تحولات هوش مصنوعی در حوزه سلامت؛ از نگاه معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت
پریسا سلامتی- ۱۴ دی ۱۴۰۳
در بیست و پنجمین کنگره پژوهشی ابوریحان، «علیرضا زالی»، ریاست دانشکده پزشکی دانشگاه بهشتی، به بررسی اهمیت و تاثیرات هوش مصنوعی در نظام سلامت پرداخت. او با اشاره به پیشرفت‌های چشمگیر در این حوزه، جایگاه ایران در عرصه پژوهش و فناوری سلامت را ترسیم کرد.
هوش مصنوعی؛ از پیش‌بینی بیماری‌ها تا درمان‌های شخصی‌سازی‌شده
دکتر زالی در ابتدا به دستاوردهای جهانی هوش مصنوعی در حوزه سلامت اشاره کرد. او از فناوری‌هایی مانند گجت‌های پوشیدنی نام برد که توانایی پیش‌بینی آریتمی قلبی (AF) را دارد و سامانه‌هایی نظیر IDx که در تشخیص دیابت تحول‌آفرین بوده‌اند. این فناوری‌ها به گفته او، نمایانگر انقلابی در تشخیص و درمان بیماری‌ها هستند و پزشکی سنتی را به سویی نوین سوق می‌دهند.
او افزود: «هوش مصنوعی نه تنها به تشخیص بیماری‌ها کمک می‌کند، بلکه در زمینه‌هایی مانند درمان بیماری‌های پوستی، عملکردی حتی فراتر از توانایی‌های انسانی نشان داده است. این ابزارها به عنوان دستیارانی هوشمند، افق‌های جدیدی در پزشکی گشوده‌اند.»
زیرساخت‌ها؛ پیش‌نیاز توسعه فناوری
به گفته زالی، دستیابی به این پیشرفت‌ها نیازمند زیرساخت‌های پژوهشی قوی است. او اعلام کرد: «وزارت بهداشت با ایجاد ۳۵ موقعیت پژوهشی جدید و جذب ۳۰۰ نیروی متخصص، گام‌های بلندی در این زمینه برداشته است.»
زالی همچنین به پروژه‌هایی اشاره کرد که با تلفیق علوم اعصاب و هوش مصنوعی، امیدهای تازه‌ای برای درمان بیماری‌های مزمن ایجاد کرده‌اند.
او توضیح داد: «برای ارتقای سلامت جامعه و تثبیت جایگاه ایران در سطح منطقه، استفاده از فناوری‌های نوین مانند نوروساینس ضروری است. این فناوری‌ها می‌توانند درمان‌هایی را برای بیماری‌های غیرقابل‌درمان ارائه دهند.»
از هوش مصنوعی تا ژنتیک؛ آینده‌ای نوین
رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی، به کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه ژنتیک و پزشکی شخصی نیز پرداخت. او با اشاره به پژوهش‌های مرتبط با RNA کوچک (miRNA)، گفت: «این تحقیقات نشان می‌دهند که چگونه می‌توان با تحلیل داده‌های ژنتیکی، درمان‌هایی منحصربه‌فرد و موثر طراحی کرد. این رویکرد به سوی پزشکی‌ای هدایت می‌شود که برای هر بیمار، درمانی خاص ارائه می‌دهد.»
زالی در ادامه افزود: «تحولات جهانی در این حوزه نیز چشمگیر بوده‌اند. برای مثال، جوایز نوبل اخیر به پژوهش‌هایی اختصاص یافته که مبتنی بر یادگیری ماشینی و شبکه‌های عصبی هستند. این دستاوردها نشان می‌دهند که آینده پزشکی در گرو استفاده از فناوری‌های پیشرفته است.»
حرکت به سوی مرجعیت علمی
زالی با تاکید بر ضرورت سرمایه‌گذاری در پژوهش و فناوری، تصریح کرد که پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، همکاری‌های بین‌المللی و تربیت نیروی انسانی متخصص است. او گفت: «ما باید با استفاده از این فرصت طلایی، جایگاه ایران را در عرصه بین‌المللی ارتقا دهیم و از این فناوری‌ها برای بهبود کیفیت زندگی مردم بهره ببریم.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «آینده‌ای روشن پیش روی ماست؛ آینده‌ای که در آن فناوری‌های نوین نه تنها زندگی انسان‌ها را بهبود می‌بخشند، بلکه افق‌های جدیدی برای علم و دانش گشوده‌اند.»
