برگزاری اولین همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی

به گزارش خبرنگار مهر، با پیشرفت‌های گسترده هوش مصنوعی، می‌توان از این فناوری نوین برای حل برخی از مسائل دشوار یا پرهزینه در علوم اسلامی بهره گرفت. بدین ترتیب با ترکیب هوش مصنوعی و علوم اسلامی صرفه‌جویی در وقت و همچنین افزایش دقت، قدم بزرگی در جهت پیشرفت این علوم می‌توان برداشت. همچنین با به‌کارگیری فناوری قدرتمندی همچون هوش مصنوعی توسط محققین، دریچه‌های نویینی از مسائل جدید علمی گشوده خواهد شد.

طیف وسیعی از موضوعات از جمله مبانی و اطلاعات متعدد، عدم امکان عملی التفات همه جانبه به تمام علوم دینی در یک لحظه، ضرورت جست‌وجوی عمیق و دقیق و هوشمند در میان کتب و … از مواردی هستند که توجه به حضور هوش مصنوعی در مسیر استنباط علوم اسلامی را توجیه‌پذیر می‌کند

البته این اقدام نیز همچون سایر اقدامات علمی-اجتماعی باید مورد آسیب شناسی قرار گیرد و گام‌های دقیق و مطمئنی برای زمینه‌سازی این حضور فراهم شود. با این حال شناسایی چالش‌ها و آسیب‌ها و مقابله‌ی با آن‌ها، منافاتی با ضرورت حرکت به سمت استفاده از این فناوری هوش مصنوعی در راه تولید علوم اسلامی ندارد.

در همین راستا، قرار است در ۲۷ مهرماه اولین همایش ملی «هوش مصنوعی و علوم اسلامی» به‌منظور هم‌افزایی و تبیین بیشتر اهداف و توانایی‌ها در قم برگزار شود تا با گردهمایی اندیشمندان علوم حوزوی و دانشگاهی، علاوه بر شناخت ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها، زمینه‌های هر چه بهتر این خیزش محقق شود. در گفتگو با محمدرضا قاسمی دبیر اجرایی همایش به بررسی روند این همایش و اهمیت آن پرداختیم که توجه شما را به آن جلب می‌کنیم.

اهداف اجرایی این همایش چیست و تا چه حدی این اهداف به تحقق پیوسته است؟

از آنجاییکه این همایش نخستین نمونه در نوع خود است و پیچیدگی‌های زیادی دارد قرار بود نظر مراکز علمی مهم دانشگاهی و حوزوی به سمت موضوع همایش جلب شود و همکاری علمی و اجرایی بین این مراکز شکل بگیرد. به همین دلیل ظرفیت سنجی دقیق و جامعی نسبت به بیش از ۱۰۰ مرکز انجام گرفت و به حول و قوه الهی جلسات متعددی با بیش از ۵۰ مرکز علمی، رسانه‌ای و دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی برگزار شد و در نتیجه‌ی آن توافقات خوب و مثبتی صورت گرفت که تاکنون برخی از مصوبات این جلسات اجرایی شده است. از نتایج آن می‌توان به برگزاری ۱۰ پیش نشست تخصصی و ارسال مقالات پژوهش‌های پژوهشگران مستقل و مؤسسات علمی اشاره کرد. همچنین در حال رایزنی برای عضویت رؤسای مراکز همکار همایش در شورای راهبری همایش هستیم؛ تا در دوره‌های بعدی ابعاد همایش گسترده‌تر شود. به دلیل رایزنی‌های زیادی که با مجموعه‌های علمی انجام شده شبکه خوبی متشکل از پژوهشگران و نخبگان حوزوی و دانشگاهی و فعالان این حوزه ایجادشده که در ادامه می‌تواند در کیفیت‌بخشی به تولیدات علمی مفید فایده باشد. از دیگر کارکردهای این شبکه علمی شناسایی گستره موضوع در دانشگاه‌ها و از دیدگاه متخصصین رشته‌های مختلف است که منجر به جمع‌آوری نظام مسائل مرتبط با همایش شد.

پیوست رسانه‌ای همایش با نگاه به اطلاع‌رسانی اهداف، محورها و رویدادهای همایش و پاسخ به سوالات و شبهات جامعه هدف تنظیم و در دو مرحله به روز رسانی شد. همچنین تعدادی مصاحبه با شخصیت‌های علمی نخستین همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی و اجرایی تأثیرگذار انجام شد که به مرور زمان و طی برنامه زمان‌بندی منتشر خواهد شد. همچنین یک نشست خبری در خبرگزاری حوزه و یک نشست خبری نیز در دفتر مرکزی خبرگزاری فارس برگزار شد. رایزنی برای پخش زنده افتتاحیه همایش از طریق سیمای جمهوری اسلامی و برنامه‌سازی در چارچوب موضوع همایش از دیگر برنامه‎های ما است.

آیا این همایش ظرفیت بین المللی هم دارد؟

این همایش چون اولین همایش بود و نمونه مشابهی هم نداشت در سطح ملی برگزار شد. در حقیقت ما برآورد دقیقی از میزان استقبال جامعه هدف نداشتیم؛ اما با توجه به استقبال مناسبی که در این دوره صورت گرفت و بازخوردهای خوبی که دریافت کردیم، می‌خواهیم همایش بعدی را در سطح بین المللی برگزار کنیم و از پژوهشگران و اساتید دانشگاه‌های سراسر جهان دعوت کنیم که در این مورد به نظریه پردازی و تولید علم بپردازند.

در طول روند اجرایی همایش با انتقاد یا مخالفت خاصی از طرف گروه، جریان یا دستگاه خاصی وجو داشت؟

خوشبختانه نگاه جامعه حوزوی و دانشگاهی نسبت به برگزارکنندگان این همایش مشخص است و اگر مخالفتی وجود داشته در قالب تذکراتی دلسوزانه در مورد عواقب اجرایی شدن این کار بدون آسیب شناسی و برنامه ریزی دقیق بوده‌است. با ارائه توضیحات از طرف مسئولین علمی و اجرایی همایش، دغدغه‌های این دوستان تا حد زیادی برطرف شده است.

شیوع بیماری کووید بر روند برگزاری همایش چه تأثیراتی داشت؟

ما به دنبال این بودیم که از مراجع عظام تقلید برای سخنرانی در همایش دعوت کنیم و از حضور ایشان بهره مند شویم و همچنین همایش اصلی را در سالنی با ظرفیت حدود ۱۸۰۰ نفر برگزار کنیم. اما متأسفانه بیماری کرونا بسیاری از برنامه‌های ما را با مشکل مواجه کرد. در نتیجه باید در فضایی محدودتر و با نفرات کمتر افتتاحیه همایش را برگزار کنیم، ضمن اینکه از حضور مراجع عظام تقلید هم محروم شدیم اما در تلاشیم پیام‌هایی از این بزرگواران دریافت کنیم تا در آینده روشنی‌بخش ادامه همایش‌ها و پژوهشگرانی باشد که در این حوزه فعالیت می‌کنند. از دیگر تاثیرات این بود ما نتوانستیم پیش‌نشست‌های بیشتری برگزار کنیم، اما پیش نشست دهم را به صورت مجازی برگزار کردیم.

آیا تاکنون تفاهم نامه‌ای هم به امضا رسیده است؟

امضای تفاهم نامه جزو برنامه‌های اولیه این همایش نبود. اما با چند مرکز علمی پژوهشی و دستگاه اجرایی تفاهم نامه‌هایی امضا شد. مهمترین برنامه ما پس از برگزاری نخستین همایش این است که به صورت رسمی با مراکز متعدد و مهمی وارد مرحله امضای تفاهم نامه شویم که باعث می‌شود همایش بعدی در ابعاد بسیار بزرگ‌تری برگزار شود.

آخرین اخبار و رویدادهای هوش مصنوعی را با هوشیو دنبال کنید.