رسوایی در سیلیکون‌ولی؛ چینی‌ها بازار هوش مصنوعی را قبضه کردند

«میشا لاسکین»، فیزیکدان و مهندس سابق گوگل، زنگ خطر را به صدا درآورده است. او می‌گوید مدل‌های چینی که تا دیروز کپی‌کاری محسوب می‌شدند، حالا به طرز خطرناکی به «لبه تکنولوژی» نزدیک شده‌اند. «مایکل فاین»، مدیر یکی از شرکت‌های جستجوی هوش مصنوعی (Exa) اعتراف می‌کند: «وقتی می‌بینیم مدل‌های بسته آمریکایی (مثل GPT-5) خیلی گران یا کند هستند، سراغ مدل‌های باز چینی می‌رویم و آن‌ها را روی سرورهای خودمان اجرا می‌کنیم.»

تفاوت اصلی اینجاست: مدل‌های آمریکایی (مثل محصولات OpenAI و آنتروپیک) اغلب بسته و پولی هستند، اما چینی‌ها (مثل DeepSeek و Alibaba) مدل‌هایشان را به صورت متن‌باز و رایگان در اختیار همه می‌گذارند.

آمارها چه می‌گویند؟

«جری لیو»، بنیان‌گذار اپلیکیشن Dayflow می‌گوید حدود ۴۰ درصد از کاربرانش ترجیح می‌دهند از مدل‌های متن‌باز استفاده کنند. برای مثال، مدل چینی Qwen (محصول علی‌بابا) در بسیاری از تست‌ها عملکردی مشابه غول‌های آمریکایی دارد، اما هزینه اجرای آن برای استارتاپ‌ها تقریباً صفر است! آمار تکان‌دهنده‌تر از اپلیکیشن برنامه‌نویسی Kilo Code می‌آید: از میان ۲۰ مدل محبوب بین برنامه‌نویسان این پلتفرم، ۷ مدل چینی هستند.

نگرانی امنیتی یا فرصت اقتصادی؟

در حالی که توسعه‌دهندگان از وجود منابع آموزشی زیاد برای مدل‌های چینی خوشحال‌اند، کاخ سفید نگران است. گزارش‌های اخیر هشدار داده‌اند که وابستگی به زیرساخت چینی می‌تواند خطرات امنیتی داشته باشد. حتی ادعاهایی مطرح شده که شرکت علی‌بابا با ارتش چین همکاری دارد (ادعایی که علی‌بابا آن را مزخرف خوانده است). با این حال، واقعیت بازار بی‌رحم است؛ تا زمانی که مدل‌های آمریکایی گران و انحصاری باشند و مدل‌های چینی رایگان و باکیفیت، سیلیکون‌ولی به سمت شرق متمایل خواهد شد. آیا آمریکا می‌تواند با پروژه‌های جدیدی مثل ATOM دوباره رهبری دنیای متن‌باز را پس بگیرد؟ زمان مشخص خواهد کرد.