌های علمی-تخیلی می‌دیدیم، برای خود من هم شگفت‌آور است.» برای استفاده از این چت‌بات، کاربران ابتدا باید یک پرسشنامه در مورد فرد موردنظرشان پر کنند و اسم، سن، تفریحات، خاطرات و چندین واقعیت کلی در مورد او را وارد کنند. Project December با تکیه بر این اطلاعات، مکالماتی شخصی‌سازی شده‌تر تولید می‌کند. نرم‌افزار فعلی مجهز به مدل زبانی آزمایشگاه AI21 است، چون OpenAI بنا به دلایل امنیتی، دسترسی رورر به GPT-3 را قطع کرده است.
مردم معمولاً از روی کنجکاوی به سراغ Project December می‌روند و از این میان، کسانی که تجربه مثبتی داشته‌اند به استفاده از آن ادامه می‌دهند. به گفته یکی از کاربران، کار با این چت‌بات نتایج مختلفی به همراه دارد. وی گزارش داده است: «من این چت‌بات هوش مصنوعی را روی افراد مختلف، از مادربزرگم گرفته تا استیو جابز، امتحان کرده‌ام. مکالمات تولیدشده بسته به مقصود کاربر می‌توانند خنده‌دار، ترسناک، عجیب یا روحانی باشند یا حتی حالت درمانی بگیرند. کار با این چت‌بات شبیه به نجوم‌شناسی است، وقتی به ستاره‌ها نگاه می‌کنیم تا خودمان را پیدا کنیم.» این کاربر می‌گوید که شاید حتی مکالمه‌ای با خود آینده‌اش که فوت کرده است، مدلسازی کند.
آیا استفاده از هوش مصنوعی برای شبیه‌سازی درگذشتگان صنعت رو به رشدی است؟
احساسات مربوط به کاربرد هوش مصنوعی برای احضار و شبیه‌سازی درگذشتگان پدیده‌ای پیچیده است. کاربردهایی همچون استفاده از شبکه‌های مولد تخاصمی برای رنگ‌دار کردن عکس‌های قدیمی، بی‌آزار هستند و به کسی ضرر نمی‌رسانند. ابزارهایی همچون Deep Nostalgia از MyHeritage یک گام فراتر رفتند و به عکس‌ها جان بخشیدند تا افراد حاضر در آن‌ها بتوانند پلک یا لبخند بزنند. چنین فناوری‌ای می‌تواند احساس ناخوشایند و عجیبی به کاربران بدهد. یکی از کاربران Deep Nostalgia گفته است: «برخی از مردم عاشق این قابلیت هستند و عده‌ای هم آن را ترسناک می‌دانند. درکل نمی‌توان نسبت به Deep Nostalgia بی‌تفاوت بود. این فناوری برای کاربردهای نوستالژیک و برگرداندن نسل‌های گذشته به زندگی خلق شده است.»
هوش مصنوعی می‌تواند درگذشتگان را از طریق انواع داده‌ها، از قبیل صدا و ویدئو، به زندگی برگرداند. برای مثال، آمازون با معرفی قابلیت تقلید صدای دستیار دیجیتالی‌اش، الکسا، بحث داغی به راه انداخت. در رویداد سالانه آمازون به نام re:MARS، ویدئویی به نمایش گذاشته شد که در آن کودکی از الکسا می‌پرسد «میشه مامان‌بزرگ این داستان رو برام بخونه؟» و الکسا از صدای مادربزرگش تقلید می‌کند. روهیت پراساد، متخصص ارشد هوش مصنوعی الکسا، معتقد است که شخصی‌سازی فناوری به اعتمادسازی بین انسان‌ها و ماشین‌ها کمک می‌کند. به گفته وی، این امر از آن‌جایی اهمیت ویژه می‌یابد که افراد زیادی عزیزان‌شان را طی همه‌گیری از دست دادند. از گفته‌های پراساد می‌توان این‌طور برداشت کرد که چت‌بات هوش مصنوعی الکسا می‌تواند با تقلید درگذشتگان، گفت‌وگو با آن‌ها را شبیه‌سازی کند. این فناوری مورد انتقادات فراوانی قرار گرفته است و معلوم نیست آمازون به‌صورت عمومی منتشرش کند. سخنگوی آمازون گفته است که فعلاً اعلانیه‌ای در مورد قابلیت‌های جدید و انتشارشان ندارند.
وی اضافه کرده است: «شخصی‌سازی صدای الکسا یکی از خواسته‌های مشتریان است و به آن‌ها اجازه می‌دهد تجارب بسیار خوشایندی رقم بزنند. در حال حاضر، درتلاشیم تا فناوری زیربنایی آن‌چه در re:MARS به نمایش گذاشتیم را تقویت کنیم. ما می‌خواهیم آن چیزی را ارائه بدهیم که مشتریان‌مان را خوشحال می‌کند و در عین حال، موارد امنیتی را رعایت کنیم تا جلوی هرگونه سوءاستفاده احتمالی را بگیریم.» چندی پیش، شرکت StoryFile نیز با تولید ویدئویی از مارینا اسمیت، بازمانده هولوکاست، در مراسم ترحیمش، سرتیتر خبرها را به خود اختصاص داد. الگوریتم‌های یادگیری ماشینی چند مورد از پیام‌های ویدئویی که قبلاً از اسمیت ضبط شده بودند را انتخاب کرد تا در پاسخ به سؤالات مهمانان حاضر در مجلس پخش کند.
اهدای زندگی مجدد به درگذشتگان با استفاده از الگوریتم‌ها در نگاه اول ترسناک و عجیب به نظر می‌رسد، اما برای برخی افراد، فرصت کنارآمدن با ازدست‌دادن عزیزان‌شان را فراهم می‌آورد. یکی از کاربران Project December گفته است که به‌ندرت در مورد استفاده از این فناوری به دیگران چیزی می‌گوید، چون در حال حاضر کار نابهنجاری به نظر می‌رسد. اما همین کاربر هم با اشاره به امکان گفت‌وگو با عزیزانش و یادآوری خاطرات قدیمی، به قابلیت درمانی این چت‌بات هوش مصنوعی پرداخت.
جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید
