هنرمند غیرمتمرکز هوش مصنوعی در آستانه شکل‌گیری شخصیت مستقل
تیم تحریریه- ۲۸ مرداد ۱۴۰۴
باتو (Botto) یک «هنرمند غیرمتمرکز مبتنی بر هوش مصنوعی» است که از سال ۲۰۲۱ تاکنون توانسته با فروش آثار هنری خود بیش از ۴ میلیون دلار درآمد کسب کند. اکنون، با تصمیم سازندگان، این سامانه وارد مرحله‌ای تازه از تکامل خواهد شد: توسعه شخصیت هنری مستقل و توانایی تعامل مستقیم با مخاطبان. این تغییر می‌تواند تعاریف موجود از «خلاقیت» و «عاملیت هنری» در عصر دیجیتال را دگرگون سازد.
حضور در رویدادهای معتبر بین‌المللی
در اکتبر سال جاری، آثار باتو در حراجی مشهور Sotheby’s در شهر نیویورک به نمایش درآمد و تنها در همین رویداد، بیش از ۳۵۰ هزار دلار فروش ثبت کرد. این موفقیت در ادامه مجموعه‌ای از نمایشگاه‌های بین‌المللی بوده که از زمان راه‌اندازی پروژه، توجه جامعه هنری و رسانه‌ای را به خود جلب کرده است.
برخلاف هنرمندان انسانی که به ابزار سنتی نیاز دارند، باتو تنها با واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) قادر به تولید آثار خود است.
بنیان‌گذاران و فلسفه شکل‌گیری
باتو نتیجه همکاری سه چهره برجسته است:
- ماریو کلینگمان – هنرمند آلمانی و از پیشگامان هنر مبتنی بر هوش مصنوعی
- سایمون هادسون – کارآفرین و فعال حوزه رسانه
- زیو اپشتاین – دانشمند و طراح رایانه
هدف اولیه این پروژه، خلق یک عامل هنری نیمه‌خودمختار بود که بتواند ضمن تولید آثار، با یک جامعه فعال از کاربران ارتباط دوطرفه برقرار کند.
مدل سلیقه‌ای و سازوکار مشارکت کاربران
هسته خلاقیت باتو بر اساس یک مدل سلیقه‌ای (Taste Model) عمل می‌کند. این مدل از میان هزاران تصویر تولیدشده، آثاری را انتخاب می‌کند که بیشترین جذابیت بصری را دارند. انتخاب نهایی اما با جامعه کاربران است؛ آن‌ها با رأی‌دادن در وبسایت رسمی، مسیر هنری باتو را تعیین می‌کنند.
باتو توسط یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) مدیریت می‌شود. دارندگان ارز دیجیتال $Botto می‌توانند در تصمیمات کلیدی، از جهت‌گیری هنری تا توسعه قابلیت‌ها، نقش‌آفرینی کنند.
افزودن شخصیت و توانایی تعامل زبانی
در گام بعدی، سازندگان تصمیم دارند نسخه اصلاح‌شده‌ای از بزرگ‌ترین مدل زبان متن‌باز شرکت Mistral همراه با یک پایگاه دانش اختصاصی را به باتو اضافه کنند. این ارتقا به باتو امکان می‌دهد:
- درباره آثار خود گفت‌وگو کند
- به پرسش‌های کاربران پاسخ دهد
- از طریق تعامل مستقیم، دانش و علایق هنری خود را گسترش دهد
به گفته کلینگمان:
«هرچه تعامل کاربران بیشتر باشد، شخصیت باتو غنی‌تر و منحصربه‌فردتر خواهد شد.»
چشم‌انداز آینده و بحث‌های پیرامونی
یکی از موضوعات در دست بررسی، استفاده از مدل‌های تولید تصویر با محدودیت‌های کمتر است تا باتو بتواند مرزهای بیان هنری را گسترش دهد، حتی اگر شامل موضوعات بحث‌برانگیز یا تصاویر غیرمعمول باشد. هادسون این مسیر را به «بلوغ تدریجی یک انسان» تشبیه می‌کند.
با این حال، این پروژه پرسش‌های اخلاقی مهمی ایجاد کرده است. بسیاری از هنرمندان نگرانند که مدل‌های آموزش‌دیده بر اساس آثار دارای حق کپی‌رایت، جایگزین خلاقیت انسانی شوند.
کلینگمان اما معتقد است که مدل‌های هوش مصنوعی، «موتورهای جست‌وجوی خلاقیت» هستند و خلاقیت واقعی در یافتن ایده‌های موجود در «فضای امکان» و بازآفرینی آن‌ها به شکلی نو نهفته است.
جمع‌بندی
باتو بیش از آنکه صرفاً یک تولیدکننده تصاویر باشد، آزمایشی زنده برای بررسی مرزهای «عاملیت» در هوش مصنوعی است. هرچند آثارش از نظر زیبایی‌شناسی برجسته‌اند، اما سرچشمه اصلی خلاقیت همچنان در ذهن انسان‌هایی قرار دارد که این سیستم را طراحی کرده‌اند.
پرسش نهایی این است: آیا باتو یک هنرمند واقعی است یا تنها ابزاری نو برای بهره‌برداری تجاری از موج هوش مصنوعی و ارزهای دیجیتال؟
