ربات جنگنده روسیه ماهیت رباتیک ندارد

به نظر می‌رسد روسیه در رقابت برای ساخت جت‌های جنگنده، گوی سبقت را از آمریکا ربوده باشد. گول ظاهر امر را نخورید. به احتمال زیاد، چند ربات جنگنده نخست روسیه فاقد ماهیت رباتیک خواهند بود. نیروهای هوایی روسیه و آمریکا با سرعت چشمگیری در حال ساخت پهپادها و هواپیماهای بدون سرنشین هستند تا در کنار جنگنده‌های دیگر در میادین نبرد حاضر شوند. حسگرها و تسلیحات پیشرفته‌ای که در این جنگنده‌ها به کار می‌رود، می‌تواند معادلات جنگی را زیر و رو کند.

پهپادهای معروف به «کمک خلبان» به درجه بالایی از خودمختاری نیاز دارند تا خود را به سطح عملکرد سایر پهپادها برسانند. روسیه گام‌های بلندی در راستای ساخت پهپاد «S 70 Okhotnik» برداشته است، اما هنوز راهی طولانی در پیش دارد تا این پهپاد را به جنگنده‌ای کاملاً مستقل تبدیل کند. ساموئل بنِت – تحلیل‌گر مرکز امنیت آمریکا در واشنگتن و مرکز تحلیل دریانوردی در ویرجینیا – اظهار داشت: «این احتمال وجود دارد که اولین دسته از پهپادهای S-70 از زمین یا از هواپیمای Su-57 هدایت شوند. به این ترتیب، Okhotnik از راه دور کنترل خواهد شد.»

S-70

سرگی شویگو – وزیر دفاع روسیه – چندی پیش در مرکز هواپیمایی سیبری حاضر شد تا از خط تولید S-70 بازدید نماید. ربات جنگنده Okhotnik برای نخستین بار در ماه آگوست 2019 به پرواز در آمد. S-70 که خاصیت رادارگریزی دارد، عملکرد پایین‌تری در مقایسه با ربات جنگنده «Valkyrie» نیروی هوایی آمریکا دارد. هدف غایی این است که S-70 سرانجام بتواند در کنار جنگنده‌های رادارگریز Su-57 به پرواز در آید. اما تحقق این امر به فناوری‌ پیچیده‌ هوش مصنوعی نیاز دارد. نیروی هوایی آمریکا در پروژه «Skyborg» به دنبال توسعه‌ی هر چه بیشتر هوش مصنوعی است، اما به نظر می‌رسد روس‌ها تمرکزشان را صرفاً بر روی ساخت جنگنده‌ها معطوف کرده‌اند. مرکز هواپیمایی نووسیبرسک روسیه در حال ساخت چندین جنگنده S-70 است. انتظار می‌رود این جنگنده‌ها سال آینده به Okhotnik ملحق شوند که در حال گذراندن مراحل آزمایش پرواز می‌باشد.

شویگو خاطرنشان کرد: «امیدواریم این کار تا سال 2022 به پایان برسد و سرانجام موفق به عقد قراردادی طولانی‌مدت شویم.»

فراهم نبودن زیرساخت هوش مصنوعی

آمریکایی‌ها برنامه مدوّنی برای انتقال «Skyborg» به خط تولید ندارند چرا که زیرساخت‌های هوش مصنوعی فراهم نشده است. اما به نظر می‌رسد روس‌ها قصد دارند کار را بدون اعطای استقلال کامل به جنگنده‌ها پیش ببرند. گویا توسعه هوش مصنوعی در صدر برنامه‌های این کشور قرار ندارد. بنا به ادعای کرملین، Okhotnik به هوش مصنوعی مجهز خواهد شد. روسیه از انتشار جزئیات بیشتر درباره این موضوع خودداری کرده است.

بنت در ادامه بیان کرد: «به احتمال زیاد، وزارت دفاع روسیه روی انواع مختلفی از الگوریتم‌ها کار می‌کند تا امکان پرواز، هدایت و هدف‌گیری مستقل را برای S-70 فراهم نماید. تمامی این کارها زمانی میسر می‌شود که انسان الگوهای پرواز، شناخت و انتخاب هدف را تایید کند.»

بسیاری از این اقدامات کماکان در حد گمانه‌زنی است. «Skyborg» در حال پشت سر گذاشتن آزمایش‌های خودمختاری می‌باشد، اما پهپاد روسی کماکان به طور مستقیم به دست خلبان (انسان) کنترل می‌شود. عملکرد مستقل تنها مشکل S-70 نیست. این پهپاد با بال‌های 46 فوتی خود از جثه بزرگی برخوردار است که قطعاً هزینه‌های بالایی به بار می‌آورد. بنابراین، کرملین باید برای دستیابی به پهپاد مورد نظرش قدری صبور باشد. بنا به گزارش‌ها، قیمت S-70 بالغ بر 20 میلیون دلار است. پهپاد والکِری آمریکا با پهنای بال 22 فوتی‌اش فقط 2 میلیون دلار قیمت دارد. Okhotnik به لحاظ اقتصادی به‌صرفه نیست.

بنت در پایان اظهار کرد: «این جنگنده روسی قیمت سرسام‌آوری دارد و قطعاً تولید آن با چالش‌های بسیاری همراه خواهد بود. روسیه می‌داند که کارهای زیادی در پیش دارد تا شرایط را برای پرواز مستقل این جنگنده فراهم کند.»

جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید