اجاره آپارتمان در سانفرانسیسکو در عصر هوش مصنوعی؟
پس از آنکه استارتآپ هوش مصنوعی «کلوئلی» (Cluely) متعلق به «روی لی» در بهار امسال موفق به جذب ۵.۳ میلیون دلار سرمایه خطرپذیر شد، او دست به اقدامی بزرگ در بازار املاک سانفرانسیسکو زد.
در ماه مه، شرکت کلوئلی هشت واحد آپارتمانی را برای کارکنان خود در یک مجتمع لوکسِ تازهساز اجاره کرد؛ جایی که اجارهبها از ماهی ۳۰۰۰ دلار آغاز میشود و برای واحدهای پنتهاوس به ماهی ۱۲۰۰۰ دلار میرسد. این مجتمع تنها یک دقیقه پیادهروی تا دفتر مرکزی شرکت در محله «ساوت آو مارکت» (South of Market) فاصله دارد. این آپارتمانها ترکیبی از واحدهای یکخوابه و دوخوابه در ساختمانی ۱۶ طبقه هستند که امکاناتی همچون باشگاه ورزشی، بار روی بام و خدمات دربان و نظافتچی ارائه میدهد.
آقای لی، ۲۲ ساله، میگوید:
«رفتن به دفتر باید احساسی شبیه رفتن به اتاق نشیمن خودتان داشته باشد؛ برای همین ما واقعاً میخواهیم افراد در نزدیکی محل کار زندگی کنند.»
جالب آنکه خود او ترجیح داد در آن آپارتمانها ساکن نشود و در دفتر شرکت کلوئلی زندگی میکند که در حقیقت در یک خانه تکخانواری با طراحی مشابه یک «لوفت» قرار دارد. او میافزاید: «احساس میکنم دارم چیزی شبیه یک خانه انجمنهای دانشجویی (Frat House) میسازم و شما که به خانه دانشجویی رفتوآمد نمیکنید بلکه در آن زندگی میکنید!»

پیشتازی سانفرانسیسکو در گرانی اجاره
رونق شرکتهای فعال در زمینه هوش مصنوعی همچون کلوئلی، باعث شده است که اجاره مسکن در سانفرانسیسکو طی سال گذشته بیش از هر نقطه دیگر کشور افزایش یابد. بر اساس دادههای پایگاه رهگیری املاک «کو استار» (CoStar)، قیمت آپارتمانها در این شهر بهطور میانگین ۶ درصد افزایش یافته که رقمی بیش از دو برابر افزایش ۲.۵ درصدی اجارهها در نیویورک محسوب میشود. این امر موجب شده است که میانگین اجاره ماهانه یک آپارتمان در سانفرانسیسکو به ۳۳۱۵ دلار برسد؛ رقمی که تنها کمی کمتر از نیویورک با میانگین ۳۳۶۰ دلار (بالاترین نرخ اجاره در کشور) است.
تبوتاب هوش مصنوعی و اثر آن بر اجارهها، فشار مضاعفی بر بازار مسکنِ از پیش متشنج سانفرانسیسکو وارد کرده و موجب رقابت شدید میان فعالان حوزه فناوری و سایر ساکنان برای بهدستآوردن واحدهای مسکونی شده است. متقاضیان با پاکتهایی پر از پول نقد در بازدیدهای آپارتمان حضور پیدا میکنند و در صفهای طولانی برای دیدن ملک منتظر میمانند. رد شدن درخواست متقاضیان نیز با سرعت بسیار زیادی انجام میشود.
این وضعیت بار دیگر پرسشهایی را درباره «توان پرداخت مسکن» در سانفرانسیسکو مطرح کرده است؛ شهری که مدتهاست یکی از گرانترین شهرهای ایالات متحده محسوب میشود. «دنیل لوری»، شهردار شهر، حل مشکل مسکن مقرونبهصرفه را یکی از ارکان سیاستهای خود قرار داده است، در حالیکه همزمان از رشد شرکتهای محلیِ فعال در زمینه هوش مصنوعی همچون «OpenAI» و «Anthropic» نیز حمایت میکند.
«ویل گودمن»، یکی از مدیران ارشد شرکت سرمایهگذاری «استرادا» (Strada Investment Group) که توسعهدهنده همان مجتمع لوکسی است که شرکت کلوئلی از آن واحد اجاره کرده، میگوید: «صادقانه بگویم، تاکنون چیزی شبیه این ندیده بودم.» او افزود که در عرض دو ماه پس از افتتاح پروژه در ماه مه، نیمی از ۵۰۱ واحد آن اجاره داده شد.
«تد ایگن»، اقتصاددان ارشد شهر و شهرستان سانفرانسیسکو، اظهار داشت که اجارههای فعلی بازار اگر اثر تورم لحاظ شود هنوز در سطحی پایینتر از پیش از دوران همهگیری قرار دارند. با این حال، او اذعان کرد که بسیاری از کارکنان خدماتی که در دوران همهگیری از آپارتمانهای دارای کنترل اجاره (Rent-controlled) خارج شدند، اکنون بازگشت به آنها را دشوار خواهند یافت. آقای ایگن تصریح میکند: «این شرکتهای فناوری هستند که معیار قیمتگذاری مسکن را تعیین میکنند.»
روایتهایی از استیصال مستأجران
«کارولاین روش»، ۲۵ ساله و برنامهریز تقاضا در شرکت گردشگری «بکرودز» (Backroads)، اخیراً کمبود واحدهای اجارهای را از نزدیک لمس کرده است. او از سال ۲۰۲۲، زمانی که برای نخستین شغل خود پس از فارغالتحصیلی به سانفرانسیسکو آمد، تاکنون دو بار در این شهر جابهجا شده است. اما هنگامی که برای سومین جابهجایی در تابستان امسال آماده میشد، از دشواری بسیار زیادِ یافتن آپارتمان در محلههای موردنظرش شگفتزده شد.
وقتی کارولاین روش و شریک زندگیاش برای بازدید از ملکی در محله «نورث آو پنهندل» (North of the Panhandle) حاضر شدند، با ۲۰ زوج دیگر روبهرو شدند که منتظر بازدید بودند. او گفت در برخی موارد، پاسخ رد درخواست اجارهاش را همان روز دریافت کرده است.
او میگوید: «احساس ناامیدکنندهای بود؛ حس اینکه داری همهچیز را در زندگی درست انجام میدهی، شغل داری، بدهی کارت اعتباریات را میپردازی اما با این حال هنوز در گروهی نیستی که بتواند آنچه را واقعاً میخواهد، از نظر مالی تأمین کند.»
خانم روش گفت که او و شریکش جستوجوی آپارتمان را مانند یک شغل دوم در نظر گرفتند و در طول یک هفته، از ۲۵ ملک بازدید کردند تا اینکه با «شانس بسیار زیاد» توانستند یک آپارتمان یکخوابه در نزدیکی پارک گلدن گیت پیدا کنند که اجاره ماهانهاش با بودجه ۳۲۰۰ دلاریشان سازگار بود. او افزود که قصد ندارد دستکم تا دو سال آینده نقلمکان کند.
«رایان شین»، رئیس شرکت مدیریت مسکن «Housing Guild» که عمدتاً ساختمانهایی به سبک ویکتوریایی و ادواردیایی را مدیریت میکند، میگوید: «در گذشته، مالکان معمولاً در طول یک ماه پس از ثبت آگهی اجاره، تنها چند درخواست دریافت میکردند اما اکنون در همان روزِ نخستِ درج آگهی، یک تا سه درخواست به دستشان میرسد.» او میافزاید: «اکنون کار برای مالکان بسیار بسیار آسانتر از هر زمان دیگری در سالهای اخیر شده است.»
تمرکز گرانی بر کانونهای تکنولوژی
محلههایی که در نزدیکی شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی هستند، مانند «میشن بی» (Mission Bay) که دفتر مرکزی شرکت OpenAI در آن قرار دارد، محبوبیتی دوچندان یافتهاند. بر اساس دادههای کو استار، اجارهبها در میشن بی طی سال گذشته ۱۳ درصد افزایش یافته است. آقای ویل گودمن از شرکت سرمایهگذاری استرادا میگوید: «بسیاری از کارکنان شرکتهای استارتآپیِ هوش مصنوعی، ساعتهای طولانی کار میکنند و میخواهند نزدیک دفتر خود زندگی کنند.»
«فلو کریولو»، ۳۳ ساله و مدیرعامل شرکت «لیندی» (Lindy) که نرمافزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی تولید میکند، میگوید به حدود ۴۰ نفر از کارکنان خود، در صورتی که در فاصله ۱۰ دقیقه پیادهروی از دفتر شرکت زندگی کنند، ماهانه ۱۰۰۰ دلار کمکهزینه اجاره پرداخت میکند.
او توضیح داد که چند سال پیش، زمانی که دفتر شرکت در نزدیکی محلههای «هیز ولی» (Hayes Valley) و «دوبوس ترایانگل» (Duboce Triangle) قرار داشت، دو نفر از کارکنان این پیشنهاد را پذیرفتند. اما از زمانی که دفتر شرکت به منطقه «سوما» (SoMa) منتقل شده، هیچکس دیگر این پیشنهاد را نپذیرفته است و او در حال بررسی گسترش محدوده جغرافیایی مشمول این طرح است. آقای کریولو معتقد است: «مردم زمانی که نزدیک محل کار خود زندگی میکنند، شادتر و سالمتر هستند. این باعث میشود مدت بیشتری در شرکت بمانند، عملکرد بهتری داشته باشند و ساعتهای بیشتری کار کنند.»
رقابت با پول نقد و نامههای التماسآمیز
در ماه اوت، «تیلور کوردوبا»، ۲۳ ساله که در حال کار بر روی یک استارتآپ فناوری پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی است، در بازدید از آپارتمانی در محله «نورث بیچ» (North Beach) در صف ایستاده بود، در حالی که حدود ۱۵ نفر دیگر نیز اطراف میچرخیدند.
او میگوید: «فردی که جلوتر از من در صف بود، مدارک اجاره را به صاحبخانه نشان داد و پیشنهاد کرد که همانجا ودیعه را پرداخت کند؛ حدود ۷۰۰۰ دلار پول نقد درون یک پاکت.» او افزود که در بازدید دیگری در محله «پسیفیک هایتس» (Pacific Heights)، فردی به صاحبخانه نامه پیشنهاد شغلی خود را نشان داد، پیشنهاد داد ودیعه را بپردازد و التماس کرد که فوراً قرارداد را امضا کند.
خانم کوردوبا که در مدت دو ماه از بیش از دوازده ملک بازدید کرده بود، میگوید این روند «پرفشار و استرسزا» بود. در نهایت او توانست با دو هماتاقی، یک آپارتمان سهخوابه در محله «کاو هالو» (Cow Hollow) با اجاره ماهانه ۶۰۰۰ دلار پیدا کند.
«ایا بالبوئنا»، ۲۷ ساله نیز در جستوجوی تابستانی خود برای یافتن یک استودیو، به روشی سنتی متوسل شد: نصب برگههایی روی تیرهای برق در محلههایی که علاقهمند به زندگی در آنها بود. او روی برگه نوشته بود: «اگر شما یا کسی که میشناسید در حال تخلیه استودیوی خود یا آپارتمان یکخوابه است، لطفاً برایم پیامک بفرستید!» در کنار متن، تصویری از خودش و دو گربهاش، «میسو» و «فریدا»، قرار داده بود.
او گفت که این برگهها مؤثر واقع نشدند اما پس از حدود هشت بازدید، توانست با «شانس بسیار زیاد» یک استودیو در نزدیکی محله «هیت اشبری» (Haight Ashbury) با اجاره ماهانه ۲۵۰۰ دلار پیدا کند. خانم بالبوئنا که بهعنوان مدیر دفتر در یک شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر کار میکند، میگوید کل این روند «دیوانهکننده» بود اما نتیجه میگیرد: «در شرایط کنونی، این وضعیت کاملاً عادی به نظر میرسد.» در ادامه، متن کامل مقاله با ویرایش حرفهای، رعایت اصول نگارشی و لحن مطبوعاتی برای انتشار تنظیم شده است.