هوش مصنوعی؛ انقلابی در بازی‌سازی یا تهدیدی برای خلاقیت؟
پریسا سلامتی- ۱۱ آذر ۱۴۰۳
هوش مصنوعی (AI) یکی از بزرگ‌ترین تحولات قرن اخیر است که به‌تدریج به تمام صنایع نفوذ کرده است. اما در صنعت بازی‌های ویدئویی، این فناوری چه نقشی ایفا می‌کند؟ آیا ابزاری است برای ارتقای خلاقیت و کاهش هزینه‌ها یا تهدیدی است که موقعیت‌های شغلی را از بین می‌برد؟
«کسری کریمی‌طار»، روزنامه‌نگار و منتقد بازی‌های ویدئویی، در گفت‌وگویی جذاب و بی‌پرده از فرصت‌ها و چالش‌های این فناوری در این صنعت می‌گوید.
از تعریف هوش مصنوعی تا کاربرد آن در بازی‌سازی
کریمی‌طار بحث را با توضیح درباره تعریف دوگانه هوش مصنوعی در صنعت بازی آغاز کرد: «دو نوع نگاه به AI در بازی‌سازی وجود دارد. یکی از گذشته در طراحی تعاملات شخصیت‌ها و رفتارهای پیچیده هوش مصنوعی استفاده می‌شد، مثل دشمنانی که رفتارهای واقع‌گرایانه‌تری دارند. اما تعریف جدیدتر به ابزاری برمی‌گردد که در فرایند تولید به تیم‌های سازنده کمک می‌کند؛ مثلاً در طراحی هنری، داستان‌نویسی، یا حتی دیالوگ‌پردازی.»
او با اشاره به اهمیت استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در تیم‌های بازی‌سازی گفت: «یک بازی بلاک‌باستر ممکن است سال‌ها زمان ببرد و صدها میلیون دلار هزینه داشته باشد. شرکت‌ها دنبال راهی هستند تا این روند طولانی را کوتاه‌تر کنند. اینجاست که AI وارد میدان می‌شود و مثلاً به جای یک تیم بزرگ طراحی، می‌تواند طراحی محیط یا مدل‌های سه‌بعدی را با هزینه و زمان کمتری انجام دهد.»
چرا مخاطبان به هوش مصنوعی واکنش منفی دارند؟
یکی از مسائل جالب‌توجه، واکنش مخاطبان بازی‌های ویدئویی نسبت به استفاده از هوش مصنوعی است. کریمی‌طار معتقد است که بسیاری از گیمرها نسبت به این موضوع رویکرد منفی دارند: «مخاطبان بازی، تکنولوژی‌دوست هستند اما وقتی حس کنند که هوش مصنوعی جایگزین خلاقیت انسانی شده، واکنش منفی نشان می‌دهند. مثلاً اگر بفهمند بخشی از بازی مثل داستان یا طراحی هنری توسط AI انجام شده، گاهی حس می‌کنند محصول نهایی بی‌روح یا سطحی است.»
او مثالی از بازی‌هایی آورد که به دلیل استفاده از هوش مصنوعی در طراحی، مورد انتقاد شدید قرار گرفته‌اند: «شرکت‌هایی بوده‌اند که از هوش مصنوعی برای طراحی پوستر یا محیط بازی استفاده کرده‌اند. برخی گیمرها این کار را خیانت به خلاقیت می‌دانند. البته این موضوع همیشه به این شدت نیست؛ برخی پروژه‌ها به دلیل کیفیت بالا یا نوآوری استقبال شده‌اند.»
تأثیر هوش مصنوعی بر موقعیت‌های شغلی
یکی دیگر از ابعاد بحث‌برانگیز AI، تأثیر آن بر موقعیت‌های شغلی در صنعت بازی است. کریمی‌طار در این‌باره می‌گوید: «یکی از نگرانی‌های اصلی، کاهش فرصت‌های شغلی است. تیم‌های بازی‌سازی که قبلاً صدها نفر بودند، ممکن است در آینده با تیم‌های کوچک‌تر اما مجهز به ابزارهای هوش مصنوعی کار کنند. این یعنی نیروی کار انسانی کمتر موردنیاز خواهد بود.»
او با اشاره به آمارهایی از اخراج نیروها در سال‌های اخیر گفت: «از سال گذشته، تعداد زیادی از طراحان و نویسندگان هنری به دلیل ورود ابزارهای AI از کار بیکار شدند. این روند هنوز در حال گسترش است و شرکت‌ها به دنبال کاهش هزینه‌ها هستند.»
فرصت‌ها و چالش‌های استفاده از AI
کریمی‌طار با تأکید بر نقش مثبت هوش مصنوعی در برخی زمینه‌ها گفت: «AI می‌تواند زمان توسعه را کوتاه کند و به تیم‌های کوچک‌تر اجازه دهد تا بازی‌های بزرگ تولید کنند. این ابزارها همچنین امکان تولید محتواهای جدید و نوآورانه را فراهم می‌کنند، به‌ویژه در بخش‌هایی مثل طراحی محیط‌های پیچیده یا شبیه‌سازی رفتارهای انسانی.»
اما او هشدار داد که نباید از AI به‌عنوان جایگزین کامل نیروی انسانی استفاده کرد: «هوش مصنوعی به تنهایی نمی‌تواند کیفیتی را ارائه دهد که انسان قادر به خلق آن است. خلاقیت انسانی هنوز نقشی حیاتی در صنعت بازی دارد و این چیزی است که AI نمی‌تواند جایگزین آن شود.»
آیا AI آینده بازی‌سازی را متحول می‌کند؟
در پاسخ به این پرسش که آیا روزی هوش مصنوعی می‌تواند صفر تا صد یک بازی را تولید کند، کریمی‌طار چنین پاسخ داد: « اینکه صفر تا صد را به عهده بگیرد، به این زودی بعید به نظر می‌رسد. بازی‌های بزرگ نیاز به هماهنگی پیچیده‌ای میان بخش‌های مختلف دارند؛ از طراحی هنری گرفته تا داستان‌پردازی و برنامه‌نویسی. AI می‌تواند در برخی از این بخش‌ها کمک کند، اما اینکه به طور کامل یک بازی باکیفیت بسازد، هنوز امکان‌پذیر نیست.»
او با اشاره به سختی‌های استفاده از AI در بازی گفت: «توسعه بازی بسیار پیچیده‌تر از ساخت یک فیلم یا انیمیشن است. هرچند ابزارهای AI روزبه‌روز پیشرفته‌تر می‌شوند، اما همچنان وابستگی به خلاقیت و هماهنگی انسانی وجود دارد.»
آینده شغلی بازی‌سازان و تأثیر ابزارهای جدید
کریمی‌طار درباره چشم‌انداز آینده شغلی بازی‌سازان گفت: «نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چند درصد از تیم‌های بازی‌سازی در آینده کوچک‌تر خواهند شد. اما مطمئناً استفاده از هوش مصنوعی تیم‌های توسعه را کارآمدتر می‌کند. تیمی که امروز سیصد نفر دارد، ممکن است پنج سال بعد با صد نفر همان کار را انجام دهد.»
او افزود: «این روند برای کسانی که خلاقیت‌شان محور اصلی کارشان است، تهدیدی جدی نیست. اما افرادی که کارهای روتین انجام می‌دهند، ممکن است با کاهش تقاضا روبه‌رو شوند.»
در پایان، کریمی‌طار تأکید کرد که هوش مصنوعی باید به‌عنوان ابزاری برای پیشرفت، نه جایگزینی برای انسان، دیده شود: «صنعت بازی بدون AI پیش نمی‌رود. این ابزار بخشی از جریان توسعه است. اما باید مراقب باشیم که چطور از آن استفاده کنیم تا خلاقیت انسانی حفظ شود و محصول نهایی همچنان روح و اصالت خود را داشته باشد.»
او در انتها افزود: «هوش مصنوعی نمی‌تواند صنعت بازی را از خلاقیت انسانی بی‌نیاز کند. اما قطعاً می‌تواند به ابزاری قدرتمند برای گسترش مرزهای این صنعت تبدیل شود.»
