امنیت در دنیای هوشمند

موضوع امنیت سایبری در ایران، که به واسطه تحریم‌های بین‌المللی از درسترسی به برخی زیرساخت‌های تامین امنیت سایبری محروم است و به طور کلی زیرساخت‌های سطح متوسطی در این حوزه دارد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در این میان، شرکت‌هایی مانند «نوآوران فناور هوراد» با ارائه راه‌حل‌های نوآورانه در حوزه امنیت سایبری و هوش مصنوعی نقش مهمی در مقابله با این تهدیدات ایفا می‌کنند. در گفت‌وگویی با «باقر هدهدی»، مدیرعامل شرکت نوآوران فناور هوراد در حاشیه نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۵ به بررسی فعالیت‌های این مجموعه و حوزه امنیت سایبری ایران پرداختیم.

ابزاری برای ساخت هوش مصنوعی

مجموعه «نوآوران فناور هوراد» با هدف ارائه راه‌حل‌های نوآورانه برای چالش‌های موجود در دو حوزه امنیت سایبری و هوش مصنوعی تأسیس شده و طی چند سال فعالیت خود توانسته است محصولاتی منحصربه‌فرد را در این دو حوزه توسعه دهد. یکی از دستاوردهای برجسته هوراد، توسعه پلتفرمی در حوزه هوش مصنوعی است که به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به دانش تخصصی در برنامه‌نویسی یا هوش مصنوعی، سیستم‌های هوشمند اختصاصی خود را ایجاد کنند. به گفته هدهدی، این پلتفرم با رابط کاربری ساده و چند کلیک، امکان خودکارسازی فرآیندهای مختلف را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد تا با استفاده از دانش و تخصص خود، عامل‌های هوش مصنوعی شخصی‌سازی‌شده‌ای طراحی کنند که به طور خاص برای نیازهای آن‌ها تنظیم شده باشد. برای مثال، یک شرکت می‌تواند از این سیستم برای خودکارسازی تعاملات با مشتریان، مدیریت زنجیره تأمین یا حتی تحلیل داده‌ها استفاده کند. این نگاه همه‌جانبه و عمومی به هوش مصنوعی، دسترسی به این فناوری پیشرفته را برای طیف وسیعی از کاربران از استارتاپ‌ها گرفته تا سازمان‌های بزرگ، تسهیل می‌کند.

علاوه بر این، هوراد در زمینه مقابله با سوءاستفاده‌های احتمالی از هوش مصنوعی نیز فعالیت‌های قابل‌توجهی دارد. به گفته هدهدی یکی از چالش‌های اصلی در استفاده از هوش مصنوعی، موضوع تزریق دستور یا پرامپت  (Prompt Injection)  است که در آن برخی کاربران سواستفاده‌گر می‌توانند با ارسال پیام‌های خاص، سیستم‌های هوش مصنوعی را فریب دهند و پاسخ‌های غیرمجاز دریافت کنند. هوراد با توسعه راه‌حل‌های نرم‌افزاری و آموزشی، تلاش می‌کند تا این مشکل را کاهش دهد. به عنوان مثال، در یکی از پروژه‌های این شرکت که به چت‌بات عمومی اختصاص دارد، تنظیماتی اعمال شده تا در پاسخ به سؤالات حساس، مانند موضوعات مرتبط با خلیج فارس، پاسخ‌های دقیق و مطابق با اصول فرهنگی ارائه شود.

پیشگیری بهتر از درمان

اما در حوزه امنیت سایبری، هوراد محصولی با رویکردی پیشگیرانه نسبت به مقابله با تهدیدات و حملات سایبری توسعه داده‌است. هدهدی در این خصوص توضیح می‌دهد برخلاف روش‌های سنتی مانند آنتی‌ویروس‌ها و فایروال‌ها که اغلب پس از وقوع حمله واکنش نشان می‌دهند، محصول هوراد با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، حملات سایبری را پیش از وقوع شناسایی و اقدامات لازم را برای خنثی‌سازی آن انجام می‌دهد. هدهدی این فرآیند را به کار یک کارآگاه جرم‌شناسی تشبیه می‌کند که با بررسی دقیق نشانه‌های کوچک، می‌تواند دسترسی‌های غیرمجاز را تشخیص دهد.

این محصول با خودکارسازی فرآیندهای تشخیص و پاسخ، قادر است هکرها را قبل از اینکه بتوانند خسارتی وارد کنند، شناسایی کند. این رویکرد که به «شکار هکر» معروف است، به نوعی در لبه فناوری امنیت سایبری قرار دارد و نشان‌دهنده تغییر موضع از دفاع منفعلانه به حمله پیش‌دستانه برای تامین امنیت سایبری است. چنین سیستمی به‌ویژه در برابر حملات پیچیده‌ای که از تکنیک‌های مهندسی اجتماعی یا آسیب‌پذیری‌های ناشناخته (Zero-Day Exploits) استفاده می‌کنند، بسیار مؤثر است.

چالش‌های مسیر

هدهدی در ادامه گفت‌وگو با رسانه تخصصی هوش مصنوعی هوشیو به چالش‌های موجود در حوزه هوش مصنوعی مانند موازی‌کاری‌ها و هدررفت منابع به دلیل عدم هماهنگی بین توسعه‌دهندگان اشاره می‌کند. او پیشنهاد می‌کند که ایجاد یک شبکه همکاری و اشتراک دانش می‌تواند پاسخی برای این مشکل باشد. ایجاد چنین شبکه‌ای از خبرگان می‌تواند به توسعه‌دهندگان اجازه دهد تا از تجربیات یکدیگر بهره‌مند شوند و از دوباره‌کاری‌های غیرضروری جلوگیری کنند. یکی دیگر از چالش‌ها موجود بر سر راه توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی ایران، محدودیت‌های دسترسی به سخت‌افزارهای پیشرفته مانند پردازنده‌های گرافیکی (GPU) به دلیل تحریم‌ها است. این محدودیت‌ها هزینه‌های توسعه مدل‌های بومی هوش مصنوعی را به شدت افزایش داده و رقابت در بازار جهانی را دشوارتر می‌کند. با این حال، هوراد با تمرکز بر نوآوری و بهینه‌سازی نرم‌افزاری، توانسته است تا حدی این چالش‌ها را مدیریت کند.

شرکت نوآوران فناور هوراد نمونه‌ای موفق از یک شرکت فناوری ایرانی است که توانسته با تمرکز بر نوآوری، محصولاتی رقابتی در حوزه‌های امنیت سایبری و هوش مصنوعی ارائه دهد. پلتفرم هوش مصنوعی این شرکت با ساده‌سازی فرایند توسعه سیستم‌های هوشمند، دسترسی به این فناوری را برای طیف وسیعی از کاربران ممکن کرده است. در حوزه امنیت سایبری، رویکرد پیشگیرانه هوراد در شناسایی و خنثی‌سازی تهدیدات، آن را در موقعیتی ممتاز قرار داده است. علاوه بر این، تعهد هوراد به فرهنگ‌سازی و آموزش نشان‌دهنده درک عمیق این شرکت از مسئولیت‌های اجتماعی خود است. در دنیایی که فناوری می‌تواند هم فرصت باشد و هم تهدید، چنین رویکردی می‌تواند جریان‌ساز و فرهنگ‌ساز باشد.