
عامل هوش (AI Agent) مصنوعی چیست؟
با توجه به این که این عاملها از جمله فناوریهای جدید در این زمینه به شمار میروند؛ بنابراین تعریف دقیقی از آنها وجود ندارد. «جیم فن» (Jim Fan)، پژوهشگر ارشد شرکت انویدیا (Nvidia)، عامل هوشمند را مدل و الگوریتمهای هوش مصنوعی تعریف میکند که میتوانند به طور مستقل در یک دنیای پویا تصمیم بگیرند.
عامل هوش مصنوعی
چشمانداز بسیار بزرگی و وسیعی برای این عاملها وجود دارد، به طوری که آنها را به عنوان یک دستیار انسانی که قابلیت انجام طیف وسیعی از وظایف را دارند، در نظر میگیرند. به عنوان مثال، در آینده اگر قصد سفر داشته باشید، میتوانند برای شما به دنبال پرواز در تاریخ دلخواه شما بگردند و بلیط رزرو کنند یا با توجه به علایق شما به دنبال هتلهای مد نظر شما بگردند. این تنها یک مثال از کارهای بیشماری است که آنها میتوانند برای شما در خانه، اداره، طبیعت و … انجام دهند.

یکی از قابلیتهای این عاملها، چندوجهی یا چندکاربره بودن آنها است. به این معنی که قابلیت دریافت درخواست، به روشهای مختلف صوت، تصویر و فیلم را دارند و میتوانند با پردازش آنها، به درخواست شما پاسخ دهند.
«دیوید باربر» (David Barber)، مدیر مرکز هوش مصنوعی دانشگاه کالج لندن (University College London)، دربارهی این عاملها میگوید:«عوامل هوشمند این توانایی را دارند که فرایندهای کاری را برای سازمانها و مشاغل هموار کنند. درواقع این عاملها، برخلاف ابزارهای کنونی هوش مصنوعی، توانایی این را خواهند داشت تا به طور کامل درخواست شخص را درک و پردازش کنند و خدمات متناسب با درخواست و بدون اشتباه به او ارائه دهند. به عنوان مثال در یک سازمان یا شرکت از عامل هوشمند میتوان برای تجزیه و تحلیل و پاسخگویی به ایمیل شکایت مشتریان با توجه به سیاستها، دستورالعملها و ضوابط تعریف شده، استفاده کرد.»
آقای فن، در این باره گفت:«دو نوع عامل هوش مصنوعی وجود دارد: 1- عاملهای نرمافزاری (software agents) و 2- عوامل تجسمیافته (embodied agents).»
او معتقد است: «با توجه به اینکه عاملهای نرمافزاری بر روی رایانه یا تلفن همراه قابل اجرا هستند، از آنها میتوان برای انجام وظایفی نظیر ارسال ایمیل و سایر کارهای اداری استفاده کرد.»
درمورد عاملهای تجسمیافته، بیان میکند که این عاملها برای انجام وظایف در محیطهای سهبعدی مانند بازیهای ویدئویی و رباتها قابل استفاده هستند. درواقع با استفاده از آنها میتوان برای ساخت بازیهای جذابتر یا رباتهای کاربردی استفاده کرد.
آیا عامل هوش مصنوعی، چیز جدیدی است؟
براساس نظر کارشناسان این عاملها پیش از این نیز با عناوین دیگری وجود داشتهاند و درواقع آنها نسخه بهروزشدهی مدلهای بهکار رفته در ابزارهای فعلی مانند ChatGPT هستند. به عنوان مثال میتوان به نسخه AlphaGo، که توسط شرکت گوگل در سال 2016 ارائه شد، اشاره کرد. این ابزار قادر به انجام بازی GO بود. درواقع این مدل قادر به تصمیمگیری و برنامهریزی استراتژیک بود.
«اوریول وینیالز» (Oriol Vinyals)، معاون تحقیقاتی گوگل دیپمایند (Google DeepMind)، معتقد است:« این عاملها همان عاملهای گذشته هستند با این تفاوت که توسعه بیشتر و کاربردیتر آنها باعث شده است تا به یک محصول جهانی تبدیل شوند؛ به طوری که قادر به تعامل با دنیای انسانی هستند.»
عاملهای هوش مصنوعی چه محدودیتیهایی دارند؟
عوامل هوش مصنوعی، هنوز در ابتدای راه خود هستند و قاعدتا با محدودیتهایی نیز همراه هستند. «کانجون کیو» (Kanjun Qiu)، مدیرعامل و بنیانگذار استارتآپ هوش مصنوعی (Imbue)، معتقد است: «علیرغم کارایی بالایی که این مدلها در زمینهی کارییاش (کد نویسی) دارند، اما قابل اعتماد نبوده و هنوز از استقلال کامل برخوردار نیستند.»
او افزود: «این عوامل هنوز باید مورد مطالعه قرار گیرند؛ زیرا از توانایی بالایی در درک درخواستها برای حل مسائل پیچیدهی دنیای انسانها برخوردار نیستند.»
محدود بودن میزان دادهی اولیهای دریافتی (محدودیت در پنجرههای محتوایی)، دیگر چالش عاملهای هوش مصنوعی به شمار میآید. به این معنی که پس از مدتی کار کردن، مسیر کاری خود را از دست میدهند.
به عنوان مثال، علیرغم اینکه ابزار ChatGPT از قابلیت برنامهنویسی خوبی برخوردار است، اما نمیتواند در مقیاس بالا، کد خوبی ارائه دهد.
برای رفع این مشکل، شرکت گوگل ضمن بیان این نکته که در حال تلاش بر روی بینهایت کردن ظرفیت پنجرههای محتوایی مدلهای خود، در آینده است؛ اعلام کرد، به تازگی با افزایش ظرفیت مدلهای خود برای پردازش اطلاعات، این امکان را برای کاربران فراهم کرده است تا بدون کاهش عملکرد و ارائه پاسخ اشتباه، بتوانند مدت زمان بیشتری را با این ابزارها تعامل داشته باشند.
بر اساس شواهد موجود، این محدودیتها برای عاملهای تجسمیافته مانند رباتها، بسیار بیشتر است. برای این عاملها دادههای آموزشی کافی برای آموزش به آنها وجود ندارد و پژوهشگران به تازگی مدلهای پایه و اولیه آنها را طراحی و اجرا کردهاند.
کیو معتقد است: «اگر شما تا کنون با ابزاری مانند ChatGPT و … کار کردهاید و احساس هوشمندی نسبت به آن ابزار، برای شما ایجاد شده است، میتوان آن را عامل هوش مصنوعی دانست. در ادامه بیان میکند، در حال حاضر بهترین نسخههای عامل هوش مصنوعی تولید شده، برای موارد بسیار خاص مورد استفاده قرار میگیرند.»
او میگوید: «این نسخهها علیرغم اینکه در تعداد بسیار محدودی تولید شدهاند، از قابلیتهای بالایی نیز برخوردار نیستند و توانای انجام کارهای پیچیده را ندارند و فاصله زیادی برای دستیابی به این تواناییها دارند.»
سخن پایانی
عامل هوش مصنوعی به عنوان جدیدترین فناوری معرفی شده در این زمینه به شمار میرود. این عاملها از تواناییهای بیشتری در مقایسه با نمونههای قبلی خود برخوردارند. به طوری که، برخی آن را به عنوان یک دستیار هوشمند برای انسان معرفی میکنند. اما کارشناسان معتقدند علیرغم این پیشرفت، آنها هم هنوز با محدودیتهایی روبهرو هستند؛ به طوری که برای استفاده از پتانسیل و توانایی آنها باید زمان زیادی منتظر ماند.
این کارشناسان بیان میکنند که این عاملها هنوز از درک و قدرت استدلال خوبی برخوردار نبوده و توانایی پاسخدهی و انجام وظایف پیچیدهی دنیای انسانها را ندارند. این محدودیت باعث شده است تا برخی افراد آنها را غیرقابل اعتماد معرفی کنند؛ و معتقدند هنوز این عاملها از قدرت استقلال کافی برخوردار نیستند.