ویرا، محبوب‌تر از ChatGPT برای مخاطب ایرانی

در گفت‌وگویی مفصل با «مصطفی بلندی‌فر»، مدیر دیجیتال مارکتینگ گروه نرم‌افزاری پارت، درباره شکل‌گیری ایده «ویرا»، مسیر توسعه آن، عوامل موفقیت، رفتار کاربران ایرانی، مدل درآمدی، چالش‌ها و برنامه‌های آینده این پروژه در رسانه تخصصی هوش مصنوعی هوشیو پرداختیم.

ایده اولیه و تغییرات در مسیر توسعه

بلندی‌فر درباره هدف اولیه شکل‌گیری ویرا عنوان می‌کند که گروه نرم‌افزاری پارت از همان ابتدا به دنبال ایجاد بستری بود که کاربران ایرانی بتوانند بدون چالش و دردسر کمتر از ابزارهای هوش مصنوعی مولد استفاده کنند. در آغاز تلاش شد مجموعه‌ای از کاربردی‌ترین ابزارهای هوش مصنوعی برای کاربران توسعه یابد؛ چرا که بیشتر سرویس‌های مطرح بین‌المللی هستند و مسائلی مانند فیلترینگ و خرید اشتراک دلاری مسیر استفاده و تجربه کاربری را برای کاربران ایرانی سخت می‌کند. علاوه بر این، این مدل‌ها بر اساس اصول و مجموعه‌داده‌های زبان انگلیسی آموزش داده شده‌اند. به همین دلیل، مجموعه پارت با محوریت مرکز تحقیقات هوش مصنوعی خود، شروع به توسعه مدل‌هایی کرد که بدون محدودیت‌های فیلترینگ و سایر موانع قابل‌دسترسی باشند. در ادامه نیز تلاش شد یک مدل زبانی مبتنی بر زبان فارسی توسعه داده شود تا یک اکوسیستم کامل شکل بگیرد و تمام دغدغه‌های کاربران داخلی پوشش داده شود.

دانیار در صدر استفاده

در مسیر رشد ویرا، سرویس‌های مختلف و به‌روز به اپلیکیشن اضافه شد. در ابتدا سرویس‌هایی مانند تبدیل متن به صوت و صوت به متن در ویرا ارائه شد و سپس به‌تدریج و با افزایش محبوبیت ویرا، سرویس‌های تبدیل متن به تصویر، تغییر صدا و ویرایش تصویر نیز به آن افزوده شد. به گفته بلندی‌فر، چت‌بات «دانیار» با اختلاف بیشترین استقبال را نسبت به سایر سرویس‌های ویرا داشته است. او دلیل این موضوع را به عادت کاربران در استفاده از هوش مصنوعی مرتبط می‌داند. پس از آن، سرویس «متن به تصویر ایماژ» و «متن به صوت آواشو» بیشترین استفاده را دارند، چرا که در کیفیت، سرعت و رایگان بودن خدمات، رقیب نزدیکی در بازار ندارند.

ویرا، بالاتر از ChatGPT

یک اپلیکیشن ایرانی بالاتر و محبوب‌تر از ChatGPT و سایر غول‌های معروف هوش مصنوعی مولد.
این جمله تا چند وقت پیش شاید حتی شعاری و اغراق‌آمیز به نظر می‌رسید؛ اما با انتشار گزارش عملکرد سال ۱۴۰۳ کافه‌بازار مشخص شد که نرم‌افزار تمام ایرانی ویرا، با ۱.۲ میلیون نصب فعال، بالاتر از ChatGPT با ۰.۷ میلیون؛ در صدر محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین نرم‌افزارهای هوش مصنوعی مولد برای کاربران ایرانی قرار دارد. به اعتقاد بلندی‌فر، عوامل متعددی در موفقیت ویرا نقش داشته‌اند؛ از موارد غیرتکنیکی مانند همدلی و خواست جمعی در مجموعه پارت، از مدیران ارشد تا اعضای تیم‌های مختلف گرفته تا توان فنی و وجود بیش از ۲۰۰ متخصص هوش مصنوعی در مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت و همچنین فرآیند صحیح و به‌موقع ارائه محصول تأثیرگذار بوده‌اند.

از منظر فنی ارائه سرویس‌های پایدار با خروجی مطمئن که تجربه کاربری خوبی ایجاد کند بسیار اهمیت داشته است. در لایه محصول نیز تنوع سرویس‌ها در یک پلتفرم واحد یکی از مزیت‌های اصلی ویرا بوده است. علاوه بر این، تشخیص درست نیاز مخاطب در زمان مناسب و پوشش دغدغه‌های کاربران نقش مهمی را در کسب عنوان پرنصب‌ترین اپلیکیشن هوش مصنوعی مولد ایفا کرده است. بلندی‌فر به‌عنوان مدیر دیجیتال مارکتینگ پارت بر اهمیت برندینگ صحیح تأکید می‌کند: «ما سعی کردیم همراه و همیار کاربر باشیم و خودمان را این‌طور معرفی کردیم. به این موضوع اعتقاد داریم و به این آرمان وفادار هستیم. در لایه بازاریابی هم بازار هدف را درست و دقیق شناسایی کردیم و سپس اقدام به جذب مخاطب کردیم.» بلندی‌فر عنوان می‌کند که باوجود غول‌های مطرح بین‌المللی مانند OpenAI و Google، رقابت بسیار سخت و پیچیده بود، اما وجود فیلترینگ و محدودیت‌های اشتراک در این سرویس‌ها یک نوع «اقیانوس آبی» ایجاد کرد که ویرا توانست از آن شرایط به‌خوبی و به نفع کاربر ایرانی استفاده کند.

رفتار کاربران ایرانی در مواجهه با هوش مصنوعی

بلندی‌فر رفتار کاربران ایرانی را «غافلگیرانه» توصیف می‌کند و می‌گوید استقبال از سرویس‌های هوش مصنوعی نشان می‌دهد که این فناوری به‌نوعی به یک نیاز فناورانه برای کاربران تبدیل شده است. او تغییر رفتار کاربران در جست‌وجو را نشانه‌ای از این روند می‌داند: «امروز گفتگو و سرچ از طریق چت‌بات کم‌کم جای جست‌وجوی گوگل را می‌گیرد.» به گفته او، کاربران اکنون وارد مرحله‌ای شده‌اند که مطالبات مشخصی بر اساس تجربه کاربری دارند و عمدتاً ترجیح می‌دهند با یک رابط کاربری ساده مواجه شوند. باور بلندی‌فر بیشتر کاربران در وهله اول به بومی یا غیربومی بودن سرویس توجه ندارند و تنها به دنبال دریافت سریع و بی‌دردسر پاسخ هستند؛ اما بااین‌حال، موضوعاتی مانند فیلترینگ و محدودیت نسخه‌های پایه سرویس‌های خارجی نیز در استقبال از ویرا بی‌تأثیر نبوده است.

مدل تجاری

ویرا در چند فاز مختلف خدمات خود را ارائه می‌دهد. اپلیکیشن اصلی ویرا یک محصول B2C است و در حال حاضر استفاده از تمام سرویس‌ها آن رایگان است. علاوه‌برآن، «بازارچه سرویس‌های ابری هوش مصنوعی ویرا» یا همان API Market برای توسعه‌دهندگان و مشتریان B2B طراحی شده است که مدل‌ها و سرویس‌های مختلف هوش مصنوعی را ارائه می‌دهد که عمدتاً با الگوی Pay As You Go در دسترس هستند. به گفته بلندی‌فر، به‌زودی سرویس‌های تحت وب ویرا نیز منتشر خواهد شد که امکان استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی را بدون نیاز به فیلترشکن فراهم می‌کند. او تأکید می‌کند که همچنان بخش قابل‌توجهی از خدمات به‌صورت رایگان در اختیار کاربران باقی خواهد ماند. بلندی‌فر معتقد است که هر دو بازار هدف، یعنی چه کاربران فردی و چه همکاری‌های سازمانی، جذاب هستند و مجموعه پارت به دلیل ظرفیت و توانمندی‌های موجود، قصد دارد در هر دو حوزه به‌طورجدی فعالیت کند.

چالش‌های زیرساختی، رگولاتوری و پذیرش عمومی

بلندی‌فر چالش‌های اصلی توسعه اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی داخلی را در سه سطح توضیح می‌دهد:

• زیرساختی: مهم‌ترین چالش مه شامل تأمین هزینه‌های سرورها و پردازنده‌های CPU و GPU است.
• رگولاتوری: نبود قوانین شفاف و رویکردهای محدودکننده و انحصارگرایانه که فرصت رشد را می‌گیرند. تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای و ناگهانی نیز می‌تواند کل اکوسیستم را تحت‌تأثیر قرار دهد.
• پذیرش عمومی: حفظ جایگاه، تنوع‌بخشی به خدمات و ایجاد فرهنگ صحیح استفاده از هوش مصنوعی مهم‌ترین موضوعات هستند.

استراتژی آینده و مسیر توسعه

بلندی‌فر درباره برنامه‌های آینده ویرا عنوان می‌کند که تمرکز فعلی بر ارائه سرویس‌های متنوع‌تر از جمله تولید ویدئو و بهبود تجربه کاربری است. همچنین توسعه سرویس‌های تحت وب در اولویت قرار دارد تا کاربران بتوانند طیف گسترده‌ای از خدمات هوش مصنوعی را با سهولت بیشتر دریافت کنند.

او به تغییرات در رابط کاربری ویرا نیز اشاره می‌کند: «امیدواریم این تغییرات برای کاربران هم جذاب باشد، هم قابل‌قبول. ما مسئولیت سنگین‌تری روی دوش خودمان احساس می‌کنیم و باید بیش از گذشته برای جلب رضایت کاربران تلاش کنیم تا این مسیر را بهتر ادامه دهیم.»