جیتکس در صربستان؛ فصل تازه‌ای از نفوذ دیپلماسی فناوری امارات در اروپا

رویداد «GITEX AI Serbia» طی روزهای ۲۶ و ۲۷ ماه می سال ۲۰۲۷، هم‌زمان با اکسپو ۲۰۲۷ بلگراد، به میزبانی مرکز تجارت جهانی دبی (DWTC) و شرکت کاون اینترنشنال و با همکاری اتاق بازرگانی و صنایع صربستان برگزار می‌شود.

دیپلماسی فناورانه

این رویداد، نخستین گام جدی در جهت گسترش حضور جیتکس در اروپا و ایجاد پلی میان اقتصادهای دیجیتال خاورمیانه، آسیا و اروپا محسوب می‌شود. هدف اصلی از برگزاری آن، تقویت همکاری‌های فناورانه، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، و تسریع جریان نوآوری در منطقه‌ای است که به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به یکی از کانون‌های رشد دیجیتال جهان است.

«مارکو چادِیچ»، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع صربستان، این هم‌زمانی با اکسپو را «فرصتی بی‌سابقه برای نمایش مسیر تحول دیجیتال کشور در برابر جهان» دانست و گفت که حضور در کنار سرمایه‌گذاران و کارآفرینان بین‌المللی می‌تواند جایگاه صربستان را در اقتصاد جهانی به شکل چشمگیری ارتقا دهد. او بر ظرفیت‌های آموزشی و استعدادهای فنی کشور تأکید کرد و گفت صربستان آماده است به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاری فناوری تبدیل شود.

در سوی دیگر، «تریکسی لو مِرماند»، مدیر اجرایی مرکز تجارت جهانی دبی و سازمان‌دهنده بین‌المللی جیتکس، این رویداد را تجسم «دیپلماسی فناوری» دانست و گفت: «جیتکس ا‌ی‌آی صربستان، نمونه‌ای از قدرت نرم فناوری است که می‌تواند مرزها را کنار بزند و همکاری جهانی در عصر هوش مصنوعی را تقویت کند». به گفته او، دبی با انتقال تجربه خود در ساخت اکوسیستم‌های نوآورانه، می‌کوشد مدل همکاری چندجانبه برای آینده دیجیتال را به نمایش بگذارد.

صربستان؛ از اقتصاد صنعتی تا مرکز نوآوری دیجیتال

در سال‌های اخیر، صربستان با رشد شتابان در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات، به یکی از پیش‌گامان تحول دیجیتال در منطقه اروپای شرقی تبدیل شده است. سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی به حدود ۱۰ درصد رسیده و ارزش صادرات آن در سال ۲۰۲۴ به ۴.۳ میلیارد دلار بالغ شده است؛ رقمی که نسبت به دوازده سال قبل ده برابر رشد داشته است.
دولت صربستان پیش‌بینی کرده تا سال ۲۰۲۷ تعداد متخصصان فناوری در کشور به ۱۴۰ هزار نفر برسد و صادرات فناوری اطلاعات از مرز ۱۱ میلیارد دلار عبور کند.

در کنار این روندها، بلگراد در حال اجرای برنامه ملی توسعه هوش مصنوعی با بودجه‌ای بیش از ۸۰ میلیون دلار است؛ برنامه‌ای که شامل تقویت تحقیق‌وتوسعه، ایجاد زیرساخت داده و ارتقای آموزش مهارت‌های دیجیتال می‌شود. تأسیس نخستین مؤسسه تحقیقات هوش مصنوعی در جنوب شرق اروپا نیز از دیگر گام‌های مهم در تثبیت جایگاه صربستان به‌عنوان مرجع منطقه‌ای نوآوری محسوب می‌شود.

جیتکس؛ شبکه‌ای جهانی در حال گسترش

رویداد جیتکس که از دبی آغاز شد، اکنون به شبکه‌ای جهانی از نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌های فناوری در بیش از ۱۴ شهر و کشور تبدیل شده است. نسخه صربستان قرار است بستری برای گفت‌وگو میان بخش دولتی، بخش خصوصی، استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاران باشد تا مسیر مشترکی برای نوآوری، سرمایه‌گذاری و توسعه استعدادها طراحی شود.

در جریان جیتکس ۲۰۲۵ در دبی نیز، اتاق بازرگانی صربستان با معرفی ۲۴ شرکت فناور و استارتاپ ملی، از پروژه‌هایی رونمایی کرد که از هوش مصنوعی در حوزه‌هایی چون انرژی، سلامت و شبکه‌های اجتماعی بهره می‌گیرند؛ نشان‌دهنده آن که بلگراد در آستانه تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های نوآوری قاره اروپا قرار دارد.

برگزاری جیتکس ا‌ی‌آی صربستان را می‌توان نمادی از گسترش ژئوپلیتیک فناوری امارات در اروپا دانست؛ حرکتی که نه‌تنها موقعیت دبی را به‌عنوان پایتخت جهانی هوش مصنوعی تقویت می‌کند، بلکه فرصت تعامل میان اکوسیستم‌های نوآورانه جنوب شرق اروپا و خاورمیانه را فراهم می‌سازد. این رویداد، هم برای صربستان و هم برای امارات، فرصتی است تا فناوری را به ابزار سیاست نرم و توسعه اقتصادی فرامرزی تبدیل کنند الگویی که می‌تواند در دهه آینده نقشه اقتصاد دیجیتال جهانی را دگرگون سازد.