معرفی پرفروش‌ترین کتاب های هوش مصنوعی سال
با وجود رشد تولید محتوای دیجیتال و محتوای تصویری و ویدئویی، هنوز هستند کسانی که ترجیح می‌دهند با خواندن کتاب اطلاعاتشان را درباره حوزه‌های مورد علاقه خود افزایش دهند. هر سال کتاب‌های زیادی درباره هوش مصنوعی برای طیف‌های مختلفی از مخاطبان نوشته می‌شود. ۱۲ کتاب هوش مصنوعی که در این فهرست آوردیم برای مخاطبان عام و مدیران کسب‌وکارها مناسب است. البته برای خواندن تعدادی از کتاب‌های این فهرست داشتن آشنایی اولیه با ریاضیات و پایتون ضروری است. از این تعداد ۳ کتاب اول پرفروش‌ترین‌های سال ۲۰۲۱ هم هستند در انتها کتاب های هوش مصنوعی فارسی و ایرانی معرفی شده اند.
کتاب‌های هوش مصنوعی پرفروش
۱.تحلیل یادگیری ماشین با اسکیت لرن، کراس و تنسورفلو:
مفاهیم، ابزارها و تکنیک‌هایی برای ساخت یک سیستم هوشمند
پرفروش‌ترین کتاب هوش مصنوعی سال ۲۰۲۱ نوشته ارلین گرون است. اگرچه این کتاب در مورد هوش مصنوعی است، اما محتوای آن بیش از همه برای برنامه‌نویسان مناسب است و راهکارهایی برای استفاده از کتابخانه‌های یادگیری عمیق به آن‌ها ارائه داده است. این روزها حتی برنامه‌نویسانی که تقریباً هیچ اطلاعاتی از فناوری یادگیری ماشین ندارند هم می‌توانند از این فناوری استفاده کنند و در این کتاب توضیح داده می‌شود که چطور باید چنین کاری را بکنند. همچنین هر فصل از این کتاب تمریناتی دارد که به تثبیت آموخته‌های افراد از این کتاب کمک شایانی خواهد کرد.
۲.ابر هوشمندی: مسیرها، خطرات، استراتژی‌ها
همواره بزرگ‌ترین نگرانی مردم دنیا هنگام فکر کردن به فناوری هوش مصنوعی و پیشرفت‌های آن، این است که آیا این فناوری قدرت تسخیر دنیا و نابودی انسان را دارد؟ درنتیجه عجیب نیست که دومین کتاب پرفروش سال ۲۰۲۱ کتابی مرتبط با این موضوع است. در این کتاب به سوالاتی مانند وقتی هوش مصنوعی از هوش عمومی قوی‌تر شود چه می‌شود و آیا نماینده‌های هوش مصنوعی قرار است ما را نابود کرده یا نجاتمان دهند، پاسخ داده شده است. در واقع نیک بوستروم در این کتاب توضیحاتی درباره آینده مبتنی بر هوش مصنوعی و شرایطی که برای ابر هوش مصنوعی و هوش انسان پیش خواهد آمد، نوشته است.
۳.یادگیری ماشین در الگوریتم‌های معاملاتی:
مدل‌های پیش‌بینی برای استخراج سیگنال‌های بازار و داده‌های جایگزین برای استراتژی‌های معاملاتی سیستمی با پایتون
در سالی که بیت‌کوین به اوج قیمت تاریخ خود رسید و توجه دنیا را بیش از پیش به بازارهای معاملاتی و تریدینگ جلب کرد، سومین کتاب پرفروش سال کتابی بود که به معاملات الگوریتمی پرداخته بود. این کتاب درباره هوش مصنوعی نوشته و به کاربردهای یادگیری ماشین در طراحی استراتژی معاملاتی با استفاده از کتابخانه‌های یادگیری عمیق، اشاره دارد. در حقیقت این کتاب با استفاده از فناوری‌های پردازش زبان طبیعی و یادگیری عمیق کمک می‌کند تا تریدرها سیگنال‌های معاملاتی بازار و داده‌های جایگزین را بشناسند.
به غیر از این سه کتاب، امکان خرید دیگر کتاب‌ها که پرفروش‌ترین‌های هوش مصنوعی هستند نیز از طریق آمازون میسر است.
معرفی ۹ کتاب هوش مصنوعی برای علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران
۱.هوش مصنوعی؛رهیافتی مدرن(ویراست سوم)
شاید انتخاب بهترین کتاب هوش مصنوعی کار سختی باشد؛ اما بی‌شک این کتاب یکی از بهترین‌هاست. کتاب هوش مصنوعی؛رهیافتی مدرن نوشته استوارت راسل و پیتر نوریگ از مشهورترین کتاب‌ها برای شروع یادگیری هوش مصنوعی است. ویراست سوم این کتاب آخرین تغییرات و پیشرفت‌های حوزه هوش مصنوعی را نیز در برمی‌گیرد و در مقایسه با ویراست سال ۲۰۰۳ آن تغییرات زیادی در کتاب اعمال شده است. مطالب افزوده شده به این کتاب هوش مصنوعی شامل موضوعاتی چون بازشناسی گفتار، ماشین ترجمه، خودروهای خودران و ربات‌های خانگی می‌شود.
۲. موتورهای هوش مصنوعی: درآمدی آموزشی بر ریاضیات یادگیری عمیق
کتاب موتورهای هوش مصنوعی: درآمدی آموزشی بر ریاضیات یادگیری عمیق را جیمز استون نوشته است. در این کتاب هوش مصنوعی مهم‌ترین الگوریتم‌های یادگیری عمیق توضیح داده می‌شود و منطق ریاضیاتی پشت این الگوریتم‌ها به‌صورت مفصل به بحث گذاشته می‌شود. این کتاب را می‌توان یکی از بهترین مقدمه‌ها به الگوریتم‌های هوش مصنوعی دانست که برای مبتدیان بسیار مناسب است.
۳.هوش مصنوعی با مثال
هوش مصنوعی با مثال نوشته دنیس روتمن تلاش می‌کند تا نحوه کار سیستمهای هوش مصنوعی را با مثال‌های عینی و ملموس برای خواننده توضیح دهد. یکی از مهم‌ترین مشکلات کسانی که می‌خواهند هوش مصنوعی را شروع کنند این است که درکی از مشکلات عینی و واقعی که هوش مصنوعی به‌دنبال حل آن‌هاست ندارند. با خواندن این کتاب خواننده درمی‌یابد که چگونه هوش مصنوعی می‌کوشد که برای حل مشکلی روزمره سیستمی مبتنی‌بر الگوریتم‌های هوش مصنوعی تولید کند. همچنین در این کتاب هوش مصنوعی خواننده با نحوه کار مدل‌های یادگیری ماشین آشنا می‌شود و کاربردهای AI در حوزه‌هایی مانند بلاکچین را نیز می‌آموزد.
پس از خواندن کتاب، خواننده درکی از بنیادهای هوش مصنوعی خواهد داشت و روش کار سیستمهای هوش مصنوعی را با مثال‌های عینی خواهد فهمید. برای درک مطالب این کتاب هوش مصنوعی آشنایی اولیه با پایتون و مباحث آماری ضروری است.
۴.هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را چاندرا اس.اس.وی نوشته است. مخاطب هدف این کتاب دانشجویان کارشناسی رشته کامپیوترند و بنابراین این کتاب هوش مصنوعی بیشتر یک کتاب درسی است. نقطه قوت این کتاب نیز توضیح مباحث انتزاعی با استفاده از مثال‌های کاربردی و واقعی است. علاوه بر بحث‌هایی که درباره رابطه میان هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌توانید در این کتاب بیابید، مطالبی نیز درباره انواع یادگیری مثل یادگیری نظارتی، غیرنظارتی و تقویتی هم در کتاب آورده شده است. از دیگر نقاط قوت کتاب استفاده از شبه‌کدها در توضیح هر کدام از این مباحث است که درک مطالب را برای خواننده راحت‌تر می‌سازد.
۵.بنیادهای هوش مصنوعی: درآمدی غیرفنی
کتاب بنیادهای هوش مصنوعی: درآمدی غیرفنی تلاش می‌کند فهمی کلی از هوش مصنوعی و تاثیرات آن به مخاطب عرضه کند. این کتاب هوش مصنوعی را تام تاولی نوشته است. نقطه قوت این کتاب که آن را برای علاقه‌مندان تازه‌کار هوش مصنوعی جذاب می‌سازد تلاشی است که نویسنده برای توضیح غیرفنی مفاهیمی مثل یادگیری ماشین، یادگیری عمیق، پردازش زبان طبیعی، رباتیک و نظایر آن دارد. در بخش‌های پایانی کتاب نویسنده تصویری از تاثیرات آینده هوش مصنوعی ترسیم می‌کند.
۶.هوش مصنوعی:
راهنمای ضروری برای مبتدیان در هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، رباتیک، اینترنت اشیا، شبکه‌های عصبی، یادگیری عمیق، یادگیری تقویتی و آینده ما
احتمالاً عنوان کتاب در نگاه اول کمی طولانی و عجیب به نظر می‌رسد. اما نباید فراموش کنید که این کتاب کتابی مقدماتی است. در این کتاب هوش مصنوعی نیل ویلکینز، نویسنده کتاب، نگاهی اجمالی به حوزه‌های مختلف هوش مصنوعی دارد. کتاب با کلیشه‌های نادرستی که درباره هوش مصنوعی وجود دارد آغاز می‌شود. سپس تعریف ساده‌ای از برخی از مفاهیم اساسی هوش مصنوعی داده می‌شود و بعد بخش اصلی کتاب آغاز می‌شود.
۷.دوره اول در هوش مصنوعی
دیپاک خمانی، نویسنده کتاب، رهیافتی پایین به بالا را در این کتاب هوش مصنوعی در پیش گرفته است. کتاب بیشتر درباره استراتژی‌های اساسی و اولیه در حل هوشمند مسائل واقعی است.
۸.هوش مصنوعی کاربردی: کتاب راهنمای مدیران کسب‌وکارها
امروز دیگر علاقه‌مندان هوش مصنوعی دانش‌آموزان و دانشجویان نیستند. گروه مهم دیگری هم هستند که با علاقه تغییرات حوزه هوش مصنوعی را دنبال می‌کنند: سرمایه‌گذاران و مدیران کسب‌وکارها. کتابی که ماریا یائو با همکاری همکارانش نوشته راهنمایی عملی است برای بالا بردن بهره‌وری در سازمان‌ها و بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی مشتریان با استفاده از هوش مصنوعی.
مسئله پیوند بازار هوش مصنوعی و سرمایه‌گذاران همواره از بحث‌های چالش‌برانگیز استارتاپ‌ها و کسبوکار هوش مصنوعی بوده است. از این نظر سرمایه‌گذاران با خواندن این کتاب هوش مصنوعی می‌توانند تصویری کلی از هوش مصنوعی داشته باشند. تمرکز اصلی این کتاب بر استفاده از یادگیری ماشین و هوش مصنوعی در حل مشکلات عینی سازمان‌ها و کسب‌وکارهاست. این کتاب را می‌توان یکی از بهترین مقدمه‌ها برای رهبران کسب‌وکارهایی دانست که ارزش واقعی به‌کارگیری فناوری یادگیری ماشین را در شرکت‌هایشان درک کرده‌اند.
۹.هوش مصنوعی در بهداشت و درمان
ماجان ام‌دی و پاراگ سورش در این کتاب ظرفیت‌های هوش مصنوعی را برای به کار بستن آن در حوزه بهداشت و درمان بررسی می‌کنند. کتاب هوش مصنوعی با مثال‌هایی از پزشکی امروز آغاز می‌شود و در ادامه به امکان‌های تحول‌آفرین استفاده از هوش مصنوعی در بهداشت و درمان می‌رسد. از نقاط قوت این کتاب بحث‌هایی است که درباره مسائل اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی در حوزه پزشکی دارد.
چنانچه شما هم کتاب هوش مصنوعی مفیدی می‌شناسید که در این مطلب به آن اشاره نشده در قسمت کامنت‌ها به ما معرفی کنید.
مکتوبات حوزه هوش مصنوعی در ایران
هوش مصنوعی ابزاری است که می‌تواند به ماشین‌ها قدرت اندیشیدن بدهد. به دنبال قابلیت اندیشیدن، ماشین می‌تواند انتخاب کند و تصمیم بگیرد. می‌تواند صاحب اراده شده و در بسیاری از روندهای موجود در زندگی و تمدن انسانی، جایگزین نیروی کار شود. این چشم‌انداز منجر شده تا بسیاری از کشورهای جهان برای توسعه هوش مصنوعی و ادغام‌سازی هر چه بیشتر آن با صنایع مختلف مانند کشاورزی، دامپروری، عمران و ساخت‌وساز، نفت و گاز، صنعت دریانوردی و نیز راه و شهرسازی برنامه‌ریزی‌های بلند مدتی انجام دهند.
باتوجه‌به اهمیت هوش مصنوعی در توسعه صنایع کشور، محققان و دانشجویان بسیاری به‌سوی فراگیری این رشته و تولید دانش در این زمینه روی آورده‌اند. اما در حال حاضر شتاب توسعه هوش مصنوعی در کشورمان در مقایسه با سایر کشورهای منطقه و جهان بسیار اندک است. به بیان دیگر می‌توان گفت که در زمینه تولید نظریه‌های هوش مصنوعی و تجزیه‌وتحلیل‌های علمی در سطح جهان، رتبه قابل قبولی را کسب کرده‌ایم. اگرچه مقصود از پژوهش در هوش مصنوعی فراهم‌کردن شرایطی است که بتوان به کمک آن به هوشمندسازی روندهای زندگی پرداخت، اما در کشورمان جریان فکری نیز وجود دارد که می‌کوشد تنها در زمینه تولید علم هوش مصنوعی فعالیت کند.
اگرچه در چند وقت اخیر با توجه به مطالبه مبارک رهبر معظم انقلاب درباره کاربست هر چه بیشتر هوش مصنوعی در روندهای زندگی، شاهد توجه چشمگیر متخصصان و محققان هوش مصنوعی، خاصه کنشگران این عرصه هستیم. این موضوع سبب جنب‌وجوش بسیاری در کشور و به‌خصوص در میان کنشگران هوش مصنوعی شد. اما همچنان در عرصه مکتوبات داخلی حوزه هوش مصنوعی دچار ضعف هستیم و هنگامی که تألیفات موجود به زبان فارسی در زمینه هوش مصنوعی را تورق کنیم، متوجه این ضعف خواهیم شد که البته پس از مطالبه رهبر معظم انقلاب، این نقصان نیز به‌تدریج در حال رفع شدن است.
معرفی کتاب های هوش مصنوعی فارسی و ایرانی
واقعیت آن است که از جنبه توسعه هوش مصنوعی در کشور، خاصه در بعد مکتوبات تألیفی به زبان فارسی شاهد توسعه چشمگیری نسبت به قبل نیستیم. بر اساس بررسی این مقاله، کارهای منتشر شده در این زمینه یا قدیمی هستند و از تحولات حوزه هوش مصنوعی فاصله گرفته‌اند. یا صرفاً معطوف به تحولات خارج از کشور در زمینه هوش مصنوعی بوده و به زبان لاتین و یا درباره آثاری که به زبان لاتین نوشته شده است پرداخته‌اند. از طرفی، تألیفات خلاقانه به زبان انگلیسی نیز نمی‌تواند مخاطبان عمومی در سطح کشور پیدا کند، اگرچه می‌تواند رتبه علمی کشورمان به لحاظ تولید علم در زمینه هوش مصنوعی را افزایش دهد، اما بدون تردید بخش مهمی از جامعه نمی‌توانند مخاطب نظریات و ایده‌های تولید شده در این زمینه باشند.
اکنون به پاره‌ای از تألیفات فارسی موجود در زمینه هوش مصنوعی خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که منبعی که این آثار از آن گردآوری شده است، کتابخانه ملی کشور بوده و به همین دلیل برخی از آثار بدون توضیح درج خواهند شد.
- کتابخانه‌های پایتون برای هوش مصنوعی، نوشته ساسان کرمی‌زاده
کتابخانه‌ها در دنیای کدنویسی، کدهای آماده و ذخیره شده‌ای هستند که برنامه‌نویس می‌تواند از آن‌ها استفاده کند. مدت‌زمان برنامه‌نویسی با این روش بسیار کوتاه خواهد شد. در این کتاب، نویسنده به بررسی کتابخانه‌های زبان پایتون که یکی از قدرتمندترین زبان‌های برنامه‌نویسی حال حاضر جهان است می‌پردازد.
- هوش مصنوعی، نوشته مهدیه شادی
این کتاب مشتمل بر درس‌نامه‌ای جامع برای هوش مصنوعی است. دانشجویان و محصلانی که علاقه‌مند به تحصیل در رشته هوش مصنوعی هستند، می‌توانند با مطالعه این کتاب و نیز تمرین تست‌های درج شده در آن، برای آزمون‌های هوش مصنوعی، به‌ویژه برای ورود به مقطع ارشد آماده شوند.
- هوش مصنوعی در یک نگاه، نوشته سمیه بیات
نویسنده این کتاب، کوشیده است تا جلد نخست کتاب استوارت جاناتان راسل و پیتر نورویگ را شرح و بسط بدهد. این تألیف از جمله کارهای فارسی است که معطوف به توضیح و بررسی یک اثر مهم خارجی است.
- حل مسائل هوش مصنوعی: قابل‌استفاده دانشجویان مهندسی و علوم کامپیوتر، فناوری اطلاعات ومتاترونیک، نوشته رامین رهنمون
باتوجه‌به اهمیتی که اثر جاناتان استوارت در زمینه هوش مصنوعی دارد، بسیاری از نویسندگان و از جمله نویسنده این کتاب، کوشیده است تا به بررسی و شرح و بسط این اثر بپردازد.
- هوش مصنوعی. نوشته نگار ایلاقی
نویسنده این کتاب کوشیده است تا بسته‌های آموزشی برای دانشجویان هوش مصنوعی فراهم کند تا بتوانند با موفقیت در دوره‌ای کارشناسی ارشد فراگیر (پیام‌نور) شرکت کنند.
- دروس تخصصی هوش مصنوعی. نوشته امیر آسیایی طاهری
نویسنده این کتاب به گردآوری خلاصه‌ای از دروس رشته هوش مصنوعی پرداخته است. دانشجویان می‌توانند با مطالعه این کتاب نسبت به دروسی که ضریب بالایی در آزمون این رشته دارند، مطلع شوند.
- هوش مصنوعی. نوشته رضوانه امانتی کاشانی
- هوش مصنوعی. نوشته جواد حمید زاده و دیگران
- هوش مصنوعی: مفاهیم، اجرائیات و الزامات. نوشته علیرضا احمدی‌نژاد
- کاربرد هوش مصنوعی در تشخیص بیماری‌های قلبی. نوشته رهبر زارعی
- هوش مصنوعی: برگرفته از کتاب راسل و نورویگ. نوشته سعید فرخی و رضا اکبری
سخن آخر
همان‌طور که مشخص شد، اغلب تألیفات فعلی موجود در زمینه هوش مصنوعی به زبان فارسی، آن‌چنان عمیق نیستند. بیشتر آن‌ها معطوف به تولید محتوا برای دانشجویان ورودی رشته هوش مصنوعی در دانشگاه هستند. اما همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، در کنار نهضت ترجمه آثار انگلیسی در زمینه هوش مصنوعی و نیز تأکیدات رهبر معظم انقلاب می‌توان این انتظار را داشت که حرکت آغاز شده برای تولید علم به زبان فارسی در زمینه هوش مصنوعی در کشور بیشتر از گذشته رایج شود و شاهد آثار عمیقی به زبان فارسی درباره هوش مصنوعی باشیم.
