استقبال کاربران از اپلیکیشنهای هوش مصنوعی فارسی
برترین اپلیکیشنهای هوش مصنوعی در بازار
استفاده از اپلیکیشنهای هوش مصنوعی در دو سال گذشته روند رو به رشدی را طی کرده است. در همین دو سال، میلیونها نفر چنین اپلیکیشنهایی را روی تلفن همراه خود نصب کردهاند و به صورت روزانه از آنها استفاده میکنند. بازار جهانی این صنعت هر سال پر رونقتر از سال قبل بوده است. در ایران نیز، بسیاری از توسعه دهندگان اپلیکیشنهای هوشمصنوعی فارسی را برای کاربران ایرانی توسعه دادهاند تا بخشی از نیازهای آنها را در بازار هوشمصنوعی پوشش دهند. اما آیا این توسعهدهندگان توانستهاند در رقابت با رقبای بزرگ جهانی، سهمی از بازار داشته باشند؟
اپلیکیشنهای موبایل را از نگاه هوش مصنوعی میتوان به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول اپلیکیشنهایی هستند که کاربردهایی از هوش مصنوعی در آنها تزریق شده است و در اصطلاح AI-Powered شدهاند؛ مانند Inshot، AI Video Editor – VideoShow AI و Capcut که جزو اپلیکیشنهای مطرح در تدوین و تولیدمحتوای ویدئویی هستند. دسته دوم اپلیکیشنهایی هستند که هسته اصلی آنها، هوش مصنوعی است؛ مانند چتباتها یا اپلیکیشنهای تولیدتصویر با هوش مصنوعی مولد.
در این گزارش به بررسی اپلیکیشنهایی میپردازیم که هسته و کاربرد اصلی آنها به واسطه هوش مصنوعی است و بدون حضور هوش مصنوعی در آنها کاربرد خود را از دست میدهند.
برترین اپلیکیشنهای هوش مصنوعی

رونق گرفتن توسعه اپلیکیشنها و پلتفرمهای فارسی هوش مصنوعی، همزمان با روی آوردن کاربران به استفاده از هوش مصنوعی در زندگی و شغل خود، چیز دور از ذهنی نبود. در این گزارش با استناد به آمار ارائه توسط روابط عمومی «اپ استور بازار» به هوشیو در تاریخ 18 آبان 1404، برخی از اپلیکیشنهای هوش مصنوعی فارسی موفق شدهاند که در این بازار دیجیتال جای پای خود را تثبیت کنند.
با بررسی تحریریه هوشیو در آبان 1404 و تعداد نصب اپلیکیشنهای هوش مصنوعی در بازار، مشخص میشود که اپلیکشینهای ایرانی از بازار هوش مصنوعی کشور عقب نماندهاند. هماهنطور که انتظار میرفت، ChatGPT با 3,520,688 نصب، در صدر اپلیکیشنهای هوش مصنوعی مورد استفاده ایرانیان است و در رتبه دوم اما اپلیکیشن ایرانی ویرا ایستاده است که 2,046,229 نصب نشاندهنده روی خوش کاربران به این اپلیکیشن ایرانی است. ویرا یک دستیار هوش مصنوعی چندکاره است که در مرکز تحقیقات هوش منصوعی پارت توسعه دادهشده است و از نظر تعداد نصب در مقام نخست اپلیکیشنهای ایرانی قرار میگیرد.
برای بررسی دقیقتر آمار نصب این اپلیکیشن، هوشیو در تماسی با «مصطفی بلندیفر»، مدیر دیجیتال مارکتینگ ویرا این موضوع را بررسی کرد. طبق اعلام بلندیفر، تعداد کل نصبهای این اپلیکیشن ۴ میلیون است که سهم بازار، ۲ میلیون و سهم مایکت، ۱.۵ میلیون است. نیم میلیون نصب نیز از دیگر فروشگاهها یا دانلود مستقیم از وبسایت ویرا بوده اند. بلندیفر همچنین توضیح میدهد که همپوشانی نصب اپلیکیشن از بازار و مایکت جزئی و قابل چشمپوشی است.

در رتبه سوم، اپلکیشن تبدیل عکس به کارتون «ToonMe» قرار دارد که ساخته Photo Lab DMCC است. این اپلیکیشن 632,049 نصب دارد و در رقابت با اپلیکیشنهای مختلف در حوزه تولید تصویر با هوش منصوعی مقام اول را به خود اختصاص داده است.
در ادامه، اپلیکیشن ایرانی «روبو» در رتبه چهارم با 556,589 نصب در بازار قرار دارد و یک اپلیکیشن چندکاره محسوب میشود که با توجه به اطلاعات اینماد و درگاه پرداخت این تیم، توسط امیدرضا طبیعی منتشر شده است.
مایکروسافت Copilot با 531,334 نصب رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است. مایکروسافت کوپایلت یک اپلیکیشن هوش مصنوعی چندکاره است که قابلیتهایی مثل تولید تصویر، جستوجوی وب، تحلیل داده، نوشتن متن، پاسخ به سوالات، و تعامل صوتی را در یک فضای هوشمند و شخصیسازیشده ارائه میدهد.
اپلیکیشن Google Gemini با 495,297 نصب ششمین اپلیکیشن پرطرفدار در ایران است. اپلیکیشن جِمینای یک دستیار هوش مصنوعی چندرسانهای و مولد است که با دسترسی به مدلهای پیشرفته گوگل، به کاربران در ایدهپردازی، نوشتن، خلاصهسازی و تعامل از طریق متن، صدا و تصویر کمک میکند. این برنامه با قابلیتهایی چون اتصال به سرویسهای گوگل (مانند Gmail) و ساخت دستیارهای سفارشی (Gem)، بهرهوری را افزایش میدهد.

اپلیکیشن هوش مصنوعی آلفا رتبه سوم در بین ایرانیها و رتبه هفتم را با 472,250 نصب در بازار در اختیار دارد. این اپلیکیشن سعی کرده است دسترسی به ابزارهای مختلف هوش مصنوعی را در یک برنامه در اختیار قرار دهد.
اپلیکیشن ایرانی زیگپ نیز دارای 466,241 نصب در بازار است که در نتیجه رتبه هشتم را از آن خود کرده است و بین اپلیکیشنهای ایرانی در رتبه چهارم قرار دارد. در تماسی که هوشیو با روابط عمومی اسمایلینو (شرکت توسعه دهنده زیگپ) داشت، تعداد کل کاربرانی که در این اپلیکیشن ثبتنام کردهاند ۱.۵ میلیون نفر اعلام شد. البته جزئیات بیشتری از سهم هر فروشگاه از سمت زیگپ ارائه نشد.
باید توجه داشت که عاملهایی مانند استفاده کاربران از نسخه وب اپلیکیشن (در صورت وجود) یا نصب از دیگر فروشگاهها مانند «گوگلپلی» در این رتبهبندی لحاظ نشده است. دلیل عدم لحاظ گوگلپلی، حضور نداشتن بسیاری اپلیکیشنهای ایرانی در آن است. همچنین به دلیل دسترسی بینالمللی به این فروشگاه، تعداد نصب اپلیکیشنهایی مانند چت جیپیتی در آن عدد بسیار بزرگی است که قابل مقایسه با اپلیکیشنهای ایرانی که فقط مخصوص کاربران ایرانی طراحی شدهاند نیست.
ویرا، محبوبترین اپلیکیشن هوش مصنوعی در ایران
بررسی تحریریه هوشیو نشان میدهد اپلیکیشن ویرا علاوه بر اینکه بیش از هر اپلیکیشن هوش مصنوعی دیگر ایرانی، توسط کاربران نصب شده است، با دریافت 4.8 ستاره در اپ استور بازار از نظر محبوبیت حتی بالاتر از اپلیکیشنهای خارجی در حوزه هوش مصنوعی جای گرفته است.
رتبه دوم محبوبیت به اپلکیشن رویایی (هوش مصنوعی عکس ساز) با 4.6 ستاره می رسد.
رتبه سوم از آن اپلکیشن مایکروسافت Copilot است که 4.5 ستاره از مخاطبان ایرانی خود گرفته است.

روند رو به رشد سامانههای ارائه دهنده خدمات هوش مصنوعی فارسی
در کنار اپلیکیشنهای هوش مصنوعی، سامانههایی بر بستر وب نیز خدمات متنوعی به کاربران ارائه میدهند. در این گزارش میزان استقبال کاربران از دو سامانه «اول اِیآی» و «گپیفای» بررسی شده است.
طبق آماری که هوشیو اواخر مهر 1404 از اول ایآی (AvalAi) گرفته، تعداد کاربران ورودی وبسایت این سامانه از ۲ میلیون نفر عبور کرده است. همچنین تعداد کاربرانی که ثبتنام کردهاند تا پایان هفته دوم مهر ۷۱۰ هزار نفر بوده اند.
۴۱۰ هزار نفر از این تعداد در سال ۱۴۰۴ در اول ایآی ثبتنام کردهاند؛ یعنی بیش از ۵۰ درصد کاربران این سامانه در سال 1404 اضافه شدهاند. «احسان عزیزی» همبنیانگذار AvalAi درباره این رشد توضیح میدهد: «در کنار شروع ماه مهر که طبیعتا انتظار ورود دانشجویان به پلتفرم را داشتیم، توسعههای اول ایآی و همچنین سوق یافتن عموم مردم به هوش مصنوعی از دلایل چنین رشد چشمگیری است.»
گپیفای دیگر سامانه هوش مصنوعی پرکاربر ایرانی است. البته که ذات آن از نوع سازمانی است و با خدماتی که اول ایآی ارائه میدهد متفاوت است. گپیفای در واقع چتبات هوش مصنوعی فروش و پشتیبانی است. «محمد جواد ابوطالبی»، همبنیانگذار گپیفای طبق آخرین آمار موجود از این سامانه تا پایان هفته دوم ماه مهر به هوشیو گفته است؛ حدود ۹ هزار سازمان ثبتنام کرده و از خدمات گپیفای بهره میبرند. همچنین نزدیک به ۴ میلیون مکالمه مدیریت شده نشان میدهد که در کنار کاربران شخصی، سازمانها و شرکتهای ایرانی نیز آغوش خود را به روی جدیدترین فناوری انقلابی بشر گشودهاند.
رشد جهانی هوش مصنوعی در سالی که گذشت
با اینکه رشد ناگهانی محصولات مرتبط با هوش مصنوعی در جهان در سال ۲۰۲۳ میلادی رخ داد، تنها در ۸ ماه نخست ۲۰۲۴ (که بخش عمده آن معادل با ۱۴۰۳ شمسی است) کل درآمد حاصل اپلیکیشنهای هوش مصنوعی از کل سال ۲۰۲۳ پیشی گرفت و از مرز ۲ میلیارد دلار گذشت. در همین مدت میزان دانلود اپلیکیشنهای مرتبط با هوش مصنوعی در جهان از مرز ۲ میلیارد گذشت.
تقریبا تمام ۲۰ اپلیکیشن برتر هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴ چتباتها و اپلیکیشنهای ویرایش تصویر هستند. اپلیکیشنهای مانند چت جیپیتی، جمینای و کوپایلت در بین ۱۰ اپلیکیشن برتر جهان قرار میگیرند.
هرچند که اکنون نیمهی دوم سال ۲۰۲۵ میلادی را گذراندهایم و چیزی که مسلم است، رشد نمایی اعداد و ارقام ذکر شده نسبت با آمار سال گذشته است؛ اما آیا روزی خواهد رسید که زیستبوم هوش مصنوعی ایران هم در سطح جهان، و نه فقط سطح ملی، حرفی برای گفتن داشته باشد؟