هوش مصنوعی، برقِ عصر جدید سازمان‌هاست
پریسا سلامتی- ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
«محمدحسین واقف»، از پژوهشگران و سخنرانان حوزه تحول دیجیتال، در سخنرانی خود در نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۵ با موضوع «آینده سازمان‌ها در عصر هوش مصنوعی»، گفت: «تا چند سال آینده، هوش مصنوعی نقشی شبیه برق خواهد داشت؛ تصور سازمانی بدون آن ممکن نیست.» او با نگاهی آینده‌نگر، سازمان‌ها را به بازاندیشی در ساختار، مهارت‌ها و فناوری دعوت کرد.
آیا آماده‌ایم هوش مصنوعی را به‌عنوان «شریک تجاری» بپذیریم؟
واقف معتقد است که هوش مصنوعی به‌زودی جایگاهی معادل برق در صنعت و اقتصاد پیدا می‌کند: «همان‌طور که امروز نمی‌توانیم سازمانی را بدون برق تصور کنیم، تا کمتر از ۵ سال دیگر تصور سازمانی بدون هوش مصنوعی هم ممکن نخواهد بود. این یک تحول اجتناب‌ناپذیر است، نه انتخاب.»
او با اشاره به سرمایه‌گذاری جهانی در این حوزه گفت: «سال گذشته ۱۱۰ میلیارد دلار در هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری شد و امسال این عدد به ۲۴۳ میلیارد دلار می‌رسد. سازمان‌هایی که امروز هوش مصنوعی را جدی نمی‌گیرند، مثل شرکت‌هایی هستند که برق را دیر پذیرفتند.»
کارکنان استراتژی خلق می‌کنند، نه فقط اجرا
واقف آینده سازمان را ترکیبی از انسان، فرآیند و ابزار هوشمند می‌داند:
«کارکنان دیگر صرفاً مجری نیستند؛ تبدیل به خالقان استراتژی می‌شوند. مدرنا در سال گذشته، ۶۰۰۰ کارمند خود را به مدت ۲۰ ساعت آموزش داد. نتیجه؟ آن‌ها ۹۰۰ تیم ساختند که با کمک AI، زمان تعیین دوز دارو را از چند هفته به ۳ دقیقه کاهش دادند.»
به گفته واقف، کارکنان کم‌مهارت تا ۴۳٪ بهبود عملکرد نشان داده‌اند: «AI شکاف مهارتی را پر می‌کند. دسترسی به مهارت‌ها دموکراتیک شده است. حالا حتی افراد با مهارت پایین‌تر هم می‌توانند عملکردی مشابه متخصصان داشته باشند.»
تحول در ساختار: حذف سطوح میانی، تقویت استقلال تیم‌ها
واقف پیش‌بینی می‌کند که سطوح میانی سازمانی به‌تدریج حذف خواهند شد:
«با کاهش ۲۰ درصدی نیاز به نظارت مستقیم، تیم‌ها استقلال بیشتری پیدا می‌کنند. یک مدیر حالا می‌تواند دامنه وسیع‌تری را مدیریت کند. ساختارها شبکه‌ای‌تر می‌شوند و تصمیم‌گیری سریع‌تر خواهد بود.»
واقف مثال‌هایی از تحول فرآیندها با AI ارائه داد: «در شرکت PTC، سیستم سفارش با کمک هوش مصنوعی نرخ رد سفارش را از ۳۰٪ به ۴٪ کاهش داد. تیم‌های امنیتی هم ۲۳٪ سریع‌تر و ۷٪ دقیق‌تر عمل می‌کنند. منابع آزاد شده حالا به نوآوری اختصاص می‌یابد، نه صرفاً بهره‌وری.»
فناوری که خودش یاد می‌گیرد و اصلاح می‌کند
او افزود: «AI دیگر فقط یک ابزار نیست، خودش یادگیرنده است. مثل پروژه‌ای که بدون دخالت انسان، با اسکن هزاران مقاله، متریالی جدید و دوستدار محیط زیست تولید کرد. یا مایکروسافت که سرعت تصمیم‌گیری‌اش را تا ۸۰٪ افزایش داده.»
واقف در پایان، با اشاره به چالش‌های جدی این تحول گفت: «فقط ۳٪ از مدل‌های AI سودآور هستند. بیش از ۶۰٪ سازمان‌ها نگران محرمانگی داده‌ها هستند. چارچوب‌های اخلاقی جدی و آموزش گسترده‌ی تیم‌ها، دو نیاز حیاتی آینده هستند.»
AI مزیت رقابتی نیست، شرط بقاست
واقف تاکید کرد: «دیگر AI مزیت رقابتی نیست، بلکه یک الزام برای بقاست. اگر سازمانی از AI استفاده نکند، مثل شرکتی‌ست که برق ندارد. باید از پروژه‌های کوچک شروع کنیم، آموزش بدهیم و تیم‌ها را برای هم‌افزایی تجهیز کنیم.»
